Nú þegar aðeins örfáir dagar eru þangað til Garðbæingar og Álftnesingar ganga að kjörborðinu og kjósa um sameiningu þessara tveggja sveitarfélaga er rétt að staldra við og gera sér grein fyrir því hvers vegna þetta svæði, sem landfræðilega er eitt og hið sama, er yfirhöfuð tvö sveitarfélög.
Álftaneshreppur hinn forni varð til með hreppaskiptingunni á þjóðveldisöld. Hann náði frá Kúagerði í suðri til Kópavogslækjar í norðri, frá sjávarmáli á Álftanesi í vestri austur um Bláfjöll að sýslumörkum Árnessýslu. Hreppnum var skipt árið 1878. Einhver kann að hugsa sem svo að það hafi verið í fornöld og hafi enga skírskotun til nútímans. En er það svo? Ég átti t.d. afa sem fæddur var 1875 og hefði þess vegna getað verið fæddur í hinum forna hreppi og svo er að sjálfsögðu um marga aðra.
Fyrsti hreppurinn sem skipt var uppÁlftaneshreppur hinn forni var fyrsti hreppurinn sem skipt var í tvo hreppa. Þá voru hafnar umræður um að aðskilja Hafnarfjörð frá hreppnum og voru fyrir því gildar ástæður, sérstaklega út frá atvinnusjónarmiðum.
Leiddar hafa verið að því líkur að höfðingjarígur hafi mestu ráðið um skiptingu hreppsins eins og hún var framkvæmd. Þar áttu hlut að máli Þórarinn Böðvarsson, prófastur í Görðum, og Grímur Thomsen, bóndi og skáld á Bessastöðum, en með þeim munu hafa verið litlir kærleikar. Báðir voru miklir skörungar og vildu láta að sér kveða.
Þórarinn byggði Garðakirkju fyrir eigin reikning og gaf söfnuðinum. Hann lét einnig byggja Flensborgarskólann og gaf Álftaneshreppi hann til minningar um Böðvar, son sinn, sem lést ungur. Grímur starfaði um árabil í utanríkisþjónustu Dana en þegar hann fluttist aftur til Íslands keypti hann Bessastaði af Danakonungi og bjó þar góðu búi. Hann stofnaði þar skóla sem síðar var fluttur að Bjarnarstöðum á Álftanesi. Þegar hreppamörkin voru ákveðin voru sóknirnar látnar ráða og pennastrik dregið yfir nesið þar sem það er mjóst frá Selskarði og um eiðið á Hliðsnesi. Rétt er að geta þess að upplandinu og afréttum var aldrei skipt. Landfræðilega er svæðið frá fjöru til fjalls ein samfella og í nútímanum eðlilegast að það verði ein skipulagsheild.
Náin samvinnaAllur almenningur á svæðinu hefur lengst af litið á sig sem eitt samfélag og haft nána samvinnu á mörgum sviðum, ekki síst félagslega og menningarlega. Nægir þar að nefna að gegnum tíðina hafa mörg félög starfað sameiginlega í báðum sveitarfélögum, kirkju- og safnaðarstarf hefur verið samtengt, bæði sveitarfélögin eru aðilar að Fjölbrautaskóla Garðabæjar og munu standa saman að hinu nýja hjúkrunarheimili í Sjálandi.
Að framansögðu tel ég einsýnt að segja já við sameiningunni hinn 20. október næstkomandi og slá þar með strik yfir ríg sveitahöfðingjanna sem telja verður að hafi verið undirrót skiptingarinnar á sínum tíma.
