Er öryggi sjúklinga og starfsfólks ógn eða hótun? Auðbjörg Reynisdóttir skrifar 3. júní 2014 07:00 Gott fólk Hvernig er líðan þeirra sem þurfa að leita til LSH eða leggjast inn á spítalann við síendurteknar upphrópanir um að öryggi þeirra sé ógnað? Starfsmenn eru uggandi, kvíða hverri vakt og fegnir að sleppa heim í vaktarlok án teljandi vandræða. Landlæknir, stjórnendur og velunnarar LSH eru áberandi í umræðunni um öryggisleysi sjúklinga í skjóli ákæru saksóknara á hendur hjúkrunarfræðingi en lítið fer fyrir ákærunni á hendur spítalanum sjálfum.Hvaða vanda leysa nýjar byggingar? Fullyrðingar eru jafnvel um að allur vandi leysist með nýjum spítalabyggingum. Í mínum eyrum hljómar þetta sem ábyrgðarlaus hótun og merki þess að verið sé að breiða yfir getuleysi í stjórn heilbrigðismála. Málflutningurinn á margt sameiginlegt með umræðunni um bankakerfið fyrir hrun. Er ekki kominn tími til að rifja upp lærdóminn af því? Mér sýnist stjórnendur, landlæknisembættið og hagsmunahópurinn „Spítalinn okkar“ hafa yfir sér sömu áru og bankastjórarnir framsæknu. Þeir dásama verk sín, hagræðinguna sem náðst hefur þrátt fyrir meintan niðurskurð, vísindarannsóknir Íslendinga í þágu heimsins, spítala á heimsmælikvarða, öryggismenninguna og „allskonar flókið“– að við eigum enga möguleika á mannsæmandi heilbrigðisþjónustu í framtíðinni ef við samþykkjum ekki tillögur þeirra. Dauðinn sé vís og okkur sjálfum að kenna. Ef það er raunverulegur áhugi á öruggri þjónustu innan LSH þá væri unnið að því opinskátt í samvinnu við sjúklinga. Það eru hvorki tæki né hús sem gera mistökin, þau eru mannleg og verða í samskiptum eða samskiptaleysi, vegna undirmönnunar og þar með aukins vinnuálags. Hvorki stjórnendur spítalans, ráðuneytið né landlæknir hafa sýnt fram á að öryggi sjúklinga sé forgangsatriði þótt þau fari um það vísindalegum fræðiorðum. Það er hvergi hægt að fá upplýsingar um úrvinnslu og samanburð á ‘atvikaskráningum' eða rannsóknir á mælanlegum öryggisþáttum sem tengjast sjúklingum, starfsfólki og vinnuumhverfi, þrátt fyrir svokallaða áralanga vinnu í þessum málum.Hvernig virkar kerfið? Þegar kvartanir hafa þvælst um völundarhús heilbrigðiskerfisin án þess að úrlausn fáist, er hálmstráið að senda það til umboðsmanns Alþingis. Undanfarið hefur hann gefið út fjölda álita sem bendir til að LSH, ráðuneytið, landlæknir og saksóknari beinlínis hamli réttlátri niðurstöðu í kvörtunarmálum gagnvart heilbrigðiskerfinu. Umboðsmaður hefur gefið álit sitt í tveimur málum undirritaðrar. Eins og aðrir í sömu sporum bíð ég þess að ‘kerfið' fari eftir lögum og bæti úr eigin klúðri. Það verður mikill léttir þegar réttur okkar verður tekin til greina. Við þráum hvíld eftir áratuga baráttu, því lífið býður upp á svo margt skemmtilegra en að berjast við vindmyllur. Nú er runnin upp ögurstund í heilbrigðiskerfinu: Saksóknari ákærir hjúkrunarfræðing og spítalann en spítalinn talar eins og dómur sé fallinn yfir hjúkrunarfræðingnum. Óréttlætið í þessari umræðu er mikið og refsingin hörð. Til samanburðar má benda á kvörtun manns til umboðsmanns Alþingis, vegna misnotkunar læknis á sjúkraská í deilumáli fyrir siðanefnd lækna. Rök saksóknara fyrir að ákæra lækninn ekki voru að það mundi verða honum svo þungbært. Ekki var um mannsbana að ræða en alvarlegt engu að síður og krefur umboðsmaður saksóknara um sterkari rök fyrir að ákæra ekki.Hvað breyttist? Landlæknir boðar breytta tíma í starfsáætlun sinni 2014. Þar er gert ráð fyrir að notendur komi að því hvernig úrvinnslu kærumála er háttað. Svo kom nú í ljós að það hafa aldrei verið settar reglur eins og kveðið er á um í lögum um landlækni frá 2007 um rannsókn ‘atvika'. Fyrsti kostur landlæknis er að athuga hug stjórnenda þjóðarsjúkrahússins um það hvernig þeir eiga að rannsaka sjálfa sig – því flest ‘atvikin' eiga sér stað þar. Beiðni frá okkur sem höfum bitra reynslu af núverandi ástandi hefur ekki enn verið svarað þegar þetta er ritað. Að læknir geti notað sjúkraskrá í eigin deilumáli bendir til þess að sjúkraskrárnar okkar séu ekki öruggar og sýnir að til eru heilbrigðisstarfsmenn sem leyfa sér að misnota viðkvæmar persónuupplýsingar í hvaða tilgangi sem er. Staðreyndin er sú að það er auðveldara fyrir vísindamenn að nálgast sjúkraskrár (nb. án vitundar sjúklingsins) heldur en sjúklinginn að fá aðgang að sínum eigin gögnum. Vera má að þér verið meinaður aðgangur ef lækni þóknast svo. Eftirlit er á ábyrgð landlæknis – hann er heilbrigðislöggan. Fyrst siðanefnd lækna gat birt sjúkragögn án þess að taka raunverulega ábyrgð á því hlýtur að gilda það sama um alla hina eða hvað? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé Skoðun Halldór 28.06.2025 Halldór Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald skrifar Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé skrifar Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason skrifar Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Pólitískt raunsæi og utanríkisstefna Íslands Ragnar Anthony Antonsson Gambrell skrifar Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Sjá meira
Gott fólk Hvernig er líðan þeirra sem þurfa að leita til LSH eða leggjast inn á spítalann við síendurteknar upphrópanir um að öryggi þeirra sé ógnað? Starfsmenn eru uggandi, kvíða hverri vakt og fegnir að sleppa heim í vaktarlok án teljandi vandræða. Landlæknir, stjórnendur og velunnarar LSH eru áberandi í umræðunni um öryggisleysi sjúklinga í skjóli ákæru saksóknara á hendur hjúkrunarfræðingi en lítið fer fyrir ákærunni á hendur spítalanum sjálfum.Hvaða vanda leysa nýjar byggingar? Fullyrðingar eru jafnvel um að allur vandi leysist með nýjum spítalabyggingum. Í mínum eyrum hljómar þetta sem ábyrgðarlaus hótun og merki þess að verið sé að breiða yfir getuleysi í stjórn heilbrigðismála. Málflutningurinn á margt sameiginlegt með umræðunni um bankakerfið fyrir hrun. Er ekki kominn tími til að rifja upp lærdóminn af því? Mér sýnist stjórnendur, landlæknisembættið og hagsmunahópurinn „Spítalinn okkar“ hafa yfir sér sömu áru og bankastjórarnir framsæknu. Þeir dásama verk sín, hagræðinguna sem náðst hefur þrátt fyrir meintan niðurskurð, vísindarannsóknir Íslendinga í þágu heimsins, spítala á heimsmælikvarða, öryggismenninguna og „allskonar flókið“– að við eigum enga möguleika á mannsæmandi heilbrigðisþjónustu í framtíðinni ef við samþykkjum ekki tillögur þeirra. Dauðinn sé vís og okkur sjálfum að kenna. Ef það er raunverulegur áhugi á öruggri þjónustu innan LSH þá væri unnið að því opinskátt í samvinnu við sjúklinga. Það eru hvorki tæki né hús sem gera mistökin, þau eru mannleg og verða í samskiptum eða samskiptaleysi, vegna undirmönnunar og þar með aukins vinnuálags. Hvorki stjórnendur spítalans, ráðuneytið né landlæknir hafa sýnt fram á að öryggi sjúklinga sé forgangsatriði þótt þau fari um það vísindalegum fræðiorðum. Það er hvergi hægt að fá upplýsingar um úrvinnslu og samanburð á ‘atvikaskráningum' eða rannsóknir á mælanlegum öryggisþáttum sem tengjast sjúklingum, starfsfólki og vinnuumhverfi, þrátt fyrir svokallaða áralanga vinnu í þessum málum.Hvernig virkar kerfið? Þegar kvartanir hafa þvælst um völundarhús heilbrigðiskerfisin án þess að úrlausn fáist, er hálmstráið að senda það til umboðsmanns Alþingis. Undanfarið hefur hann gefið út fjölda álita sem bendir til að LSH, ráðuneytið, landlæknir og saksóknari beinlínis hamli réttlátri niðurstöðu í kvörtunarmálum gagnvart heilbrigðiskerfinu. Umboðsmaður hefur gefið álit sitt í tveimur málum undirritaðrar. Eins og aðrir í sömu sporum bíð ég þess að ‘kerfið' fari eftir lögum og bæti úr eigin klúðri. Það verður mikill léttir þegar réttur okkar verður tekin til greina. Við þráum hvíld eftir áratuga baráttu, því lífið býður upp á svo margt skemmtilegra en að berjast við vindmyllur. Nú er runnin upp ögurstund í heilbrigðiskerfinu: Saksóknari ákærir hjúkrunarfræðing og spítalann en spítalinn talar eins og dómur sé fallinn yfir hjúkrunarfræðingnum. Óréttlætið í þessari umræðu er mikið og refsingin hörð. Til samanburðar má benda á kvörtun manns til umboðsmanns Alþingis, vegna misnotkunar læknis á sjúkraská í deilumáli fyrir siðanefnd lækna. Rök saksóknara fyrir að ákæra lækninn ekki voru að það mundi verða honum svo þungbært. Ekki var um mannsbana að ræða en alvarlegt engu að síður og krefur umboðsmaður saksóknara um sterkari rök fyrir að ákæra ekki.Hvað breyttist? Landlæknir boðar breytta tíma í starfsáætlun sinni 2014. Þar er gert ráð fyrir að notendur komi að því hvernig úrvinnslu kærumála er háttað. Svo kom nú í ljós að það hafa aldrei verið settar reglur eins og kveðið er á um í lögum um landlækni frá 2007 um rannsókn ‘atvika'. Fyrsti kostur landlæknis er að athuga hug stjórnenda þjóðarsjúkrahússins um það hvernig þeir eiga að rannsaka sjálfa sig – því flest ‘atvikin' eiga sér stað þar. Beiðni frá okkur sem höfum bitra reynslu af núverandi ástandi hefur ekki enn verið svarað þegar þetta er ritað. Að læknir geti notað sjúkraskrá í eigin deilumáli bendir til þess að sjúkraskrárnar okkar séu ekki öruggar og sýnir að til eru heilbrigðisstarfsmenn sem leyfa sér að misnota viðkvæmar persónuupplýsingar í hvaða tilgangi sem er. Staðreyndin er sú að það er auðveldara fyrir vísindamenn að nálgast sjúkraskrár (nb. án vitundar sjúklingsins) heldur en sjúklinginn að fá aðgang að sínum eigin gögnum. Vera má að þér verið meinaður aðgangur ef lækni þóknast svo. Eftirlit er á ábyrgð landlæknis – hann er heilbrigðislöggan. Fyrst siðanefnd lækna gat birt sjúkragögn án þess að taka raunverulega ábyrgð á því hlýtur að gilda það sama um alla hina eða hvað?
Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar
Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar