Tuttugu ár frá afsögn Guðmundar Árna Atli Ísleifsson skrifar 12. nóvember 2014 13:23 Tuttugu ár voru í gær liðin frá því að Guðmundur Árni Stefánsson tilkynnti um afsögn sína úr embætti félagsmálaráðherra. Guðmundur Árni hélt þá blaðamannafund þar sem hann tilkynnti um afsögn sína í kjölfar skýrslu Ríkisendurskoðunar um embættisverk hans, en hann hafði þá þegar sent Davíð Oddssyni forsætisráðherra lausnarbeiðni. Birgitta Jónsdóttir, kafteinn Pírata, og Guðmundur Steingrímsson, formaður Bjartrar framtíðar, eru meðal þeirra sem hafa kallað eftir afsögn Hönnu Birnu Kristjánsdóttur innanríkisráðherra í tengslum við hið svokallaða Lekamál. Gunnar Helgi Kristinsson, prófessor í stjórnmálafræði, sagði í samtali við Vísi í morgun, að íslenskir stjórnmálamenn ákveði almennt frekar að sitja á meðan pólitískt stormviðri geysar í kringum samanborið við kollega þeirra erlendis. Á blaðamannafundinum þann 11. nóvember 1994 fjallaði Guðmundur Árni um þann hluta skýrslunnar sem fjallar um almenna stjórnsýslu félagsmálaráðuneytisins og að þar hafi Ríkisendurskoðun talið allt vera með felldu. Að því loknu kom hann að þeim hluta skýrslunnar sem fjallaði um þau einstöku embættisverk hans sem helst höfðu verið gagnrýnd. Þar hafi ítarlega verið fjallað um aðdraganda starfsloka Björns Önundarsonar tryggingayfirlæknis í nóvember árið 1993, en hann hafði fengið greiddar þrjár milljónir króna vegna uppgjörs á áunnu námsleyfi gegn því að hann segði upp störfum.Óvönduð, óeðlileg og einhliða umræða Guðmundur Árni sagði það ljóst að hin opinbera umræða hefði ekki snúist um málefni eða efnisatriði, heldur verið með blæ upphrópana og ósannra fullyrðinga óháð málavöxtum. „Ég geri mér ljóst að sú óvandaða og óeðlilega og einhliða umræða mun að óbreyttu halda áfram hvað sem efnisatriðum líður. Skýrsla Ríkisendurskoðunar, þrátt fyrir afdráttarlausa staðfestingu þar á, að stjórnsýsla mín hafi verið í samræmi við viðurkennda stjórnsýslureglur og venjur, mun að mínu áliti því miður engu breyta þar um.“ Hann sagði það ljóst að við slíkar aðstæður hafi og muni þau mikilvægu störf sem honum hefði verið trúað fyrir í félagsmálaráðuneytinu ekki njóta sannmælis og hugsanlega skaðast. „Jafnframt er ljóst að Alþýðuflokkurinn hefur á sama hátt ekki hlotið sanngjarna umfjöllun. Það sama gildir að hluta um ríkisstjórnina. Með vísan til þessa óska ég því eftir lausn frá störfum félagsmálaráðherra í ráðuneyti Davíðs Oddssonar,“ sagði Guðmundur Árni. Með því að biðjast lausnar frá embætti félagsmálaráðherra sagðist Guðmundur Árni hafa brotið blað í íslenskri stjórnmálasögu. Hann hefði tekið ákvörðun um að láta minni hagsmuni víkja fyrir meiri og sagt af sér embætti án sakarefna og þrýstings eftir að hafa ráðfært sig við fjölmarga stuðningsmenn sína sem hefðu látið í ljós mjög misjafnar skoðanir á málinu. „Ég horfi til míns flokks, sem á hefur verið hamrað sýknt og heilagt og ég vil freista þess að hann fái sanngjarna og hlutlæga umfjöllun. Ég mun gera það sem í mínu valdi stendur sem þingmaður og varaformaður flokksins til að tryggja að svo verði,“ sagði Guðmundur Árni.Skortur á hefðGunnar Helgi Kristinsson, prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, sagði í samtali við Vísi í morgun, að íslenskir stjórnmálamenn ákveði almennt frekar að sitja á meðan pólitískt stormviðri geysar í kringum samanborið við kollega þeirra erlendis. „Ég held að það sé enginn vafi á því. Þeir reyna að sitja þetta af sér. Vandinn á Íslandi er sá að það er ekki nógu skýrt hver ætti knýja fram afsögn. Erlendis er það skýrara, þar er það flokksformaður eða forsætisráðherra. Hér er það ekki nógu ljóst hver það er á að knýja þetta fram,“ segir Gunnar Helgi. Gunnar Helgi segir þetta líklega tengjast skorti á hefð. „Ég myndi segja að eðlilegasta reglan sé að annað hvort flokksformaður eða forsætisráðherra ættu að bera skýra ábyrgð. En strangt til tekið er það auðvitað þingflokkurinn sem velur ráðherra í flestum tilvikum, eða eitthvað sambærilegt apparat. Þannig að í forminu væri hægt að segja að það væri hans að taka þetta upp en í reynd virkar þetta hvergi þannig. Þetta virkar þannig að það er formaðurinn eða forsætisráðherrann sem ber ábyrgðina. Það er ekki hægt að búast við því að við fáum kerfi sem virkar nema að við lítum svo á.“ Lekamálið Mest lesið Sindri Freyr er látinn Innlent Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Innlent Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Innlent Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Innlent Vill kvittanir frá framboði Höllu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Meðhöndlarinn farinn að nudda á Kvíabryggju Innlent Brosandi þótt aftur sé ekið á flugvél Verzlinga Innlent Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Fleiri fréttir Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Bíða krufningar til að varpa ljósi á atburðarásina „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Andlát í Bolungarvík og forsetaefni í slorinu Héraðsdómur ruddur vegna fjölskyldutengsla og fyrri starfa dómara Áfengi og fíkniefni mældust í stýrimanninum Tvíburafolöld mætt í heiminn í Suðurnesjabæ Ferðafólki bjargað úr sjálfheldu við Þiðriksvallavatn Þriðjungur þekkir ekki neitt til Eiríks og Viktors Sindri Freyr er látinn Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Vill sjá leiðtoga á Norðurlöndunum en ekki aumingja og gungur Mótor bátsins var of stór og mennirnir ekki í björgunarvestum Óttast að þvingun og nauðung verði færð í lög Andlát til rannsóknar í Bolungarvík Áhyggjur læknanna ótímabærar og byggðar á misskilningi Ástandið í Hafnarfirði geti haft langvarandi áhrif á börn „Okkar hlutverk að halda utan um hvert annað“ Ræddu lokasprett æsispennandi kosningabaráttu Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Tvö látin en ekkert bendi til saknæms atburðar Enginn í haldi í tengslum við mannslát í Bolungarvík Slökkvilið kallað út vegna sprenginga í Hafnarfirði Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Sjá meira
Tuttugu ár voru í gær liðin frá því að Guðmundur Árni Stefánsson tilkynnti um afsögn sína úr embætti félagsmálaráðherra. Guðmundur Árni hélt þá blaðamannafund þar sem hann tilkynnti um afsögn sína í kjölfar skýrslu Ríkisendurskoðunar um embættisverk hans, en hann hafði þá þegar sent Davíð Oddssyni forsætisráðherra lausnarbeiðni. Birgitta Jónsdóttir, kafteinn Pírata, og Guðmundur Steingrímsson, formaður Bjartrar framtíðar, eru meðal þeirra sem hafa kallað eftir afsögn Hönnu Birnu Kristjánsdóttur innanríkisráðherra í tengslum við hið svokallaða Lekamál. Gunnar Helgi Kristinsson, prófessor í stjórnmálafræði, sagði í samtali við Vísi í morgun, að íslenskir stjórnmálamenn ákveði almennt frekar að sitja á meðan pólitískt stormviðri geysar í kringum samanborið við kollega þeirra erlendis. Á blaðamannafundinum þann 11. nóvember 1994 fjallaði Guðmundur Árni um þann hluta skýrslunnar sem fjallar um almenna stjórnsýslu félagsmálaráðuneytisins og að þar hafi Ríkisendurskoðun talið allt vera með felldu. Að því loknu kom hann að þeim hluta skýrslunnar sem fjallaði um þau einstöku embættisverk hans sem helst höfðu verið gagnrýnd. Þar hafi ítarlega verið fjallað um aðdraganda starfsloka Björns Önundarsonar tryggingayfirlæknis í nóvember árið 1993, en hann hafði fengið greiddar þrjár milljónir króna vegna uppgjörs á áunnu námsleyfi gegn því að hann segði upp störfum.Óvönduð, óeðlileg og einhliða umræða Guðmundur Árni sagði það ljóst að hin opinbera umræða hefði ekki snúist um málefni eða efnisatriði, heldur verið með blæ upphrópana og ósannra fullyrðinga óháð málavöxtum. „Ég geri mér ljóst að sú óvandaða og óeðlilega og einhliða umræða mun að óbreyttu halda áfram hvað sem efnisatriðum líður. Skýrsla Ríkisendurskoðunar, þrátt fyrir afdráttarlausa staðfestingu þar á, að stjórnsýsla mín hafi verið í samræmi við viðurkennda stjórnsýslureglur og venjur, mun að mínu áliti því miður engu breyta þar um.“ Hann sagði það ljóst að við slíkar aðstæður hafi og muni þau mikilvægu störf sem honum hefði verið trúað fyrir í félagsmálaráðuneytinu ekki njóta sannmælis og hugsanlega skaðast. „Jafnframt er ljóst að Alþýðuflokkurinn hefur á sama hátt ekki hlotið sanngjarna umfjöllun. Það sama gildir að hluta um ríkisstjórnina. Með vísan til þessa óska ég því eftir lausn frá störfum félagsmálaráðherra í ráðuneyti Davíðs Oddssonar,“ sagði Guðmundur Árni. Með því að biðjast lausnar frá embætti félagsmálaráðherra sagðist Guðmundur Árni hafa brotið blað í íslenskri stjórnmálasögu. Hann hefði tekið ákvörðun um að láta minni hagsmuni víkja fyrir meiri og sagt af sér embætti án sakarefna og þrýstings eftir að hafa ráðfært sig við fjölmarga stuðningsmenn sína sem hefðu látið í ljós mjög misjafnar skoðanir á málinu. „Ég horfi til míns flokks, sem á hefur verið hamrað sýknt og heilagt og ég vil freista þess að hann fái sanngjarna og hlutlæga umfjöllun. Ég mun gera það sem í mínu valdi stendur sem þingmaður og varaformaður flokksins til að tryggja að svo verði,“ sagði Guðmundur Árni.Skortur á hefðGunnar Helgi Kristinsson, prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, sagði í samtali við Vísi í morgun, að íslenskir stjórnmálamenn ákveði almennt frekar að sitja á meðan pólitískt stormviðri geysar í kringum samanborið við kollega þeirra erlendis. „Ég held að það sé enginn vafi á því. Þeir reyna að sitja þetta af sér. Vandinn á Íslandi er sá að það er ekki nógu skýrt hver ætti knýja fram afsögn. Erlendis er það skýrara, þar er það flokksformaður eða forsætisráðherra. Hér er það ekki nógu ljóst hver það er á að knýja þetta fram,“ segir Gunnar Helgi. Gunnar Helgi segir þetta líklega tengjast skorti á hefð. „Ég myndi segja að eðlilegasta reglan sé að annað hvort flokksformaður eða forsætisráðherra ættu að bera skýra ábyrgð. En strangt til tekið er það auðvitað þingflokkurinn sem velur ráðherra í flestum tilvikum, eða eitthvað sambærilegt apparat. Þannig að í forminu væri hægt að segja að það væri hans að taka þetta upp en í reynd virkar þetta hvergi þannig. Þetta virkar þannig að það er formaðurinn eða forsætisráðherrann sem ber ábyrgðina. Það er ekki hægt að búast við því að við fáum kerfi sem virkar nema að við lítum svo á.“
Lekamálið Mest lesið Sindri Freyr er látinn Innlent Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Innlent Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Innlent Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Innlent Vill kvittanir frá framboði Höllu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Meðhöndlarinn farinn að nudda á Kvíabryggju Innlent Brosandi þótt aftur sé ekið á flugvél Verzlinga Innlent Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Fleiri fréttir Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Bíða krufningar til að varpa ljósi á atburðarásina „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Andlát í Bolungarvík og forsetaefni í slorinu Héraðsdómur ruddur vegna fjölskyldutengsla og fyrri starfa dómara Áfengi og fíkniefni mældust í stýrimanninum Tvíburafolöld mætt í heiminn í Suðurnesjabæ Ferðafólki bjargað úr sjálfheldu við Þiðriksvallavatn Þriðjungur þekkir ekki neitt til Eiríks og Viktors Sindri Freyr er látinn Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Vill sjá leiðtoga á Norðurlöndunum en ekki aumingja og gungur Mótor bátsins var of stór og mennirnir ekki í björgunarvestum Óttast að þvingun og nauðung verði færð í lög Andlát til rannsóknar í Bolungarvík Áhyggjur læknanna ótímabærar og byggðar á misskilningi Ástandið í Hafnarfirði geti haft langvarandi áhrif á börn „Okkar hlutverk að halda utan um hvert annað“ Ræddu lokasprett æsispennandi kosningabaráttu Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Tvö látin en ekkert bendi til saknæms atburðar Enginn í haldi í tengslum við mannslát í Bolungarvík Slökkvilið kallað út vegna sprenginga í Hafnarfirði Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Sjá meira