Leið að auknum skilningi þjóða á milli

Þegar nafnið Fulbright er nefnt kemur eflaust flestum í hug styrkur ætlaður afburðanemendum til framhaldsnáms í Bandaríkjunum. Það var við lok síðari heimsstyrjaldarinnar að hugmyndin að styrk kviknaði sem hefði það að markmiði að auka gagnkvæman skilning þjóða á milli í gegnum nemendaskipti.

Fulbright samtökin voru stofnuð eftir hugmynd bandaríska stjórnmálamannsins J. William Fulbright um að efla samskipti á milli Bandaríkjanna og annarra þjóða á sviði menntamála, vísinda og lista. Í dag eru Bandaríkin í gagnkvæmum nemendaskiptum við eitt hundrað fimmtíu og fimm lönd. Það var trú stjórnmálamannsins að slík samskipti væru eitt öflugasta vopn mannkynsins til að stuðla að bættum samskiptum og friði í heiminum.

Í hugmyndinni, sem starfsemi samtakanna grundvallast á, felst hugsjón og trú á mátt menntunar til að stuðla að þroska einstaklingsins til að lifa góðu lífi í siðmenntuðu þjóðfélagi. Nú sem fyrr er þörf á að tryggja réttlæti, og vinna gegn ofbeldi og óöld, og draga úr líkum á ofsóknum á hendur þjóðum og þjóðarbrotum. Til viðbótar við hinn hefðbundna styrk til framhaldsnáms er nú komin ánægjuleg viðbót sem gefur fleirum tækifæri til að dveljast í Bandaríkjunum. Þessi breyting gerði það að verkum að mér áskotnaðist að dveljast í sólríkar fimm vikur í Kansas sumarið sem leið.

Þegar ég í upphafi árs heyrði af styrk til að sækja sumarnámsstefnu í umhverfisfræðum þekkti ég ekkert til Fulbright samtakanna eða starfsemi þeirra. Námsráðgjöfum í öllum framhalds- og háskólum landsins hafði verið sendur tölvupóstur með upplýsingum um styrkinn. Um var að ræða námsstefnu fyrir evrópsk ungmenni haldna í bandarískum háskóla og að þessu sinni í Kansas. Hópurinn sem valdist saman voru tuttugu ungmenni á aldrinum 18-22 ára frá þrettán Evrópulöndum.

Námsstefnan samanstóð af margvíslegum námskeiðum á sviði umhverfisfræða en jafnframt fengum við innsýn í bandaríska menningu og þjóðfélag með ýmsum hætti. T.d. vorum við boðin í mat á einkaheimili, fórum á hafnaboltaleik, á tónlistarhátíð og meira að segja í brúðkaup! Það var mikil upplifun og frábær skemmtun.

Eins og lífið sjálft

En af hverju skyldi mig langa til að deila þessu með þér kæri lesandi? Jú, það sem var sérstakt við þennan hóp ungmenna var að við vorum valin eftir nýjum leiðum. Var fyrst litið til ákveðinna skilyrða um ríkisborgararétt, aldur, námsárangur o.fl. en að því loknu var fyrst og fremst leitað eftir umsækjendum sem kæmu úr minnihlutahópum eða sem höfðu glímt við félagslega krefjandi aðstæður. Hópurinn var því eins og lífið sjálft er, safn fjölbreyttra og ólíkra einstaklinga sem allir hafa e-ð fram að færa. Þetta voru einstaklingar með ólíka menningu að baki, með mismunandi trúarbrögð og af flestum kynþáttum.

Ég er með meðfædda CP fötlun. Að komast til Bandaríkjanna og dvelja þar var því einstök upplifun fyrir mig. Þetta var tækifæri sem ég hafði aldrei gert mér í hugarlund að stæði mér til boða. Óneitanlega var ég kvíðin fyrir ferðina því ég vissi ekki hvað biði mín. Kæmist ég í hjólastólnum það sem hópurinn færi eða yrði námsefnið það flókið að ég mundi ekki ráða við það? Ævintýrið um Galdrakarlinn í Oz gerist í Kansas og kemst söguhetjan Dóróthea í kynni við huglaust ljón, heilalausa fuglahræðu og skógarhöggsmann úr tini sem var án hjarta.

Á leið sinni til galdrakarlsins þurfa þau að mæta sínum áskorunum sem reyna á kjark, hugvit og kærleik. Á sama hátt þurfti ég, á meðan á dvölinni stóð, að mæta: Mínu huglausa ljóni og telja í mig kjark, kljást við fuglahræðuna mína og reyna á heilahvelin og finna skógarhöggsmanninn í mér með kærleik til allra. Það var tilfinningarík kveðjustund á flugvellinum í Washington þegar hvert okkar hélt til síns heima og tárin láku niður kinnar hjá okkur mörgum. Þarna eignaðist ég góða vini.