Hvað er það sem við ekki skiljum? Þórunn Pétursdóttir skrifar 5. desember 2015 17:30 Án súrefnis lifum við í örfáar mínútur, án vatns lifum við í nokkra daga, án matar getum við skrimt í mánuð eða tvo. Virk vistkerfi framleiða fæðuna, sjá til þess að súrefni sé til staðar í andrúmsloftinu og miðla til okkar heilnæmu drykkjarvatni. Moldin gegnir lykilhlutverki í að sjá okkur fyrir þessum nauðsynjum. Allir ferlar náttúrunnar byggja á að viðhalda jafnvægi. Hringrásir kolefnis, niturs og vatns innan kerfanna þurfa að haldast heilar og nýting vistkerfa má aldrei verða svo ágeng að þanþol þeirra raskist. Annað er ávísun á vistfræðilegt hrun með tilheyrandi dómínóáhrifum. Jarðvegsvernd ætti því að vera grunnstef í allri auðlindanýtingu á landi. Það virðist mannskepnan þó skilja illa. Meira að segja í allri umræðunni sem á sér stað þessa dagana um loftslagsmál þá virðist bágt ástand vistkerfa jarðar ekki fyllilega tekið með í reikninginn. Það er samt svo augljóst. Mannfólki hefur fjölgað úr 2,5 milljörðum árið 1950 í um 7,3 milljarða í dag. Yfir sama tímabil hafa athafnir okkar haft verulega neikvæð áhrif á ferla vistkerfa heimsins og raskað jafnvægi þeirra harkalega. Um fjórðungi af landvistkerfum jarðarinnar hefur verið raskað fyrir margvíslegan landbúnað með tilheyrandi notkun á tilbúnum áburði og plöntu- og skordýraeitri. Skógeyðing er enn stunduð af fullum þunga víða um heim. Ferskvatnsnotkun hefur tvöfaldast, við stíflum ár og vötn freklega og notum gríðarleg áveitukerfi til að rækta plöntur sem eru vatnsfrekari en umhverfisaðstæður bjóða upp á. Borgvæðing malbikar stöðugt yfir stærra flæmi og stór hluti borgarvistkerfa því steingeld. Semsagt – samhliða aukinni fólksfjölgun og aukinni losun gróðurhúsalofttegunda, mestmegnis af völdum bruna á jarðefnaeldsneyti, skóg- og landeyðingu og landbúnaðar, höfum við valsað óhamin um og umbreytt náttúrulegum ferlum vistkerfanna, úr öllu samhengi við forsendur um jafnvægi og virkar hringrásir! Við þurfum að sjálfsögðu að taka verklega á hvað varðar samdrátt í losun á gróðurhúsalofttegundum en það er aðeins hluti af mun stærri heildarmynd sem má ekki líta framhjá. Jarðvegsvernd og önnur umhverfis- og náttúruvernd er lífstíll sem við sem einstaklingar og þjóð þurfum að tileinka okkur til framtíðar og þannig leggja okkar af mörkunum hér heima fyrir sem og í samfélagi þjóðanna. Þetta eru ekki umfjöllunarefni sem hægt er að afgreiða með átaki og leggja svo til hliðar þar til einhverjum dettur í hug að dusta af þeim rykið og veifa á nýjan leik. Þetta eru einu leiðirnar sem eru raunverulega færar til að bregðast við stöðunni sem við erum sjálf búin að koma okkur í. Við getum ekki lengur flokkað umhverfisvernd til vinstri eða hægri, sem hugsjónamál græningja eða tengt þau við ákveðna trú. Þau snerta okkur öll og eru undirstaða grunnvelferðar. Að lokum, 5. desember er alþjóðlegur dagur jarðvegs – til hamingju með daginn kæra mold! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Skoðun Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Sjá meira
Án súrefnis lifum við í örfáar mínútur, án vatns lifum við í nokkra daga, án matar getum við skrimt í mánuð eða tvo. Virk vistkerfi framleiða fæðuna, sjá til þess að súrefni sé til staðar í andrúmsloftinu og miðla til okkar heilnæmu drykkjarvatni. Moldin gegnir lykilhlutverki í að sjá okkur fyrir þessum nauðsynjum. Allir ferlar náttúrunnar byggja á að viðhalda jafnvægi. Hringrásir kolefnis, niturs og vatns innan kerfanna þurfa að haldast heilar og nýting vistkerfa má aldrei verða svo ágeng að þanþol þeirra raskist. Annað er ávísun á vistfræðilegt hrun með tilheyrandi dómínóáhrifum. Jarðvegsvernd ætti því að vera grunnstef í allri auðlindanýtingu á landi. Það virðist mannskepnan þó skilja illa. Meira að segja í allri umræðunni sem á sér stað þessa dagana um loftslagsmál þá virðist bágt ástand vistkerfa jarðar ekki fyllilega tekið með í reikninginn. Það er samt svo augljóst. Mannfólki hefur fjölgað úr 2,5 milljörðum árið 1950 í um 7,3 milljarða í dag. Yfir sama tímabil hafa athafnir okkar haft verulega neikvæð áhrif á ferla vistkerfa heimsins og raskað jafnvægi þeirra harkalega. Um fjórðungi af landvistkerfum jarðarinnar hefur verið raskað fyrir margvíslegan landbúnað með tilheyrandi notkun á tilbúnum áburði og plöntu- og skordýraeitri. Skógeyðing er enn stunduð af fullum þunga víða um heim. Ferskvatnsnotkun hefur tvöfaldast, við stíflum ár og vötn freklega og notum gríðarleg áveitukerfi til að rækta plöntur sem eru vatnsfrekari en umhverfisaðstæður bjóða upp á. Borgvæðing malbikar stöðugt yfir stærra flæmi og stór hluti borgarvistkerfa því steingeld. Semsagt – samhliða aukinni fólksfjölgun og aukinni losun gróðurhúsalofttegunda, mestmegnis af völdum bruna á jarðefnaeldsneyti, skóg- og landeyðingu og landbúnaðar, höfum við valsað óhamin um og umbreytt náttúrulegum ferlum vistkerfanna, úr öllu samhengi við forsendur um jafnvægi og virkar hringrásir! Við þurfum að sjálfsögðu að taka verklega á hvað varðar samdrátt í losun á gróðurhúsalofttegundum en það er aðeins hluti af mun stærri heildarmynd sem má ekki líta framhjá. Jarðvegsvernd og önnur umhverfis- og náttúruvernd er lífstíll sem við sem einstaklingar og þjóð þurfum að tileinka okkur til framtíðar og þannig leggja okkar af mörkunum hér heima fyrir sem og í samfélagi þjóðanna. Þetta eru ekki umfjöllunarefni sem hægt er að afgreiða með átaki og leggja svo til hliðar þar til einhverjum dettur í hug að dusta af þeim rykið og veifa á nýjan leik. Þetta eru einu leiðirnar sem eru raunverulega færar til að bregðast við stöðunni sem við erum sjálf búin að koma okkur í. Við getum ekki lengur flokkað umhverfisvernd til vinstri eða hægri, sem hugsjónamál græningja eða tengt þau við ákveðna trú. Þau snerta okkur öll og eru undirstaða grunnvelferðar. Að lokum, 5. desember er alþjóðlegur dagur jarðvegs – til hamingju með daginn kæra mold!
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar