Að tryggja sjálfstætt líf þeirra sem þurfa aðstoð sveitarfélaga! Guðjón Sigurðsson skrifar 5. febrúar 2015 07:00 Við sem þurfum aðstoð erum með alls konar hugmyndir um hvernig má bæta aðstoðina til að tryggja okkur sjálfstætt líf. Fyrst og fremst höfum við lagt áherslu á notendastýrða persónulega aðstoð (NPA) sem tryggir okkur þau réttindi sem Ísland hefur undirgengist á alþjóðavettvangi. En er það eina og þá besta leiðin fyrir alla sem þurfa aðstoð? Eða getum við fundið millilendingu sem væri bil beggja af NPA og núverandi aðstoð sem sveitarfélögin veita? Það hefur reynst flóknara og seinvirkara en ég sjálfur hefði kosið að koma á NPA-þjónustu. Verkefnastjórn velferðarráðherra hefur reynt sitt allra besta til að flýta málinu sem mest. Í upphafi var að koma verkefninu á koppinn. Ýta því úr vör. Þá tók við endalaus vinna við að koma verklagi til skila, eiga samstarf við atvinnulífið vegna vinnutíma aðstoðarmanna, tala við skattayfirvöld, fá yfirvöld mennta- og heilbrigðismála til að viðurkenna að kostnaðarþátttaka þeirra væri eðlileg og ekki síst að semja um úttekt á verkefninu við HÍ svo nota megi niðurstöðuna til að meta árangur þess. Hvað kostar svona aðstoð miðað við aðra aðstoð? Hvaða hópum nýtist þetta best? Tryggir þetta sjálfstætt líf einstaklinga? Hvað má gera betur? Og svo framvegis. Það hefur þurft tíma til að gera þetta vel. Því miður allt of langan tíma. En eins og oft þá hafa svör við sumum spurningum kallað á fleiri. Því var ákaflega mikilvægt að fá verkefnið framlengt svo raða megi púslinu í marktæka mynd. Að hafa svokallaðan NPA-samning er um margt flókið og þarfnast bæði rekstrarkunnáttu auk hæfileikans til að hafa mannaforráð með öllum þeim skýrslum og skilum sem því fylgir. Skattaskil, launatengd gjöld, lífeyrissjóðir svo eitthvað sé nefnt. Margir fullfrískir einstaklingar hefðu enga getu til að standa í svona rekstri. Vandinn við hefðbundna aðstoð sveitarfélaga liggur fyrst og fremst í skiptingu aðstoðarinnar innan kerfisins. Þar verður að sækja um heimahjúkrun (ríkið), heimilisaðstoð, liðveislu og sérstaka liðveislu svo eitthvað sé nefnt. Þarna er auðvitað kóngur og jafnvel drottning ríkjandi yfir hverjum „kassa“ sem við þurfum að betla út aðstoð hjá, sem við eigum þó fullan rétt á. Sem sagt hver kassi sendir sitt fólk til okkar, þegar honum hentar og auðvitað þangað sem honum hentar. Það eru dæmi um að á einum mánuði hafi komið 52 mismunandi einstaklingar til að aðstoða einn aðila. Sá gerði ekki annað en kenna aðstoðarmönnum sínum á sjálfan sig. Ég held að jafnvel harðasta kerfisfólk viti að þetta er ekki eðlilegt. Er þá eina bótin að fara alveg hinumegin á mælistikuna? Eða er annað í boði?Boðlegt fyrir alla Er mögulegt að hugsa þjónustu sveitarfélaganna upp á nýtt? Gera starfið boðlegt fyrir alla, notendur og starfsmenn? Má ekki sameina alla kassana með misjöfnum nöfnum í einn sem leysir aðstoðarþörf viðkomandi? Um leið og mat á aðstoðarþörf hefur farið fram þá mæti ég á einn stað og fundin er lausn fyrir mig. Ég gæti tilnefnt aðstoðarfólk eða fengi aðstoð frá sveitarfélaginu með þeim mannskap sem þar er á lausu. Starfsmenn væru þá ráðnir til sveitarfélagsins.Nokkur atriði sem ég tel að þurfi að gera:1 Lögfesta/innleiða samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.2 Ráða inn fólk sem gerir flest eða allt sem þarf til að aðstoða einn einstakling.3 Gera endanlegan kjarasamning sem nær utan um þetta starf, t.d. sofandi næturvaktir.4 Breyta þeim lögum og reglugerðum sem þvinga sveitarfélögin til að skipta upp aðstoðinni eins og gert er í dag.5 Gera sveitarfélögum mögulegt að sjá um utanumhald vegna starfa aðstoðarfólks.6 Fólk færi í grunnnám sem aðstoðarfólk og það verður að vera sía á sem flesta sem eru óhæfir til að sinna svona viðkvæmum störfum. Þetta eru bara hugsanir settar á blað svo útvega megi sem flestum þá aðstoð sem viðkomandi þarf til að tryggja honum/henni sjálfstætt líf. Það er markmið okkar allra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Blóðugar afleiðingar lyga Hjörvar Sigurðsson Skoðun Hinsegin samfélagið á heimili í Hafnarfirði Valdimar Víðisson Skoðun Alvöru fjárlög fyrir venjulegt fólk Þórður Snær Júlíusson Skoðun Berklar, Krakk og Rough Sleep Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Hafa börn frjálsan vilja? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Hvar er textinn? Sigurlín Margrét Sigurðardóttir Skoðun Áhrif Vesturlanda og vöxtur Kína Jón Sigurgeirsson Skoðun Jafnréttisstofa í 25 ár: Er þetta ekki komið? Skoðun Lygin um flóttamenn á Íslandi Jón Frímann Jónsson Skoðun Rétturinn til að verða bergnuminn Dofri Hermannsson Skoðun Skoðun Skoðun Verndum líffræðilega fjölbreytni í hafi! Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Jafnréttisstofa í 25 ár: Er þetta ekki komið? skrifar Skoðun Hvar er textinn? Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Berklar, Krakk og Rough Sleep Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Blóðugar afleiðingar lyga Hjörvar Sigurðsson skrifar Skoðun Hinsegin samfélagið á heimili í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Áhrif Vesturlanda og vöxtur Kína Jón Sigurgeirsson skrifar Skoðun Alvöru fjárlög fyrir venjulegt fólk Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Hafa börn frjálsan vilja? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Dagur sjálfsvígsforvarna – tryggjum raunverulegt aðgengi að sálfræðimeðferð Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvers vegna halda Íslendingar með Dönum? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Hvað varð um þinn minnsta bróður? Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til að verða bergnuminn Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Þriðja leiðin í námsmati stuðlar að snemmtækri íhlutun Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Alþjóðadagur sjálfsvígsforvarna Alma D. Möller skrifar Skoðun Hækkun skrásetningargjalds – Segjum sannleikann Eiríkur Kúld Viktorsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur sjálfsvígsforvarnardagur – mikilvægi samtals og samkenndar Ellen Calmon skrifar Skoðun Hvaða módel ertu? Heiðdís Geirsdóttir skrifar Skoðun Tilgáta um brjálsemi þjóðarleiðtoga Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Blóðbað í Súdan: Framtíðarannáll? Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Sparnaðartillögur á kostnað atvinnulausra Finnbjörn A Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna þarf líka að fjalla um rótgrónar atvinnugreinar Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Á að hita upp allan Faxaflóann? Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Á tímamótum: Sameinuðu þjóðirnar í 80 ár Vala Karen Viðarsdóttir,Védís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Borgar sig að vanmeta menntun? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hækkar gjöld á háskólanema Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Aðgerðaáætlun í menntamálum ekki markviss Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Hermína Gunnþórsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötnin eru hjartsláttur fjarðarins Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Lygin um flóttamenn á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Sjá meira
Við sem þurfum aðstoð erum með alls konar hugmyndir um hvernig má bæta aðstoðina til að tryggja okkur sjálfstætt líf. Fyrst og fremst höfum við lagt áherslu á notendastýrða persónulega aðstoð (NPA) sem tryggir okkur þau réttindi sem Ísland hefur undirgengist á alþjóðavettvangi. En er það eina og þá besta leiðin fyrir alla sem þurfa aðstoð? Eða getum við fundið millilendingu sem væri bil beggja af NPA og núverandi aðstoð sem sveitarfélögin veita? Það hefur reynst flóknara og seinvirkara en ég sjálfur hefði kosið að koma á NPA-þjónustu. Verkefnastjórn velferðarráðherra hefur reynt sitt allra besta til að flýta málinu sem mest. Í upphafi var að koma verkefninu á koppinn. Ýta því úr vör. Þá tók við endalaus vinna við að koma verklagi til skila, eiga samstarf við atvinnulífið vegna vinnutíma aðstoðarmanna, tala við skattayfirvöld, fá yfirvöld mennta- og heilbrigðismála til að viðurkenna að kostnaðarþátttaka þeirra væri eðlileg og ekki síst að semja um úttekt á verkefninu við HÍ svo nota megi niðurstöðuna til að meta árangur þess. Hvað kostar svona aðstoð miðað við aðra aðstoð? Hvaða hópum nýtist þetta best? Tryggir þetta sjálfstætt líf einstaklinga? Hvað má gera betur? Og svo framvegis. Það hefur þurft tíma til að gera þetta vel. Því miður allt of langan tíma. En eins og oft þá hafa svör við sumum spurningum kallað á fleiri. Því var ákaflega mikilvægt að fá verkefnið framlengt svo raða megi púslinu í marktæka mynd. Að hafa svokallaðan NPA-samning er um margt flókið og þarfnast bæði rekstrarkunnáttu auk hæfileikans til að hafa mannaforráð með öllum þeim skýrslum og skilum sem því fylgir. Skattaskil, launatengd gjöld, lífeyrissjóðir svo eitthvað sé nefnt. Margir fullfrískir einstaklingar hefðu enga getu til að standa í svona rekstri. Vandinn við hefðbundna aðstoð sveitarfélaga liggur fyrst og fremst í skiptingu aðstoðarinnar innan kerfisins. Þar verður að sækja um heimahjúkrun (ríkið), heimilisaðstoð, liðveislu og sérstaka liðveislu svo eitthvað sé nefnt. Þarna er auðvitað kóngur og jafnvel drottning ríkjandi yfir hverjum „kassa“ sem við þurfum að betla út aðstoð hjá, sem við eigum þó fullan rétt á. Sem sagt hver kassi sendir sitt fólk til okkar, þegar honum hentar og auðvitað þangað sem honum hentar. Það eru dæmi um að á einum mánuði hafi komið 52 mismunandi einstaklingar til að aðstoða einn aðila. Sá gerði ekki annað en kenna aðstoðarmönnum sínum á sjálfan sig. Ég held að jafnvel harðasta kerfisfólk viti að þetta er ekki eðlilegt. Er þá eina bótin að fara alveg hinumegin á mælistikuna? Eða er annað í boði?Boðlegt fyrir alla Er mögulegt að hugsa þjónustu sveitarfélaganna upp á nýtt? Gera starfið boðlegt fyrir alla, notendur og starfsmenn? Má ekki sameina alla kassana með misjöfnum nöfnum í einn sem leysir aðstoðarþörf viðkomandi? Um leið og mat á aðstoðarþörf hefur farið fram þá mæti ég á einn stað og fundin er lausn fyrir mig. Ég gæti tilnefnt aðstoðarfólk eða fengi aðstoð frá sveitarfélaginu með þeim mannskap sem þar er á lausu. Starfsmenn væru þá ráðnir til sveitarfélagsins.Nokkur atriði sem ég tel að þurfi að gera:1 Lögfesta/innleiða samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.2 Ráða inn fólk sem gerir flest eða allt sem þarf til að aðstoða einn einstakling.3 Gera endanlegan kjarasamning sem nær utan um þetta starf, t.d. sofandi næturvaktir.4 Breyta þeim lögum og reglugerðum sem þvinga sveitarfélögin til að skipta upp aðstoðinni eins og gert er í dag.5 Gera sveitarfélögum mögulegt að sjá um utanumhald vegna starfa aðstoðarfólks.6 Fólk færi í grunnnám sem aðstoðarfólk og það verður að vera sía á sem flesta sem eru óhæfir til að sinna svona viðkvæmum störfum. Þetta eru bara hugsanir settar á blað svo útvega megi sem flestum þá aðstoð sem viðkomandi þarf til að tryggja honum/henni sjálfstætt líf. Það er markmið okkar allra.
Skoðun Verndum líffræðilega fjölbreytni í hafi! Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Skoðun Dagur sjálfsvígsforvarna – tryggjum raunverulegt aðgengi að sálfræðimeðferð Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur sjálfsvígsforvarnardagur – mikilvægi samtals og samkenndar Ellen Calmon skrifar
Skoðun Sparnaðartillögur á kostnað atvinnulausra Finnbjörn A Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Atvinnustefna þarf líka að fjalla um rótgrónar atvinnugreinar Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Aðgerðaáætlun í menntamálum ekki markviss Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Hermína Gunnþórsdóttir skrifar