Grá skýrsla um tannheilsu Íslendinga Magnús R. Gíslason skrifar 9. október 2011 11:00 Hérlendis skemmast tvisvar sinnum fleiri tennur í 12 ára börnum en hjá jafnöldrum þeirra á hinum Norðurlöndunum og skemmdirnar verða stærri hérlendis því að ekkert skipulagt eftirlit er með tönnum barna og unglinga gagnstætt því sem er hjá nágrönnum okkar. Á öllum Norðurlöndum nema hérlendis sér hið opinbera um eftirlit og viðgerðir á sjúkdómum í munni barna og unglinga fram undir 20 ára aldur og greiðir kostnaðinn að fullu. Hérlendis er aftur á móti ekkert innköllunarkerfi á vegum hins opinbera og hið opinbera greiðir aðeins lítinn hluta kostnaðarins. Afleiðingin er sú að um 40% barna fóru ekki í reglulegt eftirlit með tönnum sínum hérlendis árið 2010 og skemmdirnar urðu því fleiri og stærri. Vitað er um flest þeirra atriða sem geta skemmt tennur og hægt er að fyrirbyggja þau. Því er mikilvægt, ekki síst fyrir foreldra, að vanda fæðuval, matarvenjur og tannhreinsun. Einnig verða tannlæknar og aðstoðarfólk þeirra að vera dugleg að benda á hætturnar. Flestir vita að sykur, sælgæti og gosdrykkir geta aukið á hættuna á lélegu ástandi tanna og slímhúðar í munni, sérstaklega sé þess neytt oft og í miklum mæli. Hver Íslendingur neytir meir en 50 kg af sykri á ári og drekkur meira en eina gosflösku af gosdrykkjum á hverjum degi sem hver og ein inniheldur 20 sykurmola. Þegar sykurinn leysist upp í munninum breytist hann í sýru sem leysir upp yfirborð tannanna og skaðar slímhúðina. Sé stöðugt verið að narta í sætindi liggja tennurnar og umhverfi þeirra stöðugt í sýrubaði og leysast hreinlega upp. Hættulegast er að byrja daginn með sætindum því að þá eru tennurnar tiltölulega hreinar og óvarðar. Er því óskiljanlegt að félagasamtök skuli árlega afla fjár til góðgerðastarfsemi með því að selja sælgæti og ætla það til neyslu fyrir börn og unglinga fyrst á morgnana. Einnig verður að teljast óæskilegt að staðsetja sælgæti hjá greiðslukössum í matvörubúðum, sem endar oftast með að foreldrar kaupa sér frið með sælgæti á meðan þeim veitir ekki af fullri athygli vegna innkaupanna. Okkur tókst fyrir nokkrum árum að fækka tannskemmdum um 75% á 15 ára tímabili, svo að við getum ráðið við núverandi lélegt ástand með sameiginlegu átaki og séð jafnframt um að tennur barna og unglinga okkar fái nauðsynlegt eftirlit og meðhöndlun, það er góð fjárfesting. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Hérlendis skemmast tvisvar sinnum fleiri tennur í 12 ára börnum en hjá jafnöldrum þeirra á hinum Norðurlöndunum og skemmdirnar verða stærri hérlendis því að ekkert skipulagt eftirlit er með tönnum barna og unglinga gagnstætt því sem er hjá nágrönnum okkar. Á öllum Norðurlöndum nema hérlendis sér hið opinbera um eftirlit og viðgerðir á sjúkdómum í munni barna og unglinga fram undir 20 ára aldur og greiðir kostnaðinn að fullu. Hérlendis er aftur á móti ekkert innköllunarkerfi á vegum hins opinbera og hið opinbera greiðir aðeins lítinn hluta kostnaðarins. Afleiðingin er sú að um 40% barna fóru ekki í reglulegt eftirlit með tönnum sínum hérlendis árið 2010 og skemmdirnar urðu því fleiri og stærri. Vitað er um flest þeirra atriða sem geta skemmt tennur og hægt er að fyrirbyggja þau. Því er mikilvægt, ekki síst fyrir foreldra, að vanda fæðuval, matarvenjur og tannhreinsun. Einnig verða tannlæknar og aðstoðarfólk þeirra að vera dugleg að benda á hætturnar. Flestir vita að sykur, sælgæti og gosdrykkir geta aukið á hættuna á lélegu ástandi tanna og slímhúðar í munni, sérstaklega sé þess neytt oft og í miklum mæli. Hver Íslendingur neytir meir en 50 kg af sykri á ári og drekkur meira en eina gosflösku af gosdrykkjum á hverjum degi sem hver og ein inniheldur 20 sykurmola. Þegar sykurinn leysist upp í munninum breytist hann í sýru sem leysir upp yfirborð tannanna og skaðar slímhúðina. Sé stöðugt verið að narta í sætindi liggja tennurnar og umhverfi þeirra stöðugt í sýrubaði og leysast hreinlega upp. Hættulegast er að byrja daginn með sætindum því að þá eru tennurnar tiltölulega hreinar og óvarðar. Er því óskiljanlegt að félagasamtök skuli árlega afla fjár til góðgerðastarfsemi með því að selja sælgæti og ætla það til neyslu fyrir börn og unglinga fyrst á morgnana. Einnig verður að teljast óæskilegt að staðsetja sælgæti hjá greiðslukössum í matvörubúðum, sem endar oftast með að foreldrar kaupa sér frið með sælgæti á meðan þeim veitir ekki af fullri athygli vegna innkaupanna. Okkur tókst fyrir nokkrum árum að fækka tannskemmdum um 75% á 15 ára tímabili, svo að við getum ráðið við núverandi lélegt ástand með sameiginlegu átaki og séð jafnframt um að tennur barna og unglinga okkar fái nauðsynlegt eftirlit og meðhöndlun, það er góð fjárfesting.
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun