Þjóðarglæpur að nota ríkissjóð sem féþúfu Vilhelm Jónsson skrifar 30. mars 2017 07:00 Stærsta og umdeildasta verkefni Íslandssögunnar er að nýr Landspítali geti risið sem fyrst á nýjum og betri stað. Mikilvægast er hins vegar að vandað sé vel til verka og ekki látið stjórnast af ábyrgðarleysi, þótt mikið liggi við. Ríkisstjórn ásamt öðrum stjórnmálaöflum ber siðferðisleg skylda til að huga að þjóðarsátt um byggingu spítalans og staðsetningu hans áður en meiri skaði hlýst af. Ítrekað hefur verið bent á að núverandi staðarval sé óásættanlegt og verði alltof dýr og tímafrek framkvæmd sem verði aldrei kláruð. Stjórnvöld verða að sýna fyrirhyggju vegna breyttra forsenda og hagkvæmnissjónarmiða, þótt þrýstingur sé mikill ekki síst frá hagsmunaöflum sem svífast einskis til að nota ríkissjóð sem féþúfu, gagnvart staðarvali og hönnun spítalans. Ríkissjóður hefur takmarkaða burði til að ráðast í byggingu Landspítalans, allra síst á uppgangstímum og ekki er búið að tryggja þjóðarsátt um staðarval. Uppbyggingu við Hringbraut þarf að endurmeta ásamt áreiðanleikakönnun af óhlutdrægum aðilum sem stjórnast ekki af sérhagsmunagæslu og láta sig engu varða hvað komi samfélaginu best. Enginn Íslendingur gerir lítið úr því að það þurfi að reisa nýjan spítala sem fyrst. Skilvirkasta og besta leiðin er að endurmeta staðarval, breyttar forsendur og hraða verkinu ásamt áætlunargerð af mönnum sem eru til þess bærir. Eðlilegast er að bjóða verkið út í heild sinni ásamt skipulags- og undirbúningsvinnu á nýjum stað, t.d. við Vífilsstaði eða í austurhluta borgarinnar, þar sem Hring- og Miklubraut munu ekki anna meiri umferð til lengri tíma litið. Byggingarsvæðið er þröngt og staðsetning erfið ásamt að standa á klöpp sem mun stórauka kostnað og valda ómældum erfiðleikum og töfum. Jarðvegsframkvæmdir og aðliggjandi aðgengi stofnbrauta, sem þarf að púsla saman á núverandi stað, munu velta á tugmilljarða kostnaðarauka, en ef önnur og betri staðsetning yrði fyrir valinu þegar raunverulegt uppgjör kemur í ljós. Tímafrekar og kostnaðarsamar jarðvegsframkvæmdir þurfa að eiga sér stað með flutningum og breytingum á jarðstrengjum, hita- og vatnslögnum ásamt frárennslis- og stofnæðum sem þarf að stórauka. Milljónir rúmmetrar efnisflutninga þurfa að eiga sér stað við þröngar og erfiðar aðstæður. Óbreytt staðarval Landspítalans mun smám saman seinka uppbyggingu og verða breytingum háð með tilheyrandi hávaða, ráðaleysi og skömm þar sem enginn mun axla ábyrgð. Framkvæmdin á eftir að reyna mikið á þolrif sjúklinga og starfsfólks ásamt nágrannabyggð. Það á ekki að þurfa að eyða milljörðum í atvinnubótavinnu arkitektum og verkfræðistofum til handa og öðrum fræðingum til að finna upp hjólið við að yfirfæra (kópera) hönnun sjúkrahúsbygginga nágrannalanda með ótæpilegum kostnaði. Íslenskir hönnuðir hafa enga kunnáttu til að útfæra hátæknisjúkrahús. Fljótlegasta og hagkvæmasta leiðin er að bjóða út byggingu spítalans í heild með verulegum kvöðum til að stytta byggingartímann. Íslendingar eru óhæfir til að vinna verk af þessari stærðargráðu á vitrænu verði og sýna fyrirhyggju á uppgangstímum. Við huglægt mat bendir margt til þess að fjármunum sé mokað eftirlitslítið í hönnunar- og verkfræðikostnað ásamt ómarkvissu verklagi. Eðlilegast væri að skoða hvað standi að baki fjármunum sem búið er að setja í verkið og að íhugað sé hver líklegur hönnunar- og heildarkostnaður verði en ekki styðjast við óábyrgar og hlutdrægar getgátur. Þótt búið sé að setja töluverða fjármuni í hönnunar- og annan undirbúningskostnað er ekki komin nein heildræn eða skilvirk áætlun um framhald byggingarinnar. Taka þarf meiri hagsmuni fram yfir minni þó svo að nokkrir milljarðar liggi undir. Stjórnvöld hafa áratugum saman vaðið áfram af fyrirhyggju- og skeytingarleysi gagnvart kostnaðaráætlunum. Óafturkræf mistök munu verða þjóðinni dýr og valda miklum skaða verði haldið áfram að klastra upp skúrbyggingapúsli Landspítalans við Hringbraut. Verkinu mun aldrei ljúka og allir munu sverja af sér ábyrgð. Þingheimur og stjórnsýsla eru of oft ábyrgðarlaus og munu frekar láta tugi milljarða úr ríkissjóði fara í súginn en að taka upplýstar ákvarðanir og viðurkenna að upphaflegar forsendur séu löngu brostnar. Enn er hægt að afstýra þjóðarglæp, eðlilegast er að áreiðanleikakönnun verði gerð af óhlutdrægum aðilum hvar, hvernig og hvenær réttast sé að byggja nýtt sjúkrahús með skjótum og markvissum hætti. Samfélagið mun líða stórlega fyrir verði vaðið af stað vanhugsað með stærstu og dýrustu byggingu Íslandssögunnar á þenslutímum. Fari verðbólga af stað mun heilbrigðiskerfið ekki fara varhluta af því og samfélagið fara í enn frekari upplausn, ásamt því að ógna lífi og heilsu þeirra sem eru veikir fyrir eða bera minna úr býtum. Handahófskennd yfirlýsing sem stjórnmálaleiðtogar slengdu fram við stjórnarmyndun að byggingu Landspítalans ætti að vera lokið 2023 gefur fyllilega til kynna óvönduð vinnubrögð. Þúsundir geta ekki eignast heimili vegna ójafnvægis á byggingarmarkaði, engu að síður hika stjórnvöld ekki við að koma með innantóm loforð, þó svo að engin heildstæð framtíðaráætlun sé til staðar. Hvort svo sem um er að ræða nýjan Landspítala eða uppbyggingu þúsunda íbúða og hvert skuli haldið með frekari hóteluppbyggingu. Stjórnvöld hægri sem vinstri hafa undangengin ár rænt tugþúsunda heimila lífshamingju og viðurværi eftir glæpsamlega stjórnsýslu og ógegnsætt skuldauppgjör, þar sem of margir hafa þurft að gjalda með lífi sínu og lífshamingju. Vart líður sá dagur að ekki hvíni í fjölmiðlunum hvernig spilling, vafasamt og ógegnsætt verklag viðgengst. Þjóðþekktir embættismenn ásamt þingmönnum og ráðherrum eru ekki undanskildir því að fara fram með óábyrgum hætti og innherjasvikum til að hygla sér og sínum. Stjórnmálamönnum virðist fyrirmunað að geta hlustað á þjóðina og tileinkað sér ný vinnubrögð. Þjóðin verður að ná sátt um að byggja nýjan og glæsilegan spítala með markvissum og öruggum hætti sem er ekki að byggja á röngum stað á uppgangstímum, öðruvísi en að verða alltof dýr og ýta undir óstöðugleika. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Sjá meira
Stærsta og umdeildasta verkefni Íslandssögunnar er að nýr Landspítali geti risið sem fyrst á nýjum og betri stað. Mikilvægast er hins vegar að vandað sé vel til verka og ekki látið stjórnast af ábyrgðarleysi, þótt mikið liggi við. Ríkisstjórn ásamt öðrum stjórnmálaöflum ber siðferðisleg skylda til að huga að þjóðarsátt um byggingu spítalans og staðsetningu hans áður en meiri skaði hlýst af. Ítrekað hefur verið bent á að núverandi staðarval sé óásættanlegt og verði alltof dýr og tímafrek framkvæmd sem verði aldrei kláruð. Stjórnvöld verða að sýna fyrirhyggju vegna breyttra forsenda og hagkvæmnissjónarmiða, þótt þrýstingur sé mikill ekki síst frá hagsmunaöflum sem svífast einskis til að nota ríkissjóð sem féþúfu, gagnvart staðarvali og hönnun spítalans. Ríkissjóður hefur takmarkaða burði til að ráðast í byggingu Landspítalans, allra síst á uppgangstímum og ekki er búið að tryggja þjóðarsátt um staðarval. Uppbyggingu við Hringbraut þarf að endurmeta ásamt áreiðanleikakönnun af óhlutdrægum aðilum sem stjórnast ekki af sérhagsmunagæslu og láta sig engu varða hvað komi samfélaginu best. Enginn Íslendingur gerir lítið úr því að það þurfi að reisa nýjan spítala sem fyrst. Skilvirkasta og besta leiðin er að endurmeta staðarval, breyttar forsendur og hraða verkinu ásamt áætlunargerð af mönnum sem eru til þess bærir. Eðlilegast er að bjóða verkið út í heild sinni ásamt skipulags- og undirbúningsvinnu á nýjum stað, t.d. við Vífilsstaði eða í austurhluta borgarinnar, þar sem Hring- og Miklubraut munu ekki anna meiri umferð til lengri tíma litið. Byggingarsvæðið er þröngt og staðsetning erfið ásamt að standa á klöpp sem mun stórauka kostnað og valda ómældum erfiðleikum og töfum. Jarðvegsframkvæmdir og aðliggjandi aðgengi stofnbrauta, sem þarf að púsla saman á núverandi stað, munu velta á tugmilljarða kostnaðarauka, en ef önnur og betri staðsetning yrði fyrir valinu þegar raunverulegt uppgjör kemur í ljós. Tímafrekar og kostnaðarsamar jarðvegsframkvæmdir þurfa að eiga sér stað með flutningum og breytingum á jarðstrengjum, hita- og vatnslögnum ásamt frárennslis- og stofnæðum sem þarf að stórauka. Milljónir rúmmetrar efnisflutninga þurfa að eiga sér stað við þröngar og erfiðar aðstæður. Óbreytt staðarval Landspítalans mun smám saman seinka uppbyggingu og verða breytingum háð með tilheyrandi hávaða, ráðaleysi og skömm þar sem enginn mun axla ábyrgð. Framkvæmdin á eftir að reyna mikið á þolrif sjúklinga og starfsfólks ásamt nágrannabyggð. Það á ekki að þurfa að eyða milljörðum í atvinnubótavinnu arkitektum og verkfræðistofum til handa og öðrum fræðingum til að finna upp hjólið við að yfirfæra (kópera) hönnun sjúkrahúsbygginga nágrannalanda með ótæpilegum kostnaði. Íslenskir hönnuðir hafa enga kunnáttu til að útfæra hátæknisjúkrahús. Fljótlegasta og hagkvæmasta leiðin er að bjóða út byggingu spítalans í heild með verulegum kvöðum til að stytta byggingartímann. Íslendingar eru óhæfir til að vinna verk af þessari stærðargráðu á vitrænu verði og sýna fyrirhyggju á uppgangstímum. Við huglægt mat bendir margt til þess að fjármunum sé mokað eftirlitslítið í hönnunar- og verkfræðikostnað ásamt ómarkvissu verklagi. Eðlilegast væri að skoða hvað standi að baki fjármunum sem búið er að setja í verkið og að íhugað sé hver líklegur hönnunar- og heildarkostnaður verði en ekki styðjast við óábyrgar og hlutdrægar getgátur. Þótt búið sé að setja töluverða fjármuni í hönnunar- og annan undirbúningskostnað er ekki komin nein heildræn eða skilvirk áætlun um framhald byggingarinnar. Taka þarf meiri hagsmuni fram yfir minni þó svo að nokkrir milljarðar liggi undir. Stjórnvöld hafa áratugum saman vaðið áfram af fyrirhyggju- og skeytingarleysi gagnvart kostnaðaráætlunum. Óafturkræf mistök munu verða þjóðinni dýr og valda miklum skaða verði haldið áfram að klastra upp skúrbyggingapúsli Landspítalans við Hringbraut. Verkinu mun aldrei ljúka og allir munu sverja af sér ábyrgð. Þingheimur og stjórnsýsla eru of oft ábyrgðarlaus og munu frekar láta tugi milljarða úr ríkissjóði fara í súginn en að taka upplýstar ákvarðanir og viðurkenna að upphaflegar forsendur séu löngu brostnar. Enn er hægt að afstýra þjóðarglæp, eðlilegast er að áreiðanleikakönnun verði gerð af óhlutdrægum aðilum hvar, hvernig og hvenær réttast sé að byggja nýtt sjúkrahús með skjótum og markvissum hætti. Samfélagið mun líða stórlega fyrir verði vaðið af stað vanhugsað með stærstu og dýrustu byggingu Íslandssögunnar á þenslutímum. Fari verðbólga af stað mun heilbrigðiskerfið ekki fara varhluta af því og samfélagið fara í enn frekari upplausn, ásamt því að ógna lífi og heilsu þeirra sem eru veikir fyrir eða bera minna úr býtum. Handahófskennd yfirlýsing sem stjórnmálaleiðtogar slengdu fram við stjórnarmyndun að byggingu Landspítalans ætti að vera lokið 2023 gefur fyllilega til kynna óvönduð vinnubrögð. Þúsundir geta ekki eignast heimili vegna ójafnvægis á byggingarmarkaði, engu að síður hika stjórnvöld ekki við að koma með innantóm loforð, þó svo að engin heildstæð framtíðaráætlun sé til staðar. Hvort svo sem um er að ræða nýjan Landspítala eða uppbyggingu þúsunda íbúða og hvert skuli haldið með frekari hóteluppbyggingu. Stjórnvöld hægri sem vinstri hafa undangengin ár rænt tugþúsunda heimila lífshamingju og viðurværi eftir glæpsamlega stjórnsýslu og ógegnsætt skuldauppgjör, þar sem of margir hafa þurft að gjalda með lífi sínu og lífshamingju. Vart líður sá dagur að ekki hvíni í fjölmiðlunum hvernig spilling, vafasamt og ógegnsætt verklag viðgengst. Þjóðþekktir embættismenn ásamt þingmönnum og ráðherrum eru ekki undanskildir því að fara fram með óábyrgum hætti og innherjasvikum til að hygla sér og sínum. Stjórnmálamönnum virðist fyrirmunað að geta hlustað á þjóðina og tileinkað sér ný vinnubrögð. Þjóðin verður að ná sátt um að byggja nýjan og glæsilegan spítala með markvissum og öruggum hætti sem er ekki að byggja á röngum stað á uppgangstímum, öðruvísi en að verða alltof dýr og ýta undir óstöðugleika.
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun