EFTA staðfestir að fyrirkomulagið hafi skaðleg áhrif á samkeppni Stefán Árni Pálsson skrifar 10. desember 2014 11:17 WOW air kvartaði í fyrra til Samkeppniseftirlitsins vegna afgreiðslutíma á Keflavíkurflugvelli. Vísir/GVA EFTA-dómstóllinn hefur með dómi sínum í dag staðfest heimild samkeppnisyfirvalda til að grípa til aðgerða í tilefni samkeppnishindrunum sem leiða af úthlutun afgreiðslutíma (e. slots) á flugvöllum með skammtaðan afgreiðslutíma. Þetta kemur fram í tilkynningu frá Samkeppniseftirlitinu. Með afgreiðslutíma er átt við tíma sem flugfélög fá úthlutað á flugvöllum til að lenda og hleypa farþegum frá borði, fá nauðsynlega flugafgreiðslu og taka farþega um borð og fara aftur á loft. Aðdragandi málsins er sá að WOW air kvartaði til Samkeppniseftirlitsins yfir fyrirkomulagi við úthlutun afgreiðslutíma á Keflavíkurflugvelli. „Athugun Samkeppniseftirlitsins leiddi í ljós að fyrirkomulagið hafði skaðleg áhrif á samkeppni og hindraði komu nýrra aðila inn á markaðinn fyrir áætlunarflug frá Íslandi. Fyrirkomulagið hefði leitt til þess að Icelandair, langstærsti keppinauturinn, hefði í raun haft forgang að nær öllum mikilvægustu afgreiðslutímum á flugvellinum. Þetta ætti einnig við um úthlutun á nýjum afgreiðslutímum vegna breytinga sem leitt hafa til fjölgunar afgreiðslutíma á flugvellinum. Fyrirkomulagið væri því til þess fallið að valda flugfarþegum tjóni. Í því skyni að efla samkeppni beindi Samkeppniseftirlitið þess vegna nánar tilteknum fyrirmælum til Isavia sem fer með framkvæmdastjórn flugvallarins,“ segir í tilkynningunni. Hvorki Isavia né Icelandair vildu una ákvörðun Samkeppniseftirlitsins og skutu ákvörðun þess til áfrýjunarnefndar samkeppnismála. „Í úrskurði sínum komst áfrýjunarnefndin að þeirri niðurstöðu að sá aðili, sem Isavia hafði ráðið til að gegna hlutverki samræmingarstjóra við úthlutun flugafgreiðslutíma, færi með sjálfstætt stjórnsýsluvald að íslenskum lögum. Isavia brysti því heimild til að hafa afskipti af störfum hans. Var ákvörðun Samkeppniseftirlitsins því felld úr gildi.“ Af þessu tilefni höfðaði WOW air mál fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur í því skyni að fá úrskurð áfrýjunarnefndar samkeppnismála felldan úr gildi. Héraðsdómur ákvað að leita ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins og ákvað dómstóllinn að málið sætti flýtimeðferð. Í dómi EFTA-dómstólsins sem var kveðinn upp í dag er staðfest að samkeppnisyfirvöld geta haft afskipti af samkeppnishindrunum sem leiða af úthlutun afgreiðslutíma. Með dóminum er því slegið föstu að svonefndur hefðarréttur (e. grandfather rights) á afgreiðslutímum komi ekki í veg fyrir íhlutun samkeppnisyfirvalda. Á grundvelli hefðaréttar hafa flugfélög sem áður nutu mikilla forréttinda (e. flag carriers) haft yfir að ráða mikilvægustu afgreiðslutímunum. „Í málinu var því haldið fram að flugfélög eigi óskoraðan rétt á því að halda afgreiðslutímum sem þau fá úthlutað á grundvelli hefðarréttar, þ.e. hafa áður sýnt fram á 80% nýtingu á úthlutuðum afgreiðslutímum. Af dómi EFTA-dómstólsins leiðir að samkeppnisyfirvöld geta engu að síður gripið til aðgerða í slíkum tilvikum. Í dómi EFTA-dómstólsins kemur jafnframt fram að eitt meginmarkmið EES-samningsins sé að koma á kerfi sem tryggir að samkeppni sé ekki raskað. Er tekið fram að með reglugerð (EBE) nr. 95/93, um úthlutun afgreiðslutíma á bandalagsflugvöllum, sé leitast við að auðvelda úthlutun afgreiðslutíma til nýrra aðila, sérstaklega með því að krefjast þess að 50% afgreiðslutímanna séu fráteknir þeim til handa.“ Reglugerðin hafi ekki áhrif á heimildir opinberra yfirvalda til að krefjast þess að afgreiðslutímar séu færðar á milli flugrekenda og til að stjórna hvernig þeim sé úthlutað í samræmi við innlend samkeppnislög eða samkeppnisreglur EES-réttar. „Í slíkum tilvikum beri samkeppnisyfirvöldum hins vegar að beina fyrirmælum sínum til flugrekanda en ekki framkvæmdastjórn flugvallar. Lagaumhverfið sem tengist afgreiðslutímum er flókið og er þessi niðurstaða EFTA-dómstólsins réttarskýrandi að þessu leyti. Samkeppniseftirlitið mun meta þýðingu dóms EFTA-dómstólsins varðandi möguleika til að efla samkeppni á flugmarkaði.“ Mest lesið Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Framkvæmdastjóri Olís: „Ekki hleypa henni að græjunum“ Atvinnulíf Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Viðskipti innlent Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Viðskipti innlent Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Viðskipti innlent Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Viðskipti innlent Hryllingssögur og dæmi: „Slúbbertar halda heilu stofnunum í gíslingu“ Atvinnulíf Hætta með spilakassa á Ölveri Viðskipti innlent BMW lækkar verð á nýjustu kynslóð sportjeppans X3 Plug-in Hybrid Samstarf Gætum orðið fyrsta landið í heiminum til að snúa þróun offitu við Samstarf Fleiri fréttir Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Síminn má dreifa efni Sýnar Húrra opnar þriðju verslunina á höfuðborgarsvæðinu Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Seldu samheitalyf við hvítblæði og HIV fyrir hundruð milljóna Ráðin nýr fagstjóri hjá Íslandsstofu Greiddu eina krónu fyrir Mannlíf Aukið samstarf opni á fleiri tengimöguleika til vesturstrandar Bandaríkjanna Bein útsending: Sjálfbærnidagur Landsbankans Tekur við starfi forstjóra Samkaupa Hætta með spilakassa á Ölveri Bein útsending: Ársfundur Grænvangs - Samstarf til framtíðar Flytja Emmessís í Grafarvog 78 sagt upp í þremur hópuppsögnum Tveir nýir framkvæmdastjórar hjá Póstinum Segir „vanstilltan“ starfsmann Icelandair kominn úr skotgröfunum Ráðinn nýr fjárfestingastjóri Ísafold Capital Partners Þrjár ráðnar til Krafts Bein útsending: Morgunfundur Svansins: Harðar kröfur – Auðvelt val Opnuðu 64 ný hjúkrunarrými á Hrafnistu í Kópavogi Kaupa bræðurna út: „Við vorum sammála um að vinna ekki lengur saman“ Flestir ánægðir með söluna á Íslandsbanka Samið um norðlenska forgangsorku „Þetta eru ekki alveg óvæntar fréttir“ Formaður FÍA hafi beina hagsmuni af því að ráðast gegn Play Selja hlut sinn í Skógarböðunum Spáir endalokum Play á Íslandi: „Fjárfestar voru lokkaðir að stofnun þessa félags“ Jón Gunnarsson til Samorku Sjá meira
EFTA-dómstóllinn hefur með dómi sínum í dag staðfest heimild samkeppnisyfirvalda til að grípa til aðgerða í tilefni samkeppnishindrunum sem leiða af úthlutun afgreiðslutíma (e. slots) á flugvöllum með skammtaðan afgreiðslutíma. Þetta kemur fram í tilkynningu frá Samkeppniseftirlitinu. Með afgreiðslutíma er átt við tíma sem flugfélög fá úthlutað á flugvöllum til að lenda og hleypa farþegum frá borði, fá nauðsynlega flugafgreiðslu og taka farþega um borð og fara aftur á loft. Aðdragandi málsins er sá að WOW air kvartaði til Samkeppniseftirlitsins yfir fyrirkomulagi við úthlutun afgreiðslutíma á Keflavíkurflugvelli. „Athugun Samkeppniseftirlitsins leiddi í ljós að fyrirkomulagið hafði skaðleg áhrif á samkeppni og hindraði komu nýrra aðila inn á markaðinn fyrir áætlunarflug frá Íslandi. Fyrirkomulagið hefði leitt til þess að Icelandair, langstærsti keppinauturinn, hefði í raun haft forgang að nær öllum mikilvægustu afgreiðslutímum á flugvellinum. Þetta ætti einnig við um úthlutun á nýjum afgreiðslutímum vegna breytinga sem leitt hafa til fjölgunar afgreiðslutíma á flugvellinum. Fyrirkomulagið væri því til þess fallið að valda flugfarþegum tjóni. Í því skyni að efla samkeppni beindi Samkeppniseftirlitið þess vegna nánar tilteknum fyrirmælum til Isavia sem fer með framkvæmdastjórn flugvallarins,“ segir í tilkynningunni. Hvorki Isavia né Icelandair vildu una ákvörðun Samkeppniseftirlitsins og skutu ákvörðun þess til áfrýjunarnefndar samkeppnismála. „Í úrskurði sínum komst áfrýjunarnefndin að þeirri niðurstöðu að sá aðili, sem Isavia hafði ráðið til að gegna hlutverki samræmingarstjóra við úthlutun flugafgreiðslutíma, færi með sjálfstætt stjórnsýsluvald að íslenskum lögum. Isavia brysti því heimild til að hafa afskipti af störfum hans. Var ákvörðun Samkeppniseftirlitsins því felld úr gildi.“ Af þessu tilefni höfðaði WOW air mál fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur í því skyni að fá úrskurð áfrýjunarnefndar samkeppnismála felldan úr gildi. Héraðsdómur ákvað að leita ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins og ákvað dómstóllinn að málið sætti flýtimeðferð. Í dómi EFTA-dómstólsins sem var kveðinn upp í dag er staðfest að samkeppnisyfirvöld geta haft afskipti af samkeppnishindrunum sem leiða af úthlutun afgreiðslutíma. Með dóminum er því slegið föstu að svonefndur hefðarréttur (e. grandfather rights) á afgreiðslutímum komi ekki í veg fyrir íhlutun samkeppnisyfirvalda. Á grundvelli hefðaréttar hafa flugfélög sem áður nutu mikilla forréttinda (e. flag carriers) haft yfir að ráða mikilvægustu afgreiðslutímunum. „Í málinu var því haldið fram að flugfélög eigi óskoraðan rétt á því að halda afgreiðslutímum sem þau fá úthlutað á grundvelli hefðarréttar, þ.e. hafa áður sýnt fram á 80% nýtingu á úthlutuðum afgreiðslutímum. Af dómi EFTA-dómstólsins leiðir að samkeppnisyfirvöld geta engu að síður gripið til aðgerða í slíkum tilvikum. Í dómi EFTA-dómstólsins kemur jafnframt fram að eitt meginmarkmið EES-samningsins sé að koma á kerfi sem tryggir að samkeppni sé ekki raskað. Er tekið fram að með reglugerð (EBE) nr. 95/93, um úthlutun afgreiðslutíma á bandalagsflugvöllum, sé leitast við að auðvelda úthlutun afgreiðslutíma til nýrra aðila, sérstaklega með því að krefjast þess að 50% afgreiðslutímanna séu fráteknir þeim til handa.“ Reglugerðin hafi ekki áhrif á heimildir opinberra yfirvalda til að krefjast þess að afgreiðslutímar séu færðar á milli flugrekenda og til að stjórna hvernig þeim sé úthlutað í samræmi við innlend samkeppnislög eða samkeppnisreglur EES-réttar. „Í slíkum tilvikum beri samkeppnisyfirvöldum hins vegar að beina fyrirmælum sínum til flugrekanda en ekki framkvæmdastjórn flugvallar. Lagaumhverfið sem tengist afgreiðslutímum er flókið og er þessi niðurstaða EFTA-dómstólsins réttarskýrandi að þessu leyti. Samkeppniseftirlitið mun meta þýðingu dóms EFTA-dómstólsins varðandi möguleika til að efla samkeppni á flugmarkaði.“
Mest lesið Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Framkvæmdastjóri Olís: „Ekki hleypa henni að græjunum“ Atvinnulíf Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Viðskipti innlent Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Viðskipti innlent Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Viðskipti innlent Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Viðskipti innlent Hryllingssögur og dæmi: „Slúbbertar halda heilu stofnunum í gíslingu“ Atvinnulíf Hætta með spilakassa á Ölveri Viðskipti innlent BMW lækkar verð á nýjustu kynslóð sportjeppans X3 Plug-in Hybrid Samstarf Gætum orðið fyrsta landið í heiminum til að snúa þróun offitu við Samstarf Fleiri fréttir Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Síminn má dreifa efni Sýnar Húrra opnar þriðju verslunina á höfuðborgarsvæðinu Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Seldu samheitalyf við hvítblæði og HIV fyrir hundruð milljóna Ráðin nýr fagstjóri hjá Íslandsstofu Greiddu eina krónu fyrir Mannlíf Aukið samstarf opni á fleiri tengimöguleika til vesturstrandar Bandaríkjanna Bein útsending: Sjálfbærnidagur Landsbankans Tekur við starfi forstjóra Samkaupa Hætta með spilakassa á Ölveri Bein útsending: Ársfundur Grænvangs - Samstarf til framtíðar Flytja Emmessís í Grafarvog 78 sagt upp í þremur hópuppsögnum Tveir nýir framkvæmdastjórar hjá Póstinum Segir „vanstilltan“ starfsmann Icelandair kominn úr skotgröfunum Ráðinn nýr fjárfestingastjóri Ísafold Capital Partners Þrjár ráðnar til Krafts Bein útsending: Morgunfundur Svansins: Harðar kröfur – Auðvelt val Opnuðu 64 ný hjúkrunarrými á Hrafnistu í Kópavogi Kaupa bræðurna út: „Við vorum sammála um að vinna ekki lengur saman“ Flestir ánægðir með söluna á Íslandsbanka Samið um norðlenska forgangsorku „Þetta eru ekki alveg óvæntar fréttir“ Formaður FÍA hafi beina hagsmuni af því að ráðast gegn Play Selja hlut sinn í Skógarböðunum Spáir endalokum Play á Íslandi: „Fjárfestar voru lokkaðir að stofnun þessa félags“ Jón Gunnarsson til Samorku Sjá meira