Heilbrigðismál – víða kreppir að

Fjárveitingar til heilbrigðismála eru undirstöðuatriði og grundvöllur allrar þjónustu við sjúka. Án viðunandi fjármögnunar sligast starfsemin undan álagi. Starfsmenn leggja árar í bát og eðlileg endurnýjun dregst saman. Á Íslandi hefur verið ánægjulegt að vinna að heilbrigðismálum. Greiða götu til betri heilsu. Allt frá einföldum ráðleggingum um viðbrögð við minniháttar kvillum upp í flóknustu aðgerðir og inngrip sem bjarga og lengja líf. Umfram allt bæta lífsgæði og þrek þjóðarinnar. Greina flókinn heilsufarsvanda og hafa úrræði til að bregðast við.

Fjárlaganefnd Alþingis hefur svarað kalli um að endurskoða frumvarp til fjárlaga fyrir árið 2014 og stefnir að því, að tillögu heilbrigðismálaráðherra, að bæta verulega úr möguleikum til endurnýjunar lækningatækja til að greina og meðhöndla sjúkdóma á stærstu sjúkrahúsum landsins á þessu kjörtímabili. Því ber að fagna.

Ekki er allt sem sýnist. Víða kreppir að. Án frekara átaks til að snúa við brotthvarfi sérfræðilækna og tryggja viðunandi mönnun þ.ám. í krabbameinslækningum og heimilislækningum, er enn vá fyrir dyrum og hriktir í grunnstoðum samfélagsins. Í þeirri þjónustu sem mest á reynir þegar heilsu og lífi er ógnað.

Ábyrgð alþingismanna

Ekki verður undan því vikist af hálfu stjórnvalda og Alþingis að hrinda í framkvæmd nú þegar átaki til að tryggja viðunandi og eðlilega mönnun í læknisstöður. Gildir það jafnt um grunnþjónustu í heilsugæslu, heima í héraði, sem og sérhæfðari læknisstörf á heilsugæslustöðvum, landsbyggðarsjúkrahúsum og Landspítala.

Vissulega er þetta kostnaðarsamt en sátt milli þjóðar og þings þarf að vera til staðar um hvers konar þjónustu beri að veita. Neyðarinngrip og handahófskennd endurskipulagning heilbrigðismála og viðvarandi úrræðaleysi, sem rekja má til of lítils fjárstreymis til málaflokksins, hefur gengið sér til húðar. Niðurskurðarkrafa á Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins eykur enn á öngþveiti í skipulagi heilbrigðisþjónustunnar. Á þessu þarf að taka í yfirstandandi umræðu um fjárlög ársins 2014. Starfsaðstöðu og starfsumhverfi lækna þarf að stórbæta.

Læknar og samtök þeirra hafa ítrekað bent á nauðsyn þess að allir landsmenn hafi skráðan heimilislækni eða ábyrgan sérfræðilækni. Á því er verulegur misbrestur og er Reykjavík þar ekki undanskilin. Að tryggja þurfi greiðan aðgang að sérfræðiþjónustu lækna og fjármagn sé veitt til að efla framhaldsmenntun lækna Íslandi.

Alþingismenn bera ábyrgð á heilbrigðisþjónustunni sem er ein af grunnstoðum velferðarsamfélagsins. Þeir munu ákvarða þjónustustig heilbrigðisþjónustunnar með atkvæði sínu við afgreiðslu fjárlaga 2014.