Það kemur ekkert fyrir mig! Einar Guðmundsson skrifar 27. desember 2012 06:00 Nú þegar áramótin eru fram undan munu landsmenn fagna nýju ári. Margir njóta áramótanna með því að skála í missterkum veigum. Það tilheyrir á þessum tímamótum. En hvað gerist síðan þegar halda skal heim á leið og erfitt að fá leigubíl? Er ekki í lagi að aka eftir eitt eða tvö glös? Er ég bara ekki betri ökumaður? Mér finnst það að minnsta kosti stundum. Ekki er óeðlilegt að þeir sem aka eftir að hafa neytt áfengis finnist það sjálfum eða að þeir reyni að réttlæta hegðun sína með þessum rökum. Sem betur fer sýna tölur að dregið hefur úr ölvunarakstri en á móti hefur fíkniefnaakstur aukist. Fyrir 10 árum sýndu tölur að um 33% ökumanna höfðu ekið undir áhrifum áfengis og 35% farþega viðurkenndu að hafa setið í bíl með ölvuðum ökumanni.Hvað með hálfan bjór? Vísindamenn hafa margsannað að lítið magn áfengis hafi áhrif á hæfni ökumanna til að aka til hins verra. Það er talið að strax við 0,2 prómill áfengis í blóði dragi úr hæfni ökumanns til aksturs og mætti ætla að það jafngilti hálfum bjór hjá sumum einstaklingum.Áhrifin En hvaða áhrif hefur áfengið á ökumenn? Nefnum nokkur dæmi: 1. Ökumaður undir áhrifum áfengis á erfiðara með að einbeita sér að einum þætti lengi í einu og einbeitingin minnkar, auk þess sem hæfnin til að einbeita sér að tveimur eða fleiri atriðum samtímis minnkar verulega. Þessi eiginleiki er mjög mikilvægur hjá ökumanni. Að þurfa að fylgjast samtímis með bíl á ferð og gangandi vegfaranda getur orðið mjög erfitt. 2 .Viðbragð lengist verulega og við 0,4-0,5 prómill (u.þ.b. einn sterkur bjór að meðaltali) getur það aukist um 35%. Þetta skýrir meðal annars hvers vegna ölvaðir ökumenn lenda gjarna í aftanákeyrslum. Við 0,5-1,5 prómill er hætta á banaslysi allt að 13 sinnum meiri. 3. Eftir einn bjór getur mistökum í akstri fjölgað allt að 25%. Rangar ákvarðanir geta skipt sköpum þegar taka þarf ákvörðun á innan við einni sekúndu, eins og oft vill verða í akstri. 4. Samhæfing milli tauga og vöðva versnar. Hreyfingar stýris verða erfiðari, notkun bensíngjafar, kúplingar og bremsu verður ónákvæmari. Þetta skýrir hvers vegna erfiðara er fyrir ökumenn undir áhrifum að halda bílnum á réttum stað á götunni: Þegar skoðuð er tjónatíðni ölvaðra ökumanna, má rekja 49% þeirra til þess að ekið er á mannvirki, ljósastaura, umferðarmerki eða kyrrstæða bíla. 5. Sjón og heyrn verður lakari. Ökumaðurinn á erfiðara með að greina aðra einstaklinga, sérstaklega í myrkri. Hann sér verr til hliðanna og greinir því síður umferðina, bíla eða fólk sem ekki er beint framan við bílinn. 6. Dómgreind minnkar og hæfnin til að meta aðstæður rétt einnig. Þetta gerir það að verkum að við erfiðar eða hættulegar aðstæður er viðkomandi mjög hættulegur. Fólk með skerta dómgreind telur sig geta ekið eftir að hafa neytt áfengis. Þótt það hafi haft þann ásetning í huga í upphafi að aka ekki undir áhrifum er hann ekki lengur í huga fólksins þegar það finnur bíllykilinn í vasanum á leið heim. Þessir örfáu punktar um áhrif áfengis á aksturshæfni ættu að duga til að sannfæra okkur um að akstur og áfengi sé lífshættuleg blanda og nú þegar hátíð fer í hönd er mikilvægt að hafa þetta í huga. Endum ekki jólahátíðina með ölvunarakstri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid Skoðun Halldór 19.07.2025 Halldór Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson Skoðun Skoðun Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Undirbúum börnin fyrir skólann með hjálp gervigreindar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Enginn skilinn eftir á götunni Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson skrifar Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar Skoðun Málþóf á kostnað ungs fólks Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Ómeðvituð vörn í orðræðu – þegar vald ver sjálft sig Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Við krefjumst sanngirni og aðgerð strax Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Verið öll hjartanlega velkomin á Unglingalandsmót á Egilsstöðum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Úrsúla og öryggismálin - Stöndum gegn vígvæðingu Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Verðmætatap auðlindagjaldanna – Hverra og hvernig? Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Ertu nú alveg viss um að hafa læst hurðinni? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Sanngirni að brenna 230 milljarða króna? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Strandveiðar eru ekki sóun Örn Pálsson skrifar Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson skrifar Sjá meira
Nú þegar áramótin eru fram undan munu landsmenn fagna nýju ári. Margir njóta áramótanna með því að skála í missterkum veigum. Það tilheyrir á þessum tímamótum. En hvað gerist síðan þegar halda skal heim á leið og erfitt að fá leigubíl? Er ekki í lagi að aka eftir eitt eða tvö glös? Er ég bara ekki betri ökumaður? Mér finnst það að minnsta kosti stundum. Ekki er óeðlilegt að þeir sem aka eftir að hafa neytt áfengis finnist það sjálfum eða að þeir reyni að réttlæta hegðun sína með þessum rökum. Sem betur fer sýna tölur að dregið hefur úr ölvunarakstri en á móti hefur fíkniefnaakstur aukist. Fyrir 10 árum sýndu tölur að um 33% ökumanna höfðu ekið undir áhrifum áfengis og 35% farþega viðurkenndu að hafa setið í bíl með ölvuðum ökumanni.Hvað með hálfan bjór? Vísindamenn hafa margsannað að lítið magn áfengis hafi áhrif á hæfni ökumanna til að aka til hins verra. Það er talið að strax við 0,2 prómill áfengis í blóði dragi úr hæfni ökumanns til aksturs og mætti ætla að það jafngilti hálfum bjór hjá sumum einstaklingum.Áhrifin En hvaða áhrif hefur áfengið á ökumenn? Nefnum nokkur dæmi: 1. Ökumaður undir áhrifum áfengis á erfiðara með að einbeita sér að einum þætti lengi í einu og einbeitingin minnkar, auk þess sem hæfnin til að einbeita sér að tveimur eða fleiri atriðum samtímis minnkar verulega. Þessi eiginleiki er mjög mikilvægur hjá ökumanni. Að þurfa að fylgjast samtímis með bíl á ferð og gangandi vegfaranda getur orðið mjög erfitt. 2 .Viðbragð lengist verulega og við 0,4-0,5 prómill (u.þ.b. einn sterkur bjór að meðaltali) getur það aukist um 35%. Þetta skýrir meðal annars hvers vegna ölvaðir ökumenn lenda gjarna í aftanákeyrslum. Við 0,5-1,5 prómill er hætta á banaslysi allt að 13 sinnum meiri. 3. Eftir einn bjór getur mistökum í akstri fjölgað allt að 25%. Rangar ákvarðanir geta skipt sköpum þegar taka þarf ákvörðun á innan við einni sekúndu, eins og oft vill verða í akstri. 4. Samhæfing milli tauga og vöðva versnar. Hreyfingar stýris verða erfiðari, notkun bensíngjafar, kúplingar og bremsu verður ónákvæmari. Þetta skýrir hvers vegna erfiðara er fyrir ökumenn undir áhrifum að halda bílnum á réttum stað á götunni: Þegar skoðuð er tjónatíðni ölvaðra ökumanna, má rekja 49% þeirra til þess að ekið er á mannvirki, ljósastaura, umferðarmerki eða kyrrstæða bíla. 5. Sjón og heyrn verður lakari. Ökumaðurinn á erfiðara með að greina aðra einstaklinga, sérstaklega í myrkri. Hann sér verr til hliðanna og greinir því síður umferðina, bíla eða fólk sem ekki er beint framan við bílinn. 6. Dómgreind minnkar og hæfnin til að meta aðstæður rétt einnig. Þetta gerir það að verkum að við erfiðar eða hættulegar aðstæður er viðkomandi mjög hættulegur. Fólk með skerta dómgreind telur sig geta ekið eftir að hafa neytt áfengis. Þótt það hafi haft þann ásetning í huga í upphafi að aka ekki undir áhrifum er hann ekki lengur í huga fólksins þegar það finnur bíllykilinn í vasanum á leið heim. Þessir örfáu punktar um áhrif áfengis á aksturshæfni ættu að duga til að sannfæra okkur um að akstur og áfengi sé lífshættuleg blanda og nú þegar hátíð fer í hönd er mikilvægt að hafa þetta í huga. Endum ekki jólahátíðina með ölvunarakstri.
Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson Skoðun
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar
Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Verið öll hjartanlega velkomin á Unglingalandsmót á Egilsstöðum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar
Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar
Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson Skoðun