Sá eftir útskrift að kjörin væru ekki sér og syni hennar boðleg

„Í gær vaknaði ég eftir næturvakt á slysó og komst að því að mínir hagir liggja á milli tannanna á fólki út um allt land. Ég fagna því, umræðan verður að eiga sér stað,“ segir Þóra Elísabet Kristjánsdóttir, sérnámslæknir í heimilislækningum, í skriflegu svari til Vísis. Vísar Þóra Elísabet í umfjöllun um launakjör hennar í Morgunblaðinu í gær en blaðamaður dagblaðsins virðist á einhvern hátt hafa komist yfir upplýsingar um launakjör hennar við vaktavinnu á Heilsugæslunni á Egilsstöðum.

Athygli vakti þegar Þóra Elísabet birti launaseðill sinn frá Heilsugæslunni á höfuðborgarsvæðinu í lok október. Var um að ræða launaseðil dagsettan 1. september sem sýndi að hún fékk útborgað 276 þúsund krónur fyrir 100 prósent dagvinnu í ágúst. Birting launaseðilsins var innlegg í umræðuna um kjaramál lækna en verkfallsaðgerðir þeirra undanfarið hafa ekki farið framhjá landsmönnum.

Við birtingu launaseðilsins viðurkenndi Þóra þó að hafa haft ágætis uppgrip af því að taka stífar vaktir víðsvegar um landið. Á sama tíma hefði hún lært að fjölskyldulífið komist fljótt að þolmörkum við tíða flutninga og mikið vaktaálag.

Kaus með fótunum

„Sá launaseðill sem ég birti sýnir á svart og hvítu það sem almennum læknum er boðið upp á fyrir fulla dagvinnu hjá stofnunum ríkisins. Læknar eru ekki vaktavinnumenn heldur dagvinnumenn sem taka vaktir til viðbótar sínu fulla starfi í dagvinnu, og augljóslega neyðumst við öll til að keyra okkur út á vöktum. Í mínum augum er ég þó minn gæfu smiður og ég sá strax eftir útskrift að þetta væru ekki kjör sem ég gæti látið bjóða mér og syni mínum uppá,“ segir Þóra Elísabet.

Því hafi hún „kosið með fótunum“ og farið að vinna stíft úti á landi til að ná sér og syni sínum „upp úr núllinu“. Það hafi gengið vel og um leið hafi hún lært að meta landið sitt, landsbyggðina og sérstaklega Austurlandið. Líkt og Morgunblaðið greinir frá hafði hún 1,5 milljón króna upp úr krafsinu fyrir vaktatörnina en margir hafa velt fyrir sér hvernig læknir geti starfað bæði á heilsugæslu í höfuðborginni, og fengið greidd laun fyrir, á sama tíma og unnið er á heilsugæslu úti á landi.

Í tilkynningu frá Röddum íslenskra lækna er bent á upplýsingar um kjarasamning lækna og föst laun þeirra til útskýringar á þessu.

„Mánaðarlaun eru greidd eftirá fyrsta virkan dag hvers mánaðar næst á eftir vinnumánuði. Þá eru einnig inntar af hendi aðrar greiðslur er byggjast á samningi þessum fyrir tímabilið frá 16. degi mánaðar til 15. dags mánaðar næst á undan greiðsludegi fyrir þá sem eru í þjónustu ríkisins.“

Með öðrum orðum, læknir sem vinnur vaktavinnu úti á landi fyrir ríkið í júlí fær greitt fyrir fyrri hluta júlí þann 1. ágúst en síðari hluta mánaðarins 1. september. Sé læknir í sérnámi við Heilsugæsluna á höfuðborgarsvæðinu þá greiðir heilsugæslan í borginni dagvinnulaun læknisins jafnvel þótt hluti starfsins fari fram úti á landi. Vakta- og yfirvinna greiðist af heilsugæslunni á landsbyggðinni en eðli málsins samkvæmt eru allar greiðslur af hendi ríkisins þegar öllu er á botninn hvolft þót launaseðlar séu aðskildir.

Baráttan snýst um dagvinnulaun

„Vaktabyrðin og flutningar eru þó strembnir fyrir einstæða/sjálfstæða móður með yndislegan lítinn unga og það tók ekki langan tíma að finna það út að ég gæti ekki boðið honum upp á þetta hark til langframa. Ég vil geta verið heima þegar sonur minn kemur heim úr skólanum og eiga helgarnar með honum -en samt hafa það ágætt og búa í Reykjavík, er það til of mikils ætlast? Eða þarf ég um ókomna ævi að sætta mig við það að þurfa að taka skorpuvinnu hér og þar til að meika lífið af því ekki er hægt að lifa á 100% dagvinnulaunum læknis? Um það snýst baráttan.“

Þóra Elísabet segist vera vel meðvituð um að hún geti unnið 220 yfirvinnutíma úti á mánuði úti á landi, flakkað fram og til baka á milli bæja og uppskorið hærri laun. Hún viti líka vel að hún geti unnið í Skandinavíu fulla dagvinnu án þess að þurfa að kvarta yfir útborguðum launum. Það sé góður valmöguleiki eins og margoft hafi verið bent á.

„Og eftir útúrsnúninga gærdagsins verður það ofan á, nú er komin tími til að kjósa með fótunum aftur.“

Skriflegt svar Þóru Elísabetar við fyrirspurn Vísis má sjá í heild sinni hér að neðan:

Í gær vaknaði ég eftir næturvakt á slysó og komst að því að mínir hagir liggja á milli tannanna á fólki út um allt land. Ég fagna því, umræðan verður að eiga sér stað. Sá launaseðill sem ég birti sýnir á svart og hvítu það sem almennum læknum er boðið upp á fyrir fulla dagvinnu hjá stofnunum ríkisins. Læknar eru ekki vaktavinnumenn heldur dagvinnumenn sem taka vaktir til viðbótar sínu fulla starfi í dagvinnu, og augljóslega neyðumst við öll til að keyra okkur út á vöktum.

Í mínum augum er ég þó minn gæfu smiður og ég sá strax eftir útskrift að þetta væru ekki kjör sem ég gæti látið bjóða mér og syni mínum uppá. Því kaus ég fljótt með fótunum og fór að vinna stíft úti á landi til að ná okkur upp úr núllinu. Það hefur gengið vel og í leiðinni lærði ég að meta landið mitt, landsbyggðin er frábær og þá einkum og sér í lagi Austurlandið. Vaktabyrðin og flutningar eru þó strembnir fyrir einstæða/sjálfstæða móður með yndislegan lítinn unga og það tók ekki langan tíma að finna það út að ég gæti ekki boðið honum upp á þetta hark til langframa.

Ég vil geta verið heima þegar sonur minn kemur heim úr skólanum og eiga helgarnar með honum -en samt hafa það ágætt og búa í Reykjavík, er það til of mikils ætlast? Eða þarf ég um ókomna ævi að sætta mig við það að þurfa að taka skorpuvinnu hér og þar til að meika lífið af því ekki er hægt að lifa á 100% dagvinnulaunum læknis? Um það snýst baráttan.

Ég veit vel af því að ég get unnið 220 yfirvinnutíma á mánuði úti á landi og látið þeyta mér á milli bæja og fá þá hærri laun. Ég veit líka að ég get unnið í Skandinavíu fulla dagvinnu án þess að þurfa að kvarta yfir útborguðum launum, og það er eins og verið hefur bent á margoft, góður valmöguleiki. Og eftir útúrsnúninga gærdagsins verður það ofan á, nú er komin tími til að kjósa með fótunum aftur.