Er landið tilbúið að taka á móti ferðamanni nr. 1.000.000?

Á nýliðnu ári fylgdumst við með því að erlendum ferðamönnum fjölgaði og færðu þeir okkur auknar gjaldeyristekjur sem ekki veitti af að fá í skuldum vafinn ríkissjóð. Ísland er áhugavert land hvort sem horft er til náttúrunnar, sögunnar eða þeirrar fjölbreyttu þjónustu sem boðið er upp á. Það er áhugavert að sjá hvernig þeir sem reka ferðaþjónustu hafa lagt sig fram um að mæta ólíkum þörfum gestanna sem hingað koma. En það þarf að skipuleggja þennan atvinnuveg enn betur þannig að við göngum ekki á náttúru Íslands – lágmörkum áhrif ferðamennskunnar en hámörkum arðinn af atvinnugreininni. Framsóknarmönnum finnst nauðsynlegt að skoða heildarmyndina, efla grunnrannsóknir í greininni og vega síðan og meta hvert stefna skal. Ímyndarsköpun, markaðssetning og þróun atvinnugreinarinnar á að byggja á góðum rannsóknum.

„Náttúrupassi“ er góð hugmynd. Þar gæti komið fram að viðkomandi hefði lagt sitt af mörkum við að varðveita íslenska náttúru og viðhalda fjölförnum ferðamannastöðum. Ég held að langflestir greiddu hóflegt gjald með glöðu geði.

Umhverfisáhrif

Á síðustu misserum hefur þjóðin horft m.a. til ferðaþjónustunnar sem einnar af grunnstoðum atvinnulífsins. Ýmislegt hefur vel verið gert til að markaðssetja Ísland. En er landið, náttúran og hin mannlega umgjörð, tilbúið að taka við sífellt auknum fjölda ferðamanna? Við lesum ítrekað að met séu slegin í komu ferðamanna en árið 2011 komu hingað hátt í 600 þúsund ferðamenn með flugi og skipum. Enn var slegið met á nýliðnu ári en þá komu hingað vel yfir 600 þúsund gestir og nú er horft til um 8% fjölgunar á hverju ári. Erum við tilbúin til að taka á móti þessum fjölda? Að mínu mati vantar upp á að svo sé, hvort sem horft er til náttúruverndar, skipulags, reglna eða eftirlits.

Hefur verið lagt mat á skemmdir á gróðri og viðkvæmri náttúru landsins þegar vel yfir hálf milljón ferðamanna heimsækir vinsæla ferðamannastaði? Því er oft haldið á lofti að ferðamennska sé umhverfisvænn atvinnuvegur – en er það svo í raun? Mér finnst, eins og staðan er í dag, að þessi mikla umferð ferðafólks taki sinn toll af náttúrunni. Náttúruperlur landsins hafa margar hverjar látið á sjá vegna ágangs og má þar nefna Landmannalaugar, „Laugaveginn“ og svæði við Geysi. Er út í bláinn að ferðaþjónustan í heild sinni sem atvinnuvegur fari í umhverfismat eins og annar rekstur og framkvæmdir? Það þarf að skoða aukið álag á þjóðvegi landsins, eyðingu og skemmdir á gróðurlendi, áhrif lagningar göngustíga, lagningar nýrra vega og byggingar mannvirkja við helstu náttúruperlur. Það hefur verið gagnrýnt að ýmsa nauðsynlega þjónustu vanti við helstu áningastaði s.s. salerni og aðstöðu til að þrífa sig og losa sig við úrgang en slíkt aðstöðuleysi kallar á slæma umgengni.

Við höfum ótal möguleika á að bjóða hér upp á fyrsta flokks ferðaþjónustu vítt og breitt um landið árið um kring. Ríkið þarf að skapa trausta og stöðuga umgjörð en einstaklingar og sveitarfélög taka síðan við. Þjóðin á fólk með hugmyndir og starfsvilja í þessum geira, nýtum það sem best. Búum ferðaþjónustunni gott starfsumhverfi, pössum að ganga ekki á viðkvæma náttúru og þá nær þessi mikilvæga atvinnugrein að blómstra og eflast til framtíðar.