Áhættan sé hjá fjárfestum en ekki almenningi Álfheiður Ingadóttir skrifar 29. september 2015 10:00 Á undanförnum árum hafa margir spáð nýju bankahruni sem hefði afleiðingar fyrir heimsbyggðina alla. Ástæðan er einföld: Fjármálakerfi heimsins og skipulagi bankamála var ekki breytt í kjölfar hrunsins. Það er óbreytt og veikleikarnir þeir sömu og áður, hættan sú sama og áður. Eftir bankahrunið 2007–2008 var kallað eftir endurskipulagningu fjármálakerfisins á heimsvísu. Margir röktu hrunið til þess að bandarísku Glass-Steagall lögin voru afnumin 1999, en þau voru sett eftir heimskreppuna 1929 til að koma í veg fyrir að bankarnir gætu velt tapi af áhættusömum fjárfestingum yfir á almenna viðskiptamenn. Í kjölfarið var Glass-Steagall takmörkunum aflétt í flestum vestrænum ríkjum – þeirra á meðal á Íslandi – og þegar bólan sprakk var tapi fjárfesta velt yfir á almenning og heimili, eins og við þekkjum manna best á Íslandi. Í Bandaríkjunum og Evrópu fóru fram ítarlegar rannsóknir, kynntar voru tillögur á vegum þinga, ríkisstjórna og Evrópusambandsins til að koma í veg fyrir aðra heimskreppu og tryggja um leið að áhættan lenti á þeim sem hefðu til hennar stofnað ef kerfið hryndi. En tillögurnar hafa ekki orðið að veruleika: Eigendum bankanna hefur tekist að koma í veg fyrir fullan aðskilnað fjárfestingabankastarfsemi og viðskiptabankastarfsemi í anda Glass Steagall. Þeir hafa þverskallast við og því er mikil hætta á að nýtt bankahrun bitni á nákvæmlega sama hátt á almennum viðskiptavinum bankanna eins og gerðist 2007–2008! Nú þegar brestir eru komnir á ný í fjármálamarkaði heimsins er augljóst að krafan um aðskilnað í bankakerfinu verður að hafa forgang á þjóðþingum í Evrópu, þar á meðal á Íslandi. Það má ekki lengur líða bönkunum að koma í veg fyrir þessa einföldu breytingu sem hefur þann tilgang einan að verja eignir einstaklinga og heimila fyrir áhættusæknum fjármálaspekúlöntum. Nú hafa þingmenn úr fjórum flokkum endurflutt tillögu um aðskilnað í bankakerfinu. Vonandi bregst þingið við nýjustu tíðindum af fjármálamarkaði heimsins og samþykkir hana. Það má ekki dragast lengur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal Skoðun Skoðun Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Sjá meira
Á undanförnum árum hafa margir spáð nýju bankahruni sem hefði afleiðingar fyrir heimsbyggðina alla. Ástæðan er einföld: Fjármálakerfi heimsins og skipulagi bankamála var ekki breytt í kjölfar hrunsins. Það er óbreytt og veikleikarnir þeir sömu og áður, hættan sú sama og áður. Eftir bankahrunið 2007–2008 var kallað eftir endurskipulagningu fjármálakerfisins á heimsvísu. Margir röktu hrunið til þess að bandarísku Glass-Steagall lögin voru afnumin 1999, en þau voru sett eftir heimskreppuna 1929 til að koma í veg fyrir að bankarnir gætu velt tapi af áhættusömum fjárfestingum yfir á almenna viðskiptamenn. Í kjölfarið var Glass-Steagall takmörkunum aflétt í flestum vestrænum ríkjum – þeirra á meðal á Íslandi – og þegar bólan sprakk var tapi fjárfesta velt yfir á almenning og heimili, eins og við þekkjum manna best á Íslandi. Í Bandaríkjunum og Evrópu fóru fram ítarlegar rannsóknir, kynntar voru tillögur á vegum þinga, ríkisstjórna og Evrópusambandsins til að koma í veg fyrir aðra heimskreppu og tryggja um leið að áhættan lenti á þeim sem hefðu til hennar stofnað ef kerfið hryndi. En tillögurnar hafa ekki orðið að veruleika: Eigendum bankanna hefur tekist að koma í veg fyrir fullan aðskilnað fjárfestingabankastarfsemi og viðskiptabankastarfsemi í anda Glass Steagall. Þeir hafa þverskallast við og því er mikil hætta á að nýtt bankahrun bitni á nákvæmlega sama hátt á almennum viðskiptavinum bankanna eins og gerðist 2007–2008! Nú þegar brestir eru komnir á ný í fjármálamarkaði heimsins er augljóst að krafan um aðskilnað í bankakerfinu verður að hafa forgang á þjóðþingum í Evrópu, þar á meðal á Íslandi. Það má ekki lengur líða bönkunum að koma í veg fyrir þessa einföldu breytingu sem hefur þann tilgang einan að verja eignir einstaklinga og heimila fyrir áhættusæknum fjármálaspekúlöntum. Nú hafa þingmenn úr fjórum flokkum endurflutt tillögu um aðskilnað í bankakerfinu. Vonandi bregst þingið við nýjustu tíðindum af fjármálamarkaði heimsins og samþykkir hana. Það má ekki dragast lengur.
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar