Grá skýrsla um tannheilsu Íslendinga Magnús R. Gíslason skrifar 9. október 2011 11:00 Hérlendis skemmast tvisvar sinnum fleiri tennur í 12 ára börnum en hjá jafnöldrum þeirra á hinum Norðurlöndunum og skemmdirnar verða stærri hérlendis því að ekkert skipulagt eftirlit er með tönnum barna og unglinga gagnstætt því sem er hjá nágrönnum okkar. Á öllum Norðurlöndum nema hérlendis sér hið opinbera um eftirlit og viðgerðir á sjúkdómum í munni barna og unglinga fram undir 20 ára aldur og greiðir kostnaðinn að fullu. Hérlendis er aftur á móti ekkert innköllunarkerfi á vegum hins opinbera og hið opinbera greiðir aðeins lítinn hluta kostnaðarins. Afleiðingin er sú að um 40% barna fóru ekki í reglulegt eftirlit með tönnum sínum hérlendis árið 2010 og skemmdirnar urðu því fleiri og stærri. Vitað er um flest þeirra atriða sem geta skemmt tennur og hægt er að fyrirbyggja þau. Því er mikilvægt, ekki síst fyrir foreldra, að vanda fæðuval, matarvenjur og tannhreinsun. Einnig verða tannlæknar og aðstoðarfólk þeirra að vera dugleg að benda á hætturnar. Flestir vita að sykur, sælgæti og gosdrykkir geta aukið á hættuna á lélegu ástandi tanna og slímhúðar í munni, sérstaklega sé þess neytt oft og í miklum mæli. Hver Íslendingur neytir meir en 50 kg af sykri á ári og drekkur meira en eina gosflösku af gosdrykkjum á hverjum degi sem hver og ein inniheldur 20 sykurmola. Þegar sykurinn leysist upp í munninum breytist hann í sýru sem leysir upp yfirborð tannanna og skaðar slímhúðina. Sé stöðugt verið að narta í sætindi liggja tennurnar og umhverfi þeirra stöðugt í sýrubaði og leysast hreinlega upp. Hættulegast er að byrja daginn með sætindum því að þá eru tennurnar tiltölulega hreinar og óvarðar. Er því óskiljanlegt að félagasamtök skuli árlega afla fjár til góðgerðastarfsemi með því að selja sælgæti og ætla það til neyslu fyrir börn og unglinga fyrst á morgnana. Einnig verður að teljast óæskilegt að staðsetja sælgæti hjá greiðslukössum í matvörubúðum, sem endar oftast með að foreldrar kaupa sér frið með sælgæti á meðan þeim veitir ekki af fullri athygli vegna innkaupanna. Okkur tókst fyrir nokkrum árum að fækka tannskemmdum um 75% á 15 ára tímabili, svo að við getum ráðið við núverandi lélegt ástand með sameiginlegu átaki og séð jafnframt um að tennur barna og unglinga okkar fái nauðsynlegt eftirlit og meðhöndlun, það er góð fjárfesting. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Hérlendis skemmast tvisvar sinnum fleiri tennur í 12 ára börnum en hjá jafnöldrum þeirra á hinum Norðurlöndunum og skemmdirnar verða stærri hérlendis því að ekkert skipulagt eftirlit er með tönnum barna og unglinga gagnstætt því sem er hjá nágrönnum okkar. Á öllum Norðurlöndum nema hérlendis sér hið opinbera um eftirlit og viðgerðir á sjúkdómum í munni barna og unglinga fram undir 20 ára aldur og greiðir kostnaðinn að fullu. Hérlendis er aftur á móti ekkert innköllunarkerfi á vegum hins opinbera og hið opinbera greiðir aðeins lítinn hluta kostnaðarins. Afleiðingin er sú að um 40% barna fóru ekki í reglulegt eftirlit með tönnum sínum hérlendis árið 2010 og skemmdirnar urðu því fleiri og stærri. Vitað er um flest þeirra atriða sem geta skemmt tennur og hægt er að fyrirbyggja þau. Því er mikilvægt, ekki síst fyrir foreldra, að vanda fæðuval, matarvenjur og tannhreinsun. Einnig verða tannlæknar og aðstoðarfólk þeirra að vera dugleg að benda á hætturnar. Flestir vita að sykur, sælgæti og gosdrykkir geta aukið á hættuna á lélegu ástandi tanna og slímhúðar í munni, sérstaklega sé þess neytt oft og í miklum mæli. Hver Íslendingur neytir meir en 50 kg af sykri á ári og drekkur meira en eina gosflösku af gosdrykkjum á hverjum degi sem hver og ein inniheldur 20 sykurmola. Þegar sykurinn leysist upp í munninum breytist hann í sýru sem leysir upp yfirborð tannanna og skaðar slímhúðina. Sé stöðugt verið að narta í sætindi liggja tennurnar og umhverfi þeirra stöðugt í sýrubaði og leysast hreinlega upp. Hættulegast er að byrja daginn með sætindum því að þá eru tennurnar tiltölulega hreinar og óvarðar. Er því óskiljanlegt að félagasamtök skuli árlega afla fjár til góðgerðastarfsemi með því að selja sælgæti og ætla það til neyslu fyrir börn og unglinga fyrst á morgnana. Einnig verður að teljast óæskilegt að staðsetja sælgæti hjá greiðslukössum í matvörubúðum, sem endar oftast með að foreldrar kaupa sér frið með sælgæti á meðan þeim veitir ekki af fullri athygli vegna innkaupanna. Okkur tókst fyrir nokkrum árum að fækka tannskemmdum um 75% á 15 ára tímabili, svo að við getum ráðið við núverandi lélegt ástand með sameiginlegu átaki og séð jafnframt um að tennur barna og unglinga okkar fái nauðsynlegt eftirlit og meðhöndlun, það er góð fjárfesting.
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun