Lán - og ólán Sighvatur Björgvinsson skrifar 11. apríl 2012 06:00 Mikið er nú talað um nauðsyn þess að samfélagið leysi vandamál þeirra skuldara, sem þegið hafa lánsveð af skyldmennum en ekki getað borgað. Hvað er lánsveð? Það er þegar Jón og Gunna taka ákvörðun um að lána skyldmenni veð í fasteign sinni svo skyldmennið geti tekið meiri lán en veðhæfni eigna skyldmennisins dugar fyrir. Þetta er nákvæmlega sams konar gerningur og ef Jón og Gunna skrifa sem ábyrgðarmenn upp á lán handa skyldmenninu vegna þess að lánveitandinn – bankinn – telur ekki víst að skyldmennið geti eitt staðið undir lánunum. Því þurfi ábyrgð annarra að koma til. Það er í báðum tilvikum algerlega frjáls ákvörðun þeirra Jóns og Gunnu hvað þau gera. Geti skyldmennið svo þegar til kemur ekki staðið undir láninu þá get ég ómögulega skilið að samfélagið eigi að leysa þau Jón og Gunnu undan ábyrgðinni nema málin standi svo að þau séu ekki borgunarmenn fyrir þeim ábyrgðum – nú eða lánsveðum – sem þau hafa veitt skyldmenninu. Er sanngjarnt og réttlátt að ef ég lána ættingja mínum veð eða peninga og ættinginn getur ekki staðið í skilum þá eigi nágrannarnir að borga og gera mig skaðlausan? Yrði slíkt til þess að auka ábyrgðarkenndina í íslensku samfélagi? Fram hefur nú komið, að drýgstur hluti þeirra miklu fjármuna, sem samfélagið hefur lagt fram til þess að aðstoða þá, sem höllustum fæti standa, hefur lent hjá þeim, sem höfðu háar tekjur, höfðu greiðslugetu til þess sjálfir að standa undir lánunum en skulduðu mikið vegna mikillar ofkeyrslu og skuldasöfnunar í neyslulánum, bílakaupum og yfirdrætti. Þeir, sem raunverulega áttu í greiðsluerfiðleikum fengu minnstan hluta aðstoðarinnar. Þar að auki fengu þeir drjúgan hluta vaxtabótanna sem höfðu vanrækt að greiða vaxtagjöldin sín – hirtu vaxtabæturnar en greiddu aldrei vextina. Þetta var nú aldrei ætlunin – hvað sem hver nú segir. En geta menn þá ekkert lært af reynslunni? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Sjá meira
Mikið er nú talað um nauðsyn þess að samfélagið leysi vandamál þeirra skuldara, sem þegið hafa lánsveð af skyldmennum en ekki getað borgað. Hvað er lánsveð? Það er þegar Jón og Gunna taka ákvörðun um að lána skyldmenni veð í fasteign sinni svo skyldmennið geti tekið meiri lán en veðhæfni eigna skyldmennisins dugar fyrir. Þetta er nákvæmlega sams konar gerningur og ef Jón og Gunna skrifa sem ábyrgðarmenn upp á lán handa skyldmenninu vegna þess að lánveitandinn – bankinn – telur ekki víst að skyldmennið geti eitt staðið undir lánunum. Því þurfi ábyrgð annarra að koma til. Það er í báðum tilvikum algerlega frjáls ákvörðun þeirra Jóns og Gunnu hvað þau gera. Geti skyldmennið svo þegar til kemur ekki staðið undir láninu þá get ég ómögulega skilið að samfélagið eigi að leysa þau Jón og Gunnu undan ábyrgðinni nema málin standi svo að þau séu ekki borgunarmenn fyrir þeim ábyrgðum – nú eða lánsveðum – sem þau hafa veitt skyldmenninu. Er sanngjarnt og réttlátt að ef ég lána ættingja mínum veð eða peninga og ættinginn getur ekki staðið í skilum þá eigi nágrannarnir að borga og gera mig skaðlausan? Yrði slíkt til þess að auka ábyrgðarkenndina í íslensku samfélagi? Fram hefur nú komið, að drýgstur hluti þeirra miklu fjármuna, sem samfélagið hefur lagt fram til þess að aðstoða þá, sem höllustum fæti standa, hefur lent hjá þeim, sem höfðu háar tekjur, höfðu greiðslugetu til þess sjálfir að standa undir lánunum en skulduðu mikið vegna mikillar ofkeyrslu og skuldasöfnunar í neyslulánum, bílakaupum og yfirdrætti. Þeir, sem raunverulega áttu í greiðsluerfiðleikum fengu minnstan hluta aðstoðarinnar. Þar að auki fengu þeir drjúgan hluta vaxtabótanna sem höfðu vanrækt að greiða vaxtagjöldin sín – hirtu vaxtabæturnar en greiddu aldrei vextina. Þetta var nú aldrei ætlunin – hvað sem hver nú segir. En geta menn þá ekkert lært af reynslunni?
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun