Ég hef stefnt embætti ríkissaksóknara og íslenska ríkinu fyrir Héraðsdóm Reykjavíkur og krafist þess að synjun endurupptökunefndar verði felld úr gildi og það verði viðurkennt að skilyrði fyrir ósk minni um endurupptöku Al-Thani málsins séu uppfyllt og málið verði tekið fyrir að nýju.

Um ákvarðanir endurupptökunefndar, sem sett var á fót með lögum árið 2013, segir að þær séu endanlegar og verði ekki skotið til dómstóla. Það mætti því ætla að sjálfgefið væri að þessum kröfum mínum verði hafnað, en svo er ekki.

Endurupptökunefnd er óháð stjórnsýslunefnd og heyrir því ekki undir dómsvaldið heldur framkvæmdarvaldið. Hæstiréttur hefur staðfest með dómi (mál 628/2015) að dómstólar hafi úrskurðarvald um ákvarðarnir endurupptökunefndar samkvæmt stjórnarskránni, enda ver stjórnarskráin þann sjálfsagða rétt borgaranna að geta borið lokaákvarðanir stjórnsýslunnar undir dómstóla og leitað réttar síns ef á þeim er brotið.

Skýlaus réttur minn

Af ofangreindu leiðir að það er skýlaus réttur minn að bera ákvörðun endurupptökunefndar undir dómstóla og með stefnunni er ég að nýta mér þann borgaralega rétt minn.

Einhverjum þykir ef til vill að nóg hafi verið fjallað um Al-Thani málið og nú sé mál að linni. Ég tel svo ekki vera enda hef ég frá upphafi haldið fram sakleysi mínu og bent á að Hæstiréttur hafi lagt rangt mat á sönnunargögn í málinu og tveir af dómurum réttarins hafi verið vanhæfir vegna vensla. Hvort tveggja eru veigamikil atriði sem skipta sköpum hvað varðar réttláta málsmeðferð.

Síðan stefnan var birt hefur Mannréttindadómstóll Evrópu sent stjórnvöldum ítarlegar spurningar er varða meðferð málsins fyrir íslenskum dómstólum. Það sýnir að efnislegar athugasemdir sem ég hef sett fram um málsmeðferðina eiga rétt á sér.

Í stefnunni eru færð ítarleg og gild rök fyrir því að niðurstaða endurupptökunefndarinnar var ekki í samræmi við gögn sem lögð voru fyrir nefndarmenn, niðurstaðan var afar illa rökstudd og efasemdir eru um hæfi eins nefndarmanns.

Dómstólar eiga að standa vörð um persónuréttindi sakborninga og virða réttlátar málsmeðferðarreglur. Þegar brotalamir finnast í réttarkerfinu, eins og í Al-Thani málinu, er nauðsynlegt að stjórnvöld hafi kjark til að bregðast við, leiðrétta mistök og koma í veg fyrir misbresti í dómskerfinu í framtíðinni.

Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.