Skoðun

Viðurkenning á fullveldi sjálfstæðrar Palestínu

Í liðinni viku mælti ég á Alþingi fyrir tillögu um að ríkisstjórninni yrði falið að viðurkenna fullveldi sjálfstæðrar Palestínu á grundvelli landamæranna eins og þau voru fyrir sex daga stríðið 1967. Nú þegar hafa 127 ríki viðurkennt Palestínu sem fullvalda ríki, þar af átta sem síðar hafa gengið í Evrópusambandið, og sex þeirra eru einnig innan Atlantshafsbandalagsins. Við yrðum að sönnu fyrsta ríkið í norðvesturhluta Evrópu sem tæki slíka ákvörðun og hið fyrsta í Evrópu í yfir 20 ár.

Fyrir Palestínu yrði afar mikilvægt að fá stuðning slíks ríkis. En ákvörðun um viðurkenningu verður fyrst og fremst að taka mið af utanríkisstefnu okkar fyrr og nú og siðferðilegum stuðningi Íslands við aukin mannréttindi, auk mats á því hvort hún yki eða drægi úr friðarlíkum milli Ísraels og Palestínu.

Söguleg stefna ÍslandsÁrið 1947 átti glæsilegur fulltrúi Íslands, Thor Thors sendiherra, sinn þátt í því að allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna samþykkti tillögu um tveggja ríkja lausnina svokölluðu, en hún felur í sér tilvist Palestínu og Ísraels hlið við hlið. Í 64 ár hefur Ísland því formlega stutt að Palestína verði fullvalda ríki. Undir forystu ólíkra ríkisstjórna hafa Íslendingar líka þróað utanríkisstefnu sem hefur fært okkur í fremstu röð þjóða sem berjast gegn mannréttindabrotum – sem eru daglegt brauð Palestínumanna.

Rauður þráður gegnum utanríkisstefnuna síðustu áratugi hefur einnig verið órofa stuðningur við þá grundvallarafstöðu að smáþjóðir eigi sjálfar að fá að ráða örlögum sínum og hafa óskoraðan rétt til að verða fullvalda og frjálsar. Þess vegna brutu Íslendingar undir forystu Jóns Baldvins Hannibalssonar ísinn fyrir Eystrasaltsþjóðirnar fyrir 20 árum, viðurkenndu fullveldi Svartfellinga og komu fyrstir þjóða til liðsinnis við Króatíu. Tillaga mín um viðurkenningu á Palestínu er því í fullu samræmi við sögulega afstöðu Íslands á lýðveldistímanum, eindregna afstöðu okkar sem ríkis til mannréttinda, og stuðning Íslendinga við sjálfstæðisbaráttu smáþjóða.

Öryggi ÍsraelsFrá tíma Thors Thors hefur Ísland stutt tilvist og öryggi Ísraels. Tillaga mín um viðurkenningu á fullveldi Palestínu breytir engu um það. Núverandi ríkisstjórn hefur í engu stutt við ríkisstjórnir sem vilja má Ísrael út af landakortinu en minna má á að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar skipulagði opinbera heimsókn utanríkisráðherra til Írans árið 2003. Varla þarf að fara mörgum orðum um afstöðu þess ríkis til Ísraels.

Í núverandi ríkisstjórn Ísraels eru átök milli forsætisráðherrans Benjamíns Netanyahu og utanríkisráðherrans Avigdors Lieberman um forystu fyrir hægri væng ísraelskra stjórnmála. Herská andstaða gegn sjálfstæðu ríki Palestínumanna er drýgst til árangurs í því og skakar þar hvor skellum þyngri. Þessi skammsýni veldur því að stjórnvöld í Ísrael eru blind á það einstaka tækifæri sem nú liggur í augum uppi til að stuðla að varanlegu öryggi ríkisins með því að semja frið við nágranna sína á grundvelli sjálfstæðrar Palestínu. Fyrir Ísrael væri happadrýgst að ganga frá slíkum samningum strax – áður en arabíska vorið lyftir nýjum lýðræðislega kjörnum ríkisstjórnum til valda. Þær eru líklegar til að spegla eindregna samúð almennings í þessum ríkjum með Palestínu og reynast miklu harðdrægari gagnvart Ísrael en einræðisherrarnir sem vorkoman er nú að feykja fyrir pólitískan ætternisstapa.

Íslenska tillagan byggir á þeim vörðum sem alþjóðasamfélagið hefur þegar hlaðið um þá einu leið sem getur leitt til varanlegs friðar – tveggja ríkja lausnarinnar. Hún er því stuðningur við framtíðaröryggi Ísraels.

Tilboð um friðHeimastjórn Palestínu og frelsishreyfingin PLO – sem íslenskur forsætisráðherra heimsótti fyrstur vestrænna leiðtoga í útlegð til Túnis árið 1990 – hafa viðurkennt Ísraelsríki. Palestínsk stjórnvöld hafa gefið vopnaða baráttu upp á bátinn og lýst eindregnum vilja til friðsamlegrar sambúðar við Ísrael. Þau hafa einnig fært þá fórn að fallast á landamærin frá því fyrir sex daga stríðið 1967 þó að í því felist að Palestína hafi helmingi minna land til umráða en Ísland studdi árið 1947. Enn er líka í fullu gildi yfirlýsing Arababandalagsins frá 2002 um að ríki þess muni stofna til eðlilegra og friðsamlegra samskipta við Ísrael, dragi það her sinn inn fyrir landamærin fyrir sex daga stríðið 1967.

Stuðningi Íslands við Palestínu allt frá 1989 hafa jafnan fylgt skýrar kröfur af okkar hálfu um að Palestína framfylgi gildum og áherslum sem koma fram í stofnsáttmála Sameinuðu þjóðanna. Það hafa Palestínumenn nú í gadda slegið. Umsókn þeirra um aðild að Sameinuðu þjóðunum fylgdi skrifleg yfirlýsing um að Palestína sæktist eftir friði og myndi að fullu uppfylla þjóðréttarlegar skyldur sínar.

Samviska AlþingisAlþingi hefur í vetur margsinnis rætt atburðina sem tengjast arabíska vorinu. Þingmenn úr öllum flokkum hafa lýst eindregnum stuðningi við kröfur almennings í viðkomandi löndum um mannréttindi og lýðræði. Það væri því tvískinnungur og hræsni ef alþingismenn sem hafa stutt réttindabaráttu íbúa Norður-Afríku neituðu Palestínumönnum um sama stuðning. Þeir búa þó óvéfengjanlega við hernám, stöðugt landrán og aðskilnaðarstefnu sem Desmond Tutu, erkibiskupinn suður-afríski, sagði skylda apartheid. Hvernig er hægt að styðja baráttu íbúa Líbíu, Egyptalands, Túnis, Sýrlands og Jemen, án þess að styðja sömu baráttu Palestínumanna?

Það er ekki hægt. Slíkt er í senn órökrétt og þverstæðukennt og yrði Alþingi til minnkunar.




Skoðun

Skoðun

Er þetta eðli­legt?

Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar

Sjá meira


×