Dómur um Flekklaus: Þessi bévítans fortíð

Bækur HHHHH

Flekklaus

Sólveig Pálsdóttir

JPV-útgáfa

Flekklaus er þriðja bók Sólveigar Pálsdóttur um lögguteymið Guðgeir, Særós og Andrés, sem við þekkjum úr bókunum Leikarinn og Hinir réttlátu. Hér er Guðgeir í aðalhlutverki, nýkominn úr strangri krabbameinsmeðferð og í upphafi sögu í hvíldarfríi í Smálöndum Svíþjóðar. Það frí snýst þó upp í andhverfu sína þegar hann er dreginn inn í óleyst sakamál frá 1985, mál sem stendur honum mun nær en lesandann getur grunað lengi framan af. Er óhætt að segja að öll tilvera lögreglumannsins geðþekka snúist á hvolf með ævintýralegum vendingum sem kannski eru ekki sérlega trúverðugar en ná þeim tilgangi sínum að halda lesandanum við efnið og fá hann til að halda áfram að fletta.

Sagan er haganlega smíðuð, glæpamálið úr fortíðinni fléttast vel inn í frásögnina úr nútíðinni og hvörfin í seinni hlutanum koma gjörsamlega á óvart. Lesandinn kynnist Guðgeiri nánar en í fyrri bókum, enda fer meirihluti sögunnar fram á hans heimavelli og inn í hana dragast eiginkona hans og börn. Það er því snjallt bragð hjá höfundinum að gera hann tortryggilegan og fá lesandann til að efast um heilindi hans. Það er nú einu sinni einn kröftugasti drifkraftur glæpasagna að lesandinn „standi með“ aðallöggunni og láti sig örlög hans eða hennar varða. Upp á það skortir ekkert hér.

Stærsti veikleiki sögunnar felst hins vegar í hinni aðalpersónunni, Kirsten hinni sænsku, sem getur seint talist sannfærandi persóna. Til þess er hún of einhliða og hvatinn að framkomu hennar við Guðgeir er því miður ekki sérlega sannfærandi, sem dregur töluvert úr spennunni. Það er alltaf slæmt þegar lesandinn stendur sig að því að fnæsa háðslega yfir því hversu ótrúverðug frásögnin er.

Flekklaus tekur þó á ýmsum málum sem full ástæða er til að draga fram; hinum íslenska klíkuskap sem getur jafnvel forðað glæpamönnum frá refsingu, átökum eiginmanns við sjálfan sig eftir að hafa freistast til framhjáhalds, þeirri stefnu fjölmiðla að taka æruna af fólki í beinni útsendingu og fleira mætti nefna. Allt hið besta mál og sýnir að Sólveigu liggur ýmislegt á hjarta sem full ástæða er til að fylgjast með. Af niðurlagi þessarar sögu er ljóst að hún hefur hvergi nærri lokið sér af með sögu Guðgeirs og það verður spennandi að sjá á hvaða slóðir hún leiðir hann næst.

Það er vaxandi trend í norrænum glæpasögum að gera glæpinn sjálfan nánast að aukaatriði en beina kastljósinu þess í stað að afleiðingum hans á þá sem á einhvern hátt tengjast honum. Flekklaus sver sig svikalaust í þá ættina og gerir það ágætlega, þótt eflaust megi um það deila hvort afleiðingarnar sem þar er lýst séu sannferðugar eður ei. Hver var annars að halda því fram að krimmar ættu að vera trúverðugir?

Friðrika Benónýsdóttir

Niðurstaða: Flekklaus er ekki flekklaus glæpasaga en innsýn í líf og forsögu löggunnar Guðgeirs gerir hana áhugaverða og heldur lesandanum við efnið.