Höfuðborg í einangrun? 21. desember 2004 00:01 Reykjavíkurflugvöllur - Þóroddur Bjarnason prófessor Aðstaða mótar afstöðu, um það er víst engum blöðum að fletta. Sú var tíðin að ég bjó á Reynimelnum, ég rölti yfir Suðurgötuna í háskólann á morgnana og Reykjavíkurflugvöllur angraði mig. Hann lúrði þarna í Vatnsmýrinni engum til ánægju á meðan borgin teygði sig til fjalla og miðpunktur hennar fluttist sífellt lengra frá miðbænum. Það var líka óttaleg hljóð-, sjón- og loftmengun af honum, gott ef ekki slysahætta líka. Auk þess hefði hann verið í vegi fyrir mér ef ég hefði spilað keilu og viljað fara fótgangandi í Keiluhöllina í Öskjuhlíð. Á þeim tíma hefði verið rakið að flytja innanlandsflugið til Keflavíkur, og í Vatnsmýrinni hefði eflaust risið vistvænt og krúttlegt háskólahverfi, borginni minni til heilla. Síðar flutti ég norður í land og Reykjavíkurflugvöllur varð skyndilega með eindæmum frábært og vel staðsett umferðarmannvirki. Vegna flugvallarins get ég lokið við morgunkaffið mitt heima í eldhúsi á Oddeyrargötunni klukkan hálfníu að morgni og samt verið kominn niður í Pósthússtræti í Reykjavík fyrir tíu. Ef ég er mættur í Vatnsmýrina fyrir klukkan fimm get ég verið kominn aftur heim til Akureyrar um sexleytið. Væri innanlandsflugið í Keflavík myndi slík bæjarferð kosta mig fjögurra tíma ferðalag báðar leiðir. Nú dreymir mig um iðandi mannlíf í nýrri flugstöðvarbyggingu í miðbænum í Reykjavík, líkt og Hovedbanegården í kóngsins København. Reykvíkingar þurfa ekki eins mikið á flugvellinum sínum að halda og þeir sem borgina sækja heim, svo einfalt er það. Þegar Reykvíkingar eiga erindi til útlanda fara þeir um Keflavíkurflugvöll, og í fljótu bragði finnst sumum að þeir sem erindi eiga til borgarinnar séu heldur ekkert of góðir til þess taka rútuna frá Keflavík. Nýráðinn borgarstjóri Reykjavíkur skapaði sér því nokkrar vinsældir í borginni með yfirlýsingum sínum um að flugvellinum í miðbænum skyldi lokað og svæðið nýtt í þágu borgarinnar. Óþægindin af þeirri ráðstöfun myndi fyrst og fremst bitna á fólki sem ekki hefur atkvæðisrétt í borginni, enda er borgarstjóri ekki kjörinn fulltrúi þeirra. Sú einangrun höfuðborgarinnar sem fylgja myndi lokun Reykjavíkurflugvallar yrði þó ekki að öllu leyti slæm fyrir landsbyggðarfólk. Með beinu flugi til Keflavíkur yrðu til dæmis ferðalög frá Akureyri til stórborga á borð við London, Kaupmannahöfn og New York mun greiðari, og þar með yrði kannski færra að sækja til Reykjavíkur. Með sama hætti myndi ferðamannaþjónusta víða á landsbyggðinni styrkjast við flugsamgöngur um Keflavík, án þess að ferðamenn og pyngjur þeirra hefðu viðkomu í Reykjavík. Fleiri kosti mætti eflaust finna við slíka einangrun Reykjavíkur frá daglegu lífi fólks annars staðar á landinu. Lokun flugvallarins hefði þannig kosti og galla, en hún getur varla talist vera einkamál Reykvíkinga. Æðsta yfirstjórn landsins er staðsett í borginni, og þar eiga einnig helstu stofnanir og fyrirtæki landsins höfuðstöðvar sínar. Það sveitarfélag sem hefur tekið að sér það ábyrgðarhlutverk að vera höfuðborg landsins ætti ekki að geta tekið einhliða ákvörðun um að flugsamgöngur þangað séu til óþurftar. Fólkið í landinu hlýtur að eiga rétt á greiðum samgöngum við höfuðborgina, og sú væna flís af miðbænum sem nú er lögð undir flugvöll ætti að einhverju leyti að vera sameign þjóðarinnar. Deilan um framtíð Reykjavíkurflugvallar stendur í vegi fyrir eðlilegu viðhaldi við þær loftbrýr sem enn tengja miðborgina við ýmsa stærri byggðarkjarna landsins. Flugstöðin í Reykjavík er löngu orðin úr sér gengin, áætlunarstöðum í innanlandsflugi hefur fækkað og samkeppni hefur að mestu lagst af. Fullt verð frá Akureyri til Reykjavík með Flugfélagi Íslands er til dæmis svipað og fullt verð frá Keflavík til Kaupmannahafnar með Iceland Express. Engu að síður er fullskipað í flestar vélar dagsins og farþegum í innanlandsflugi fjölgar ár frá ári. Mikilvægt er að finna samgöngum við höfuðborgina varanlegan farveg í góðri samvinnu við sveitarstjórnir um land allt. Endanleg ábyrgð í því máli hlýtur þó að liggja hjá Alþingi og ríkisstjórn landsins, ekki hjá borgarstjórn Reykjavíkur. Þar hljótum við því að treysta á kjörna fulltrúa okkar á Alþingi að standa vörð um sameiginlega hagsmuni landsbyggðar og höfuðborgar í samgöngumálum, bæði þá sem þegar hafa kvatt sér hljóðs og hina sem enn virðast halda sér til hlés í þessu mikilvæga máli. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver borgar fyrir heimsendinguna? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir Skoðun Gerið Ásthildi Lóu aftur að ráðherra Einar Steingrímsson Skoðun „Steraleikarnir“ Birgir Sverrisson Skoðun Innviðir og öryggi í hættu í höndum ráðherra Magnús Guðmundsson Skoðun Fólkið sem hverfur... Kristján Fr. Friðbertsson Skoðun Mótmæli bænda í Brussel eru ekki sjónarspil – þau eru viðvörun Erna Bjarnadóttir Skoðun Fínpússuð mannvonska Armando Garcia Skoðun Þetta varð í alvöru að lögum! Snorri Másson Skoðun Þegar gigtin stjórnar jólunum Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Fullveldi í framkvæmd Eggert Sigurbergsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver borgar fyrir heimsendinguna? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Innviðir og öryggi í hættu í höndum ráðherra Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun „Steraleikarnir“ Birgir Sverrisson skrifar Skoðun Fínpússuð mannvonska Armando Garcia skrifar Skoðun Fólkið sem hverfur... Kristján Fr. Friðbertsson skrifar Skoðun Gengið til friðar Ingibjörg Haraldsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerið Ásthildi Lóu aftur að ráðherra Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Mótmæli bænda í Brussel eru ekki sjónarspil – þau eru viðvörun Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þegar gigtin stjórnar jólunum Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Fullveldi í framkvæmd Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Verður Flokkur fólksins að Flótta fólksins? Júlíus Valsson skrifar Skoðun „Rússland hefur ráðist inn í 19 ríki“ - og samt engin ógn? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Fæðuöryggi sem innviðamál í breyttu alþjóðakerfi Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Svona gerum við… fjármagn til áfengis- og vímuefnameðferðar aukið um 850 milljónir Alma Möller skrifar Skoðun Gluggagægir fyrir innan gluggann. Gervigreindin lifnar við Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Samstíga ríkisstjórn í sigri og þraut Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Vextir á verðtryggðum lánum - ögurstund Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Rokk í boði Ríkisins - möguleg tímaskekkja Stefán Ernir Valmundarson skrifar Skoðun Orkuskiptin sem engu máli skiptu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Samtöl við þá sem hurfu of fljótt Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Flugvöllurinn í Reykjavík - fyrir landið allt Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Gamla fólkið okkar býr við óöryggi – kerfið okkar er að bregðast Valný Óttarsdóttir skrifar Skoðun Siðferðileg reiði er ekki staðreynd Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Fiktið byrjar ekki sem sjúkdómur Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Jólagjöf ríkisstjórnarinnar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Einfaldlega íslenskt, líka um jólin Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir skrifar Skoðun Vönduð lagasetning á undanhaldi Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Borgar það sig að panta mat á netinu? Jóhann Már Helgason skrifar Sjá meira
Reykjavíkurflugvöllur - Þóroddur Bjarnason prófessor Aðstaða mótar afstöðu, um það er víst engum blöðum að fletta. Sú var tíðin að ég bjó á Reynimelnum, ég rölti yfir Suðurgötuna í háskólann á morgnana og Reykjavíkurflugvöllur angraði mig. Hann lúrði þarna í Vatnsmýrinni engum til ánægju á meðan borgin teygði sig til fjalla og miðpunktur hennar fluttist sífellt lengra frá miðbænum. Það var líka óttaleg hljóð-, sjón- og loftmengun af honum, gott ef ekki slysahætta líka. Auk þess hefði hann verið í vegi fyrir mér ef ég hefði spilað keilu og viljað fara fótgangandi í Keiluhöllina í Öskjuhlíð. Á þeim tíma hefði verið rakið að flytja innanlandsflugið til Keflavíkur, og í Vatnsmýrinni hefði eflaust risið vistvænt og krúttlegt háskólahverfi, borginni minni til heilla. Síðar flutti ég norður í land og Reykjavíkurflugvöllur varð skyndilega með eindæmum frábært og vel staðsett umferðarmannvirki. Vegna flugvallarins get ég lokið við morgunkaffið mitt heima í eldhúsi á Oddeyrargötunni klukkan hálfníu að morgni og samt verið kominn niður í Pósthússtræti í Reykjavík fyrir tíu. Ef ég er mættur í Vatnsmýrina fyrir klukkan fimm get ég verið kominn aftur heim til Akureyrar um sexleytið. Væri innanlandsflugið í Keflavík myndi slík bæjarferð kosta mig fjögurra tíma ferðalag báðar leiðir. Nú dreymir mig um iðandi mannlíf í nýrri flugstöðvarbyggingu í miðbænum í Reykjavík, líkt og Hovedbanegården í kóngsins København. Reykvíkingar þurfa ekki eins mikið á flugvellinum sínum að halda og þeir sem borgina sækja heim, svo einfalt er það. Þegar Reykvíkingar eiga erindi til útlanda fara þeir um Keflavíkurflugvöll, og í fljótu bragði finnst sumum að þeir sem erindi eiga til borgarinnar séu heldur ekkert of góðir til þess taka rútuna frá Keflavík. Nýráðinn borgarstjóri Reykjavíkur skapaði sér því nokkrar vinsældir í borginni með yfirlýsingum sínum um að flugvellinum í miðbænum skyldi lokað og svæðið nýtt í þágu borgarinnar. Óþægindin af þeirri ráðstöfun myndi fyrst og fremst bitna á fólki sem ekki hefur atkvæðisrétt í borginni, enda er borgarstjóri ekki kjörinn fulltrúi þeirra. Sú einangrun höfuðborgarinnar sem fylgja myndi lokun Reykjavíkurflugvallar yrði þó ekki að öllu leyti slæm fyrir landsbyggðarfólk. Með beinu flugi til Keflavíkur yrðu til dæmis ferðalög frá Akureyri til stórborga á borð við London, Kaupmannahöfn og New York mun greiðari, og þar með yrði kannski færra að sækja til Reykjavíkur. Með sama hætti myndi ferðamannaþjónusta víða á landsbyggðinni styrkjast við flugsamgöngur um Keflavík, án þess að ferðamenn og pyngjur þeirra hefðu viðkomu í Reykjavík. Fleiri kosti mætti eflaust finna við slíka einangrun Reykjavíkur frá daglegu lífi fólks annars staðar á landinu. Lokun flugvallarins hefði þannig kosti og galla, en hún getur varla talist vera einkamál Reykvíkinga. Æðsta yfirstjórn landsins er staðsett í borginni, og þar eiga einnig helstu stofnanir og fyrirtæki landsins höfuðstöðvar sínar. Það sveitarfélag sem hefur tekið að sér það ábyrgðarhlutverk að vera höfuðborg landsins ætti ekki að geta tekið einhliða ákvörðun um að flugsamgöngur þangað séu til óþurftar. Fólkið í landinu hlýtur að eiga rétt á greiðum samgöngum við höfuðborgina, og sú væna flís af miðbænum sem nú er lögð undir flugvöll ætti að einhverju leyti að vera sameign þjóðarinnar. Deilan um framtíð Reykjavíkurflugvallar stendur í vegi fyrir eðlilegu viðhaldi við þær loftbrýr sem enn tengja miðborgina við ýmsa stærri byggðarkjarna landsins. Flugstöðin í Reykjavík er löngu orðin úr sér gengin, áætlunarstöðum í innanlandsflugi hefur fækkað og samkeppni hefur að mestu lagst af. Fullt verð frá Akureyri til Reykjavík með Flugfélagi Íslands er til dæmis svipað og fullt verð frá Keflavík til Kaupmannahafnar með Iceland Express. Engu að síður er fullskipað í flestar vélar dagsins og farþegum í innanlandsflugi fjölgar ár frá ári. Mikilvægt er að finna samgöngum við höfuðborgina varanlegan farveg í góðri samvinnu við sveitarstjórnir um land allt. Endanleg ábyrgð í því máli hlýtur þó að liggja hjá Alþingi og ríkisstjórn landsins, ekki hjá borgarstjórn Reykjavíkur. Þar hljótum við því að treysta á kjörna fulltrúa okkar á Alþingi að standa vörð um sameiginlega hagsmuni landsbyggðar og höfuðborgar í samgöngumálum, bæði þá sem þegar hafa kvatt sér hljóðs og hina sem enn virðast halda sér til hlés í þessu mikilvæga máli.
Skoðun Svona gerum við… fjármagn til áfengis- og vímuefnameðferðar aukið um 850 milljónir Alma Möller skrifar
Skoðun Gluggagægir fyrir innan gluggann. Gervigreindin lifnar við Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson skrifar
Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir skrifar