Sjálfstæðisflokkurinn kýs sér nýjan varaformann í haust. Um það eru engin áhöld. Ekki er komin tímasetning á landsfund flokksins en fyrir utan að vera upptakturinn að kosningabaráttunni fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar verður tekist á um nýja forystu flokksins. Manninum í brúnni, Bjarna Benediktssyni, verður ekki haggað.

Síðustu þrír varaformenn Sjálfstæðisflokksins hafa verið konur og margt bendir til þess að flokksmönnum þyki mikilvægt að forystan sé áfram nokkuð breið á þann veginn. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins á landsbyggðinni nefna margir að næsti varaformaður mætti gjarnan koma úr einu landsbyggðarkjördæmanna en staða Sjálfstæðisflokksins hefur frekar styrkst á landsbyggðinni.

Höfuðborgin sterkari

Flokksmenn virðist þó engu skipta hvort formaður og varaformaður komi báðir af höfuðborgarsvæðinu. Varaformaður flokksins hefur komið frá höfuðborgarsvæðinu samfleytt síðan 1974, eða í 43 ár, þegar Magnús Jónsson frá Mel gegndi embættinu.
Síðasti formaður Sjálfstæðisflokksins til að koma frá landsbyggðarkjördæmi var Þorsteinn Pálsson en hann kom úr Suðurlandskjördæmi fyrir 26 árum. Næsti landsbyggðarkjörni formaður flokksins á undan Þorsteini var Ólafur Thors, sem var frá Reykjanesi, og hætti árið 1961. Það er sem sagt lítil hefð fyrir því að kjörnir fulltrúar af landsbyggðinni eigi séns í forystusætin tvö.

Það eru ekki mörg nöfn í umræðunni um nýjan varaformann. Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, ritari og þingmaður flokksins, er formlega séð starfandi varaformaður eftir fráfall Ólafar Nordal í byrjun febrúar. Hennar nafn kemur reglulega fyrir í umræðunni um næsta mögulega varaformann. Hún er ung kona sem hefur risið hátt innan flokksins á tiltölulega skömmum tíma og sýndi í síðasta prófkjöri, svo ekki var um villst, að hún nýtur mikils stuðnings innan flokks. Áslaug segir í samtali við Fréttablaðið að ekki sé tímabært að velta næsta varaformanni, og þá mögulegu framboði, fyrir sér. Enn sé ekki komin dagsetning á landsfundinn og margir mánuðir til stefnu.

Of einsleit forysta

Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra er einnig sagður spenntur fyrir embættinu. Hann dró til baka framboð sitt til ritara flokksins á síðasta landsfundi þegar ljóst var að Áslaug byði sig fram í embættið. Staða hans er þó metin nokkuð sterk. Guðlaugur þykir ræktarsamur við sitt fólk, er allra manna duglegastur að láta sjá sig á viðburðum flokksins og vera í sterkum tengslum við flokksmenn. Allt það sem sterkir varaformenn gera. Það þykir þó ekki teljast Guðlaugi til tekna að vera á sama aldri og formaður flokksins.

Andstæðingar hans nefna að með Guðlaug í broddi fylkingar yrði ásýnd flokksins of einsleit.
Heimildir Fréttablaðsins herma þó að hræringar og spenna innan hverfisfélaga Sjálfstæðisflokksins bendi til þess að verið sé að undirbúa jarðveginn fyrir Guðlaug. Oft megi merkja undirbúning prófkjöra og innri baráttu flokksins í hræringum í grunnfélögum flokksins. Þar séu ákveðnar blokkir farnar að gera sig meira gildandi en verið hefur og ljóst að áhuginn á starfinu sé meiri en gengur og gerist. Þó má ekki gleyma að sveitarstjórnarkosningarnar, eftir rúmt ár, eru einnig líklegar til að skapa spennu innan hverfisfélaganna. Staða borgarstjórnarflokksins þykir kalla á tafarlausar breytingar.

Tikkar í öll boxin

Nafn Þórdísar Kolbrúnar Reykfjörð Gylfadóttur iðnaðarráðherra ber allra nafna hæst, eins og staðan er í dag. Þórdís virðist „tikka í öll boxin“ til þess að geta skapað sátt innan flokks sem utan. Meira að segja stuðningsmenn Guðlaugs Þórs, sem Fréttablaðið ræddi við, benda á að Þórdís sé óumdeild, ung kona sem gegnir mikilvægu ráðherraembætti. Hún komi frá Akranesi og miklu landbúnaðarkjördæmi og hafi því möguleika á sterkum tengslum við útgerðina og landbúnaðinn um leið og hún höfðar til ungs fólks, og ungra kvenna sérstaklega. Þórdís var jafnframt aðstoðarmaður Ólafar Nordal sem átti náið og gott samstarf við Bjarna Benediktsson. Staða hennar er óumdeilanlega sterk, sé tekið mið af því sem viðmælendur Fréttablaðsins segja.

Þórdís tekur í sama streng og Áslaug.

Mér finnst ótímabært að velta þessu fyrir mér á þessum tímapunkti. Ég veit ekki hvernig þetta teiknast upp.

Varaformannsembætti flokksins er þó engin sjálfkrafa leið frekar upp á við innan flokksins. Bæði Hanna Birna Kristjánsdóttir og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir þurftu að hætta í embætti vegna hneykslismála og þrýstings innanflokks sem tengdist þeim. Á síðastliðnum 40 árum eru það einungis Geir H. Haarde og Davíð Oddsson sem hafa klifið úr embætti varaformanns í formanninn. Þeir Sjálfstæðismenn sem hafa gert sér framaplan fimmtán ár fram í tímann gætu því hugsað sig tvisvar um áður en þeir gefa kost á sér í embættið.