Skapandi framtíð – forvarnir og félagsstarf í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen skrifar 19. júní 2025 10:32 Íslensk ungmenni eru í meginatriðum ekki frábrugðin jafnöldrum sínum annars staðar í heiminum, né eru þau í grundvallaratriðum ólík fyrri kynslóðum. Í gegnum tíðina hefur hver kynslóð horft gagnrýnið á þá næstu og haft áhyggjur af samfélagsbreytingum og áhrifum þeirra á lífsstíl og gildi ungs fólks. Þrátt fyrir slíkar áhyggjur eru viðfangsefni ungmenna alltaf í þróun og endurspegla tíðarandann hverju sinni. Rannsóknir sýna að umræðuefni og áherslur gagnvart ungmennum hafa þróast verulega á síðustu árum. Fyrir tiltölulega skömmu þótti óalgengt að sveitarfélög eða stjórnvöld hefðu skýra forvarnarstefnu. Málefni eins og geðheilbrigði, líðan og félagslegar áskoranir voru lítið rædd og aðgengi að viðeigandi stuðningi takmarkað. Í dag er viðurkenning á mikilvægi forvarna orðin útbreidd. Sérstaklega er lögð áhersla á ungmenni sem eru í mótunarferli þar sem ákvarðanir og aðstæður geta haft langvarandi áhrif á framtíð þeirra. Forvarnir snúast um að draga úr áhættuhegðun, efla jákvæða þátttöku og skapa tækifæri til að stuðla að heilsusamlegum og uppbyggilegum lífsstíl. Þótt foreldrar beri mikla ábyrgð á velferð barna sinna, þá liggur einnig ríkur þáttur ábyrgðar hjá sveitarfélögum. Í skýrslu sem Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu létu vinna nýverið, kemur skýrt fram að ungmenni óska eftir aukinni fræðslu, námskeiðum í tengslum við atvinnuleit, bættri sálfræðiþjónustu og fjölbreyttari möguleikum til félagslegrar þátttöku og sköpunar. Forvarnir felast ekki einungis í íþróttaiðkun heldur í því að styðja við áhugamál og framtak ungmenna á fjölbreyttum vettvangi. Þróun í Hafnarfirði í takt við nútímann Hafnarfjarðarbær hefur á undanförnum misserum unnið að markvissum breytingum á þjónustu við ungmenni á aldrinum 16–25 ára einmitt til að ná til fjölbreyttari og stærri hóps ungs fólks í bæjarfélaginu. Áhersla hefur verið lögð á að efla aðgengi að fjölbreyttu frístundastarfi sem tekur mið af mismunandi áhugasviðum, veita ráðgjöf í atvinnuleit og námsaðstoð og bregðast við þörfum ungmenna með raunhæfum og árangursríkum hætti bæði fyrir fötluð og ófötluð ungmenni. Sem hluti af þessum breytingum hefur Hafnarfjörður bætt aðstöðu ungs fólks til muna í Menntasetrinu við Lækinn, Nýsköpunarsetrinu. Þar hefur ungt fólk aðstöðu til að hittast, taka þátt í starfi nýsköpunarsetursins og fá aðgengi að tækjabúnaði setursins en slíkt aðgengi kveikir áhuga ungs fólks á nýjum tækifærum og hugmyndum fyrir framtíð sína. Ungt fólk hefur kallað eftir auknu aðgengi að listgreinum en ungir Hafnfirðingar hafa til margra ára haft aðstöðu í Músik & Mótorhúsi við Dalshraun, þar sem þau hafa haft svigrúm til að þróa hæfileika sína og vinna að eigin verkefnum á eigin forsendum. Í sumar verður stigið enn frekara skref með því að opna nýja og metnaðarfulla tónlistaraðstöðu í Menntasetrinu við Lækinn. Þar mun ungt tónlistarfólk fá aðgang að tækjum og leiðsögn sérfræðinga til að semja, taka upp og vinna tónlist, sér að kostnaðar lausu. Markmiðið er að búa til skapandi samfélag þar sem einstaklingar deila hugmyndum, efla tengsl og fá innblástur. Að auki mun Mótorhúsið flytjast í nýja og bætta aðstöðu hjá Kvartmíluklúbbnum, þar sem ungmenni fá tækifæri til að sinna mótoráhugamálum sínum í öruggu og vel útbúnu umhverfi. Framtíðin býr í hjarta Hafnarfjarðar Það skiptir miklu máli að horfa stöðugt til framtíðar í forvarnarstarfi, byggja á gömlum grunni en vera þó ávallt tilbúin til að gera breytingar. Ungt fólk breytist, samfélagið líka, og því þurfa úrræði og stuðningur alltaf að þróast í takt við nýjar áskoranir. Með þessum skrefum sýnir Hafnarfjörður vilja og getu til að mæta þörfum ungs fólks með markvissum hætti, styðja við sköpun, sjálfstæði og virkni, horfa til fjölbreytileika samfélagsins og nútíma samfélags– sem eru lykilatriði í farsælu forvarnarstarfi. Við getum gert meira og betra. Næstu verkefni okkar eru að efla enn frekar aðgengi ungs fólks að aðstöðu til listsköpunar hvort sem það er í formi mynd-, söng- eða leiklistar, eða annarri listsköpun sem unga fólkið og hjarta þeirra kallar eftir. Tækifærin eru óþrjótandi en til þess að gera breytingar þarf kjark og þor, og það höfum við svo sannarlega hér í Hafnarfirði. Höfundur er formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar og bæjarfulltrúi fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Hafnarfirði Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hafnarfjörður Menning Kristín Thoroddsen Mest lesið Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun Ísland undaskilið alþjóðlegum kolefniskvóta Ólafur Ágúst Hraundal Skoðun Skoðun Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Íslensk ungmenni eru í meginatriðum ekki frábrugðin jafnöldrum sínum annars staðar í heiminum, né eru þau í grundvallaratriðum ólík fyrri kynslóðum. Í gegnum tíðina hefur hver kynslóð horft gagnrýnið á þá næstu og haft áhyggjur af samfélagsbreytingum og áhrifum þeirra á lífsstíl og gildi ungs fólks. Þrátt fyrir slíkar áhyggjur eru viðfangsefni ungmenna alltaf í þróun og endurspegla tíðarandann hverju sinni. Rannsóknir sýna að umræðuefni og áherslur gagnvart ungmennum hafa þróast verulega á síðustu árum. Fyrir tiltölulega skömmu þótti óalgengt að sveitarfélög eða stjórnvöld hefðu skýra forvarnarstefnu. Málefni eins og geðheilbrigði, líðan og félagslegar áskoranir voru lítið rædd og aðgengi að viðeigandi stuðningi takmarkað. Í dag er viðurkenning á mikilvægi forvarna orðin útbreidd. Sérstaklega er lögð áhersla á ungmenni sem eru í mótunarferli þar sem ákvarðanir og aðstæður geta haft langvarandi áhrif á framtíð þeirra. Forvarnir snúast um að draga úr áhættuhegðun, efla jákvæða þátttöku og skapa tækifæri til að stuðla að heilsusamlegum og uppbyggilegum lífsstíl. Þótt foreldrar beri mikla ábyrgð á velferð barna sinna, þá liggur einnig ríkur þáttur ábyrgðar hjá sveitarfélögum. Í skýrslu sem Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu létu vinna nýverið, kemur skýrt fram að ungmenni óska eftir aukinni fræðslu, námskeiðum í tengslum við atvinnuleit, bættri sálfræðiþjónustu og fjölbreyttari möguleikum til félagslegrar þátttöku og sköpunar. Forvarnir felast ekki einungis í íþróttaiðkun heldur í því að styðja við áhugamál og framtak ungmenna á fjölbreyttum vettvangi. Þróun í Hafnarfirði í takt við nútímann Hafnarfjarðarbær hefur á undanförnum misserum unnið að markvissum breytingum á þjónustu við ungmenni á aldrinum 16–25 ára einmitt til að ná til fjölbreyttari og stærri hóps ungs fólks í bæjarfélaginu. Áhersla hefur verið lögð á að efla aðgengi að fjölbreyttu frístundastarfi sem tekur mið af mismunandi áhugasviðum, veita ráðgjöf í atvinnuleit og námsaðstoð og bregðast við þörfum ungmenna með raunhæfum og árangursríkum hætti bæði fyrir fötluð og ófötluð ungmenni. Sem hluti af þessum breytingum hefur Hafnarfjörður bætt aðstöðu ungs fólks til muna í Menntasetrinu við Lækinn, Nýsköpunarsetrinu. Þar hefur ungt fólk aðstöðu til að hittast, taka þátt í starfi nýsköpunarsetursins og fá aðgengi að tækjabúnaði setursins en slíkt aðgengi kveikir áhuga ungs fólks á nýjum tækifærum og hugmyndum fyrir framtíð sína. Ungt fólk hefur kallað eftir auknu aðgengi að listgreinum en ungir Hafnfirðingar hafa til margra ára haft aðstöðu í Músik & Mótorhúsi við Dalshraun, þar sem þau hafa haft svigrúm til að þróa hæfileika sína og vinna að eigin verkefnum á eigin forsendum. Í sumar verður stigið enn frekara skref með því að opna nýja og metnaðarfulla tónlistaraðstöðu í Menntasetrinu við Lækinn. Þar mun ungt tónlistarfólk fá aðgang að tækjum og leiðsögn sérfræðinga til að semja, taka upp og vinna tónlist, sér að kostnaðar lausu. Markmiðið er að búa til skapandi samfélag þar sem einstaklingar deila hugmyndum, efla tengsl og fá innblástur. Að auki mun Mótorhúsið flytjast í nýja og bætta aðstöðu hjá Kvartmíluklúbbnum, þar sem ungmenni fá tækifæri til að sinna mótoráhugamálum sínum í öruggu og vel útbúnu umhverfi. Framtíðin býr í hjarta Hafnarfjarðar Það skiptir miklu máli að horfa stöðugt til framtíðar í forvarnarstarfi, byggja á gömlum grunni en vera þó ávallt tilbúin til að gera breytingar. Ungt fólk breytist, samfélagið líka, og því þurfa úrræði og stuðningur alltaf að þróast í takt við nýjar áskoranir. Með þessum skrefum sýnir Hafnarfjörður vilja og getu til að mæta þörfum ungs fólks með markvissum hætti, styðja við sköpun, sjálfstæði og virkni, horfa til fjölbreytileika samfélagsins og nútíma samfélags– sem eru lykilatriði í farsælu forvarnarstarfi. Við getum gert meira og betra. Næstu verkefni okkar eru að efla enn frekar aðgengi ungs fólks að aðstöðu til listsköpunar hvort sem það er í formi mynd-, söng- eða leiklistar, eða annarri listsköpun sem unga fólkið og hjarta þeirra kallar eftir. Tækifærin eru óþrjótandi en til þess að gera breytingar þarf kjark og þor, og það höfum við svo sannarlega hér í Hafnarfirði. Höfundur er formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar og bæjarfulltrúi fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Hafnarfirði
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun