Skoðun

Að velja friðinn fram yfir rétt­lætið

Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar

Að velja friðinn fram yfir réttlætið?

Ekki vegna þess að réttlæti skiptir ekki máli — þvert á móti.

Heldur vegna þess að sé haldið í sársauka sem heimurinn neitar að stíga út úr, veikir það vitundina.

Að velja friðinn, ekki sem þögn eða samþykki, heldur sem meðvitað val um að taka ekki þátt í mynstri sem stjórnar framvindunni.

En hvað gerist þegar við bíðum eftir viðurkenningu sem aldrei kemur?

Þegar réttlætið sem við þráum virðist fast í röddum sem þegja, afneita eða hunsa ?

Við stöndum eftir með þá tilfinningu — að við höfum val um að öskra, gefast upp eða leita réttlætis.

Það er þó líka annað val.

Desmond Tutu, sem gegndi lykilhlutverki í sannleiks- og sáttarnefnd Suður-Afríku, sýndi heiminum að það er hægt að velja frið — ekki af undirgefni, heldur sem djúpa mótspyrnu gegn endurtekningunni.

Frið sem segir: „Ég viðurkenni sannleikann. En ég ætla ekki að smita hann áfram.“

Ekki af því að mér sé sama, heldur akkúrat af því að mér er svo innilega ekki sama.

Við getum borið reiði með reisn. Við getum fundið allt sem við finnum – og samt ákveðið að bregðast ekki við á sama hátt og heimurinn hefur kennt okkur.

Fátt er þó manninum erfiðara:

Að ganga burt frá særandi hringiðunni — án þess að snúa til baka með eld í höndunum.

Hér er svo spurning sem ég velti oft fyrir mér:

Er það kannski svo, að sjálfshyggjan sem hefur orðið leiðarstef margra samfélaga takmarki hæfni okkar til friðar?

Við höfum lært að virða sjálfsvirðingu okkar með því að standa ein — með okkar eigin sannleika, okkar eigin rétt.

Erum við að svíkja okkur sjálf með því að gefa eftir?

Friðurinn krefst ekki svika við sjálfið, heldur dýpri tengsla.

Hver er andstæða sjálfshyggjunnar?

Kannski er það samhyggja.

Ekki undirgefni heldur viðurkenning á því að við eigum okkur sjálf í gegnum tengsl við aðra.

Með því að skilja að sársauki annarra og okkar eigin eru ekki andstæður– heldur samtvinnaðir.

Desmond Tutu sagði: „My humanity is bound up in yours, for we can only be human together.”

Við þurfum hvort annað til að vera manneskjur.

Kannski finnst aðeins friður þegar við hættum að líta á hann sem einkavörn og sjáum hann sem sameiginlegt val.

Val sem byrjar ekki í samningaborði, heldur í hjarta þess sem segir:

„Ég ætla ekki að halda þessu áfram.“

Val sem smíðar brú — jafnvel þar sem ekkert réttlæti hefur enn birst.

Að velja friðinn.

Ekki sem undanhald.

Heldur sem stefnu.

Sem val um að varðveita það sem við viljum njóta — innan frá og í umhverfinu.

Höfundur er ráðgjafi og mastersnemi í heildrænum læknavísindum.




Skoðun

Sjá meira


×