Alþingisambögur Kristján Hreinsson skrifar 25. júlí 2013 07:00 Nýverið birtust hér í blaðinu 17 erindi af því sem höfundur, Sif Sigmarsdóttir, kallar Alþingislimrur. En reyndar er hér á ferð hið versta hnoð sem ég hef séð á prenti. Kannski leyfist höfundi að kalla þetta limrur í lokuðum hóp fólks sem ekkert veit um kveðskap, bragarhætti og annað þvíumlíkt. En að leyfa sér að birta á prenti slíkt rusl, undir heiti hins fagra limruforms, er náttúrlega höfundi til ævarandi skammar. Það er einfaldlega ekki öllum gefið að setja saman brag og það hefur Sif Sigmarsdóttir sannað með óyggjandi hætti. Það er einnig til háborinnar skammar að Fréttablaðið skuli leyfa sér þann glæp að ráðast að helgum véum limrunnar með því að birta umrætt hnoð.Galdur í einfaldleikanum Limra er vísa í fimm línum og er formið þannig að fyrstu tvær línurnar og sú fimmta ríma með endarími, og svo ríma lína þrjú og fjögur. Oftast er um valstakt að ræða, þ.e. þrískiptur taktur er ríkjandi, þótt finna megi ótrúlegustu afbrigði sem ekkert eiga skylt við þrískiptan takt. Í því sem e.t.v. má kalla fyrirmyndarlimru eru línur eitt, tvö og fimm þannig byggðar að fyrst kemur forliður, þá koma tveir þríliðir og svo tvíliður. En línur þrjú og fjögur eru aftur á móti þannig byggðar að fyrst kemur forliður, þá einn þríliður og svo stúfur (getur líka verið tvíliður eða jafnvel þríliður):Ef ljóðskáldið limru vill yrkjamá líklega kímnina virkjaog víst er hún góðhjá vísnanna þjóðef vináttuböndin skal styrkja. Ef ljóðskáldið limru vill yrkja má líklega kímnina virkja og víst er hún góð hjá vísnanna þjóð ef vináttuböndin skal styrkja. Formið er í raun bæði einfalt og flókið, því þrátt fyrir einfalt yfirbragð býr skemmtilegur galdur í þessum einfaldleika. Og ef ég reyni að lýsa þessum galdri, þá er hann falinn í því að fyrst kemur lína sem kynnir það sem lýsa skal og þá kemur lína sem undirstrikar þá fyrstu eða lýsir viðfangsefninu nánar. Svo koma tvær stuttar línur sem eru tröppur upp í lokahnykkinn. Lokalínan setur svo punktinn aftan við frásögnina. Þetta gerir það að verkum að formið sjálft verður epískt; frásögn leynist í forminu sjálfu. Þessi galdur verður sýnilegur og jafnvel afar áberandi þegar réttum brögðum er beitt. Íslensk hefð hefur svo bætt við limruna stuðlasetningu sem í dag þykir nauðsynlegt að skarta ef limra á að teljast boðleg. Stuðlasetningin er þá byggð á þeim reglum og þeim hefðum sem prýða íslenska bragfræði. Ekki sé ég ástæðu til að draga fram sögu limrunnar eða styðja mál mitt ítarlegri rökum þegar ég legg á það áherslu að Sif Sigmarsdóttir ætti að leita til sérfræðinga áður en hún gerir aðra atlögu að bragfræðinni. Limran er yndislegt bragform og jafnvel þótt einstaka ambögur geti verið fyndnar, þá er algjör óþarfi að safna þeim öllum saman og setja á prent. Sif ætti sem fyrst að biðja alla velunnara kveðskapar afsökunar á framferðinu. Hún sýnir okkur að vísu að hún hefur kjark til að núllstilla íslenska limrugerð með atlögu sinni. En hér verður henni ekki hrósað fyrir þá döngun. Ég get ekki annað sagt en að hortittasafn Sifjar Sigmarsdóttur hljóti að flokkast sem það versta sem ég hef lesið – hef ég þó lesið margt á langri ævi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 26.05.2024 Halldór Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Þjóðarmorðið á Gasa í tölum og hlutverk Íslands Ingólfur Shahin Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson Skoðun Að vaxa inn í framtíðina Viðar Hreinsson Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir Skoðun A Letter of Encouragement for Voters of Foreign Origin. Nichole Leigh Mosty Skoðun Skoðun Skoðun Þjóðarmorðið á Gasa í tölum og hlutverk Íslands Ingólfur Shahin skrifar Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Pólítísk aflúsun Ólafur Þór Ólafsson skrifar Skoðun Að vaxa inn í framtíðina Viðar Hreinsson skrifar Skoðun A Letter of Encouragement for Voters of Foreign Origin. Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Sameiningaraflið Katrín Jakobsdóttir Kári Bjarnason skrifar Skoðun Snúningshurðin í ráðuneytinu Jón Kaldal skrifar Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hverjum treystum við fyrir fjöreggjunum okkar? skrifar Skoðun Stöndum í lappirnar! Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Gjöf sem gefur Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson skrifar Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Alþingi slátrar jafnræðisreglunni Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Málfarslöggan verk sín vann Ari Páll Kristinsson skrifar Skoðun Verðmæti Döff kjósenda Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Nýja hægrið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega skrifar Skoðun Heldur þann besta en þann næstbesta! Vilhjálmur B. Bragason skrifar Skoðun Vel gert! Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund; vörður auðlinda og nýsköpunar Valdimar Össurarson skrifar Skoðun Forsetabaráttan: Hin fimm fræknu og leiðtogafræðin Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Sýnileiki og styrkur þjóðar Ásdís Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Velferð fólks framar markaðsvæddri netsölu áfengis Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar skrifar Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Nýverið birtust hér í blaðinu 17 erindi af því sem höfundur, Sif Sigmarsdóttir, kallar Alþingislimrur. En reyndar er hér á ferð hið versta hnoð sem ég hef séð á prenti. Kannski leyfist höfundi að kalla þetta limrur í lokuðum hóp fólks sem ekkert veit um kveðskap, bragarhætti og annað þvíumlíkt. En að leyfa sér að birta á prenti slíkt rusl, undir heiti hins fagra limruforms, er náttúrlega höfundi til ævarandi skammar. Það er einfaldlega ekki öllum gefið að setja saman brag og það hefur Sif Sigmarsdóttir sannað með óyggjandi hætti. Það er einnig til háborinnar skammar að Fréttablaðið skuli leyfa sér þann glæp að ráðast að helgum véum limrunnar með því að birta umrætt hnoð.Galdur í einfaldleikanum Limra er vísa í fimm línum og er formið þannig að fyrstu tvær línurnar og sú fimmta ríma með endarími, og svo ríma lína þrjú og fjögur. Oftast er um valstakt að ræða, þ.e. þrískiptur taktur er ríkjandi, þótt finna megi ótrúlegustu afbrigði sem ekkert eiga skylt við þrískiptan takt. Í því sem e.t.v. má kalla fyrirmyndarlimru eru línur eitt, tvö og fimm þannig byggðar að fyrst kemur forliður, þá koma tveir þríliðir og svo tvíliður. En línur þrjú og fjögur eru aftur á móti þannig byggðar að fyrst kemur forliður, þá einn þríliður og svo stúfur (getur líka verið tvíliður eða jafnvel þríliður):Ef ljóðskáldið limru vill yrkjamá líklega kímnina virkjaog víst er hún góðhjá vísnanna þjóðef vináttuböndin skal styrkja. Ef ljóðskáldið limru vill yrkja má líklega kímnina virkja og víst er hún góð hjá vísnanna þjóð ef vináttuböndin skal styrkja. Formið er í raun bæði einfalt og flókið, því þrátt fyrir einfalt yfirbragð býr skemmtilegur galdur í þessum einfaldleika. Og ef ég reyni að lýsa þessum galdri, þá er hann falinn í því að fyrst kemur lína sem kynnir það sem lýsa skal og þá kemur lína sem undirstrikar þá fyrstu eða lýsir viðfangsefninu nánar. Svo koma tvær stuttar línur sem eru tröppur upp í lokahnykkinn. Lokalínan setur svo punktinn aftan við frásögnina. Þetta gerir það að verkum að formið sjálft verður epískt; frásögn leynist í forminu sjálfu. Þessi galdur verður sýnilegur og jafnvel afar áberandi þegar réttum brögðum er beitt. Íslensk hefð hefur svo bætt við limruna stuðlasetningu sem í dag þykir nauðsynlegt að skarta ef limra á að teljast boðleg. Stuðlasetningin er þá byggð á þeim reglum og þeim hefðum sem prýða íslenska bragfræði. Ekki sé ég ástæðu til að draga fram sögu limrunnar eða styðja mál mitt ítarlegri rökum þegar ég legg á það áherslu að Sif Sigmarsdóttir ætti að leita til sérfræðinga áður en hún gerir aðra atlögu að bragfræðinni. Limran er yndislegt bragform og jafnvel þótt einstaka ambögur geti verið fyndnar, þá er algjör óþarfi að safna þeim öllum saman og setja á prent. Sif ætti sem fyrst að biðja alla velunnara kveðskapar afsökunar á framferðinu. Hún sýnir okkur að vísu að hún hefur kjark til að núllstilla íslenska limrugerð með atlögu sinni. En hér verður henni ekki hrósað fyrir þá döngun. Ég get ekki annað sagt en að hortittasafn Sifjar Sigmarsdóttur hljóti að flokkast sem það versta sem ég hef lesið – hef ég þó lesið margt á langri ævi.
Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun