Tréhestahugsun í menntamálum Jón Þorvarðarson skrifar 17. júlí 2014 07:00 Í skýrslu um stærðfræðikennslu í framhaldsskólum, sem sérfræðingahópur á vegum menntamálaráðuneytisins sendi nýverið frá sér, er fullyrt að sumir framhaldsskólar útskrifi nemendur af náttúrufræðibraut með prófgráður sem eru nánast að engu hafandi. Ennfremur er bent á að nýnemar við HÍ standi sig misvel á könnunarprófum í stærðfræði eftir því frá hvaða framhaldsskóla þeir koma. Í ljósi þess hve munurinn er mikill milli einstakra skóla þurfa þeir skólar sem koma lakast út að fara í naflaskoðun og reyna að bæta sinn árangur. Þessi sláandi niðurstaða hefur í raun legið fyrir um langt skeið, en einhverra hluta vegna hafa hæstráðendur menntamála kosið að sitja með hendur í skauti. En hvaða tillögur lagði sérfræðingahópurinn fram til úrbóta? Í sem stystu máli leggur hópurinn áherslu á að bæta þurfi menntun kennara, auka símenntun og snurfusa nokkrar kennslubækur. Auk þess er lagt til að komið verði á fót fagráði sem m.a. hafi það hlutverk að hafa eftirlit með kennslu og árangri í stærðfræði ásamt því að stjörnumerkja kennslubækur í stærðfræði. Að áliti skýrsluhöfunda virðist sem stærðfræðikennurum sé ekki treystandi til að meta gæði kennslubóka. Ýmsar tillögur sérfræðingahópsins eru vissulega góðra gjalda verðar en skýrslan fær engu síður falleinkunn fyrir að hafa ekki tekið á grundvallaratriðum sem krefjast skýrra svara. Varðandi umfjöllun hópsins um náttúrufræðibraut ásamt þeim niðurstöðum sem henni eru tengdar var nauðsynlegt að draga eftirfarandi lykilspurningu fram í dagsbirtuna: Er skynsamlegt að sem flestir framhaldsskólar starfræki náttúrufræðibraut?Fá skemmri skírn Svarið gæti vissulega verið já, ef við höfum aðgang að ótakmörkuðu fjármagni. En það er útópía sem gagnslaust er að ræða nánar. Ef við höldum okkur við raunveruleikann þá liggur fyrir að flestir framhaldsskólar búa við tiltölulega þröngan efnahag og það eru fá teikn á lofti um viðsnúning á því sviði. Kröfur um sparnað og hagræðingu gerast æ háværari enda á almenningur skýlausan rétt á því að skattfénu sé vel ráðstafað. Gegn þessum straumi tímans sitja einstakir skólastjórnendur sem verja lendur síns skóla með öllum tiltækum ráðum. Enginn vill missa spón úr aski sínum. Marghrjáð náttúrufræðibraut skal hafin til hæstu hæða og bera uppi merki skólans um ókomna framtíð. Hvað sem tautar og raular. Þeir neita að horfast í augu við þann veruleika að innistæða brautarinnar er horfin. Fyrir löngu síðan. Sökum langvarandi fjárhagsþrenginga hafa sömu skólar átt í stökustu vandræðum með að bjóða upp á námsáfanga sem skilyrðislaust ættu að standa nemendum til boða á náttúrufræðibraut. Til að halda skútunni á floti eru nauðsynlegir/æskilegir áfangar á náttúrufræðibraut miskunnarlaust skornir niður. Námi nemenda er þar með beinlínis stefnt í voða hvað frekara framhald varðar. Þeir fá skemmri skírn. Þeir borga brúsann að lokum. Það er í rauninni ljótur leikur ástundaður þegar sumir skólar laða til sín nemendur undir því yfirskini að þar sé starfrækt metnaðarfull náttúrufræðibraut þegar raunin er sú að brautin stendur ekki undir nafni. Allir gjalda afhroð. Nemendur eru grátt leiknir. Orðstír skólans bíður hnekki. Væntingar skólastjórnenda um að von sé á betri tíð með blóm í haga er rödd hrópandans í eyðimörkinni. Skólaþróunin undanfarin 15-20 ár talar sínu máli. Ef horft er til framtíðar þá er krafan sú að skólarnir greini sig hver frá öðrum í auknum mæli og erji sinn akur.Óhrekjanleg staðreynd Flestir framhaldsskólar eiga sitt flaggskip, ef svo má að orði komast, og sumir skólar eiga reyndar nokkur flaggskip innan sinna raða. Það er löngu orðið tímabært að ráðamenn átti sig á þeirri óhrekjanlegu staðreynd að náttúrufræðibraut getur ekki verið flaggskip allra skóla þegar hún er í raun veikasti hlekkur sumra skóla. Vissulega getur verið erfitt fyrir einstaka skólahugsuði, sumir hverjir lokaðir í eigin heimi, að horfast í augu við þá staðreynd að forsendur tiltekinnar námsbrautar séu brostnar með öllu og að hún sé í dauðateygjunum. En skólapólitík snýst ekki um draumsýnir eða einstaka skólastjórnendur. Þess vegna er það í verkahring hæstráðenda menntamála að bregðast við með afgerandi hætti og draga menn niður úr skýjunum og koma þeim niður á jörðina. Nemendum til hagsbóta. Þjóðfélaginu til hagsbóta. Sannleikurinn er einfaldlega þessi: Fjölmargir framhaldsskólar eru vel í stakk búnir til að starfrækja öfluga og metnaðarfulla náttúrufræðibraut. Þeir skila mjög hæfum nemendum til háskólanáms í stærðfræðitengdum greinum. Það er þeirra gersemi. Styrkur annarra skóla liggur á allt öðrum sviðum og að þeim styrkleika ber að hlúa. Það nær engri átt að allir framhaldsskólar séu að atast í því sama með mjög misjöfnum árangri. Skólar fá sinn dóm af því sem vel er gert. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ámundsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ámundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í skýrslu um stærðfræðikennslu í framhaldsskólum, sem sérfræðingahópur á vegum menntamálaráðuneytisins sendi nýverið frá sér, er fullyrt að sumir framhaldsskólar útskrifi nemendur af náttúrufræðibraut með prófgráður sem eru nánast að engu hafandi. Ennfremur er bent á að nýnemar við HÍ standi sig misvel á könnunarprófum í stærðfræði eftir því frá hvaða framhaldsskóla þeir koma. Í ljósi þess hve munurinn er mikill milli einstakra skóla þurfa þeir skólar sem koma lakast út að fara í naflaskoðun og reyna að bæta sinn árangur. Þessi sláandi niðurstaða hefur í raun legið fyrir um langt skeið, en einhverra hluta vegna hafa hæstráðendur menntamála kosið að sitja með hendur í skauti. En hvaða tillögur lagði sérfræðingahópurinn fram til úrbóta? Í sem stystu máli leggur hópurinn áherslu á að bæta þurfi menntun kennara, auka símenntun og snurfusa nokkrar kennslubækur. Auk þess er lagt til að komið verði á fót fagráði sem m.a. hafi það hlutverk að hafa eftirlit með kennslu og árangri í stærðfræði ásamt því að stjörnumerkja kennslubækur í stærðfræði. Að áliti skýrsluhöfunda virðist sem stærðfræðikennurum sé ekki treystandi til að meta gæði kennslubóka. Ýmsar tillögur sérfræðingahópsins eru vissulega góðra gjalda verðar en skýrslan fær engu síður falleinkunn fyrir að hafa ekki tekið á grundvallaratriðum sem krefjast skýrra svara. Varðandi umfjöllun hópsins um náttúrufræðibraut ásamt þeim niðurstöðum sem henni eru tengdar var nauðsynlegt að draga eftirfarandi lykilspurningu fram í dagsbirtuna: Er skynsamlegt að sem flestir framhaldsskólar starfræki náttúrufræðibraut?Fá skemmri skírn Svarið gæti vissulega verið já, ef við höfum aðgang að ótakmörkuðu fjármagni. En það er útópía sem gagnslaust er að ræða nánar. Ef við höldum okkur við raunveruleikann þá liggur fyrir að flestir framhaldsskólar búa við tiltölulega þröngan efnahag og það eru fá teikn á lofti um viðsnúning á því sviði. Kröfur um sparnað og hagræðingu gerast æ háværari enda á almenningur skýlausan rétt á því að skattfénu sé vel ráðstafað. Gegn þessum straumi tímans sitja einstakir skólastjórnendur sem verja lendur síns skóla með öllum tiltækum ráðum. Enginn vill missa spón úr aski sínum. Marghrjáð náttúrufræðibraut skal hafin til hæstu hæða og bera uppi merki skólans um ókomna framtíð. Hvað sem tautar og raular. Þeir neita að horfast í augu við þann veruleika að innistæða brautarinnar er horfin. Fyrir löngu síðan. Sökum langvarandi fjárhagsþrenginga hafa sömu skólar átt í stökustu vandræðum með að bjóða upp á námsáfanga sem skilyrðislaust ættu að standa nemendum til boða á náttúrufræðibraut. Til að halda skútunni á floti eru nauðsynlegir/æskilegir áfangar á náttúrufræðibraut miskunnarlaust skornir niður. Námi nemenda er þar með beinlínis stefnt í voða hvað frekara framhald varðar. Þeir fá skemmri skírn. Þeir borga brúsann að lokum. Það er í rauninni ljótur leikur ástundaður þegar sumir skólar laða til sín nemendur undir því yfirskini að þar sé starfrækt metnaðarfull náttúrufræðibraut þegar raunin er sú að brautin stendur ekki undir nafni. Allir gjalda afhroð. Nemendur eru grátt leiknir. Orðstír skólans bíður hnekki. Væntingar skólastjórnenda um að von sé á betri tíð með blóm í haga er rödd hrópandans í eyðimörkinni. Skólaþróunin undanfarin 15-20 ár talar sínu máli. Ef horft er til framtíðar þá er krafan sú að skólarnir greini sig hver frá öðrum í auknum mæli og erji sinn akur.Óhrekjanleg staðreynd Flestir framhaldsskólar eiga sitt flaggskip, ef svo má að orði komast, og sumir skólar eiga reyndar nokkur flaggskip innan sinna raða. Það er löngu orðið tímabært að ráðamenn átti sig á þeirri óhrekjanlegu staðreynd að náttúrufræðibraut getur ekki verið flaggskip allra skóla þegar hún er í raun veikasti hlekkur sumra skóla. Vissulega getur verið erfitt fyrir einstaka skólahugsuði, sumir hverjir lokaðir í eigin heimi, að horfast í augu við þá staðreynd að forsendur tiltekinnar námsbrautar séu brostnar með öllu og að hún sé í dauðateygjunum. En skólapólitík snýst ekki um draumsýnir eða einstaka skólastjórnendur. Þess vegna er það í verkahring hæstráðenda menntamála að bregðast við með afgerandi hætti og draga menn niður úr skýjunum og koma þeim niður á jörðina. Nemendum til hagsbóta. Þjóðfélaginu til hagsbóta. Sannleikurinn er einfaldlega þessi: Fjölmargir framhaldsskólar eru vel í stakk búnir til að starfrækja öfluga og metnaðarfulla náttúrufræðibraut. Þeir skila mjög hæfum nemendum til háskólanáms í stærðfræðitengdum greinum. Það er þeirra gersemi. Styrkur annarra skóla liggur á allt öðrum sviðum og að þeim styrkleika ber að hlúa. Það nær engri átt að allir framhaldsskólar séu að atast í því sama með mjög misjöfnum árangri. Skólar fá sinn dóm af því sem vel er gert.
Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson Skoðun
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun