Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar 7. júní 2025 14:33 Franz Kafka er einn merkasti rithöfundur allra tíma. Hann gat með fáránleikanum ljáð áhorfendum ofurskynjun á raunveruleikanum eins og því hefur verið lýst. En ekkert verka Kafka kom út meðan hann lifði. Hans besti vinur, Max Brod, gaf verkin út að Kafka liðnum þvert á óskir hans um að þeim yrði fargað. Mér kemur hér Kafka til hugar því alltof margir hugmyndaríkir menn sem eiga erindi í þjóðfélagsumræðuna veigra sér við að tjá sig af ótta við að verða ekki teknir alvarlega, verða jafnvel að athlægi eða úthrópaðir. Undanfarið hafa skólamál verið hávær í þjóðfélagsumræðunni sem er jákvætt í alla staði. Auk þess hef ég sjálfur stigið mín fyrstu skref í opinberri umræðu og tjáð skoðanir mínar á skólamálunum, en fyrir skemmstu lauk ég stúdentsprófi frá Verzlunarskóla Íslands. Ég taldi mig eiga erindi í umræðuna, hafa til að bera sjónarhorn sem litla athygli hefði fengið en skipti máli að kæmi fram. Í byrjun þessa árs var ég langt frá því að vera sáttur með grunna og einhliða umræðu um yfirstandandi og yfirvofandi kennaraverkföll. Ég hreinlega trúði því ekki að í umræðunni virtist afleit staða menntunar hér á landi ekki skipta neinu máli, um ekkert annað var rætt en starfskjör kennara. Í kjölfarið setti ég niður penna og ritaði grein sem fékk heitið „Af hverju þegir Versló?“ Hún vakti mikla athygli og umræður. Ólíkt Kafka ákvað ég að tala, en ekki þegja. Eftir miklar áhyggjur mínar á ósamræmi í námsmati grunnskólanna og augljósu ójafnræði við inngöngu í framhaldsskóla (sem nú virðist eiga að lögfesta) skrifaði ég aðra grein þar sem ég kallaði eftir ábyrgð frá mínum skóla, Verzlunarskólanum, og stjórnendum hans. Ég kallaði eftir þeirri augljósu lausn sem inntökupróf í skólann væri. Sú grein vakti enn meiri athygli og af henni er ég mjög stoltur. Í báðum tilvikum ákvað ég að stíga fram og segja frá málunum eins og þau horfðu við mér. Því sjónarhorni sem mér fannst oft vera hunsað, sjónarhorni námsmanna sjálfra. Nóg var komið af skrifum, mig langaði að ganga lengra og hafa áhrif. Við Íslendingar erum svo lánsamir að búa við virkt lýðræði, þannig að sérhver einstaklingur getur lýst skoðun sinni á málum sem liggja á borðum valdhafanna og jafnvel fengið áheyrn. Við Eva Sóley Sigsteinsdóttir, skólasystir mín í Verzlunarskólanum, ákváðum að skila inn umsögn við frumvarp Guðmundar Inga Kristinssonar menntamálaráðherra sem við blasti að myndi hafa beinar afleiðingar á okkur framhaldsskólanemendur. Samkvæmt frumvarpinu skyldi innleitt nýtt og ógagnsætt kerfi við innritun við framhaldsskólana og nemendafélög svipt sjálfstæði. Auk þess óskuðum við eftir því að kynna fyrir allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis áhyggjur af frumvarpinu sem því miður var samþykkt í gær, það fengum við ekki, en þó voru þeir Jón Pétur Zimsen og Snorri Másson áhugasamir um okkar rödd og buðu okkur Evu á fund með þeim. Ég er þó ekki eingöngu að skrifa þennan pistil um minn stutta feril í opinberri umræðu, ég skrifa þennan pistil vegna þess að Kolbrún Baldursdóttir, þingmaður Flokks fólksins, ákvað í ræðustól hins háa Alþingis að efast um tilvist minnar raddar. Hún hélt því fram, ekki einu sinni heldur í tvígang, að þeir framhaldsskólanemendur sem skiluðu inn umsögnum um stjórnarfrumvarp um námsmat grunnskólanna væru ómarktækir. Í þeim hópi voru fjögur ungmenni, tvær stúlkur úr Menntaskólanum í Reykjavík og síðan við Eva Sóley úr Verzlunarskólanum. Kolbrún lét þau undarlegu ummæli falla að við værum að einhverju leyti „sérvalin“ og að við hefðum „jafnvel fengið að vita hvað við áttum að segja“ eins og hún orðaði það. Þessi ummæli eru niðrandi, ekki bara fyrir okkur fjórmenningana, heldur eru þau blaut tuska í andlit ungs fólks sem vill taka þátt í lýðræðislegri umræðu og beita sér gagnvart löggjafanum. Orð Kolbrúnar eru til vitnis um skort hennar á virðingu gagnvart því unga fólki sem reynir að taka þátt í þjóðfélagsumræðunni á einn eða annan hátt. Að halda því fram að við séum bara einhvers konar „peð“ í höndum Snorra Mássonar eða Jóns Péturs Zimsen er í besta falli hlægilegt. Það hefði án efa hentað Kolbrúnu betur ef við ungmennin hefðum kosið að þegja eins og Kafka, lokað okkur af og skrifað í leyni, en það gerum við ekki. Það eru augljósar glufur í því frumvarpi sem var samþykkt í gær, og slíkt hið sama má segja um það frumvarp sem varðar innritun í framhaldsskólana sem enn situr í nefnd. Það er gild ástæða til þess að hafa áhyggjur af þessum glufum. Við ungmennin höfum áhyggjur af báðum þessum frumvörpum og vonumst að sjálfsögðu eftir samtali við nefndina til þess að deila þeim áhyggjum með þeim þingmönnum sem þar eiga sæti. En það er sárt að segja það: því miður hef ég enga trú á því að Kolbrún Baldursdóttir og félagar hafi minnsta áhuga á því að hlusta á rödd okkar ungmennanna. En áhugaleysið er ekki nóg, hún ákvað að lítilsvirða sjónarmið okkar og afskrifa þau án þess að vita nokkuð um okkur eða hvað fyrir okkur vekti. Ég vona að Kolbrún Baldursdóttir sjái sóma sinn í að biðja okkur afsökunar á þeim meiðandi ummælum sem hún lét falla í okkar garð í ræðustól Alþingis í gær. Á sama tíma vil ég þakka Jóni Pétri Zimsen fyrir að sýna okkur þá lágmarksvirðingu sem við eigum skilið með því að stíga strax upp í pontu og leiðrétta þessa vanvirðandi framkomu Kolbrúnar. Við, ungt fólk í þessu landi, eigum að geta tekið þátt í þjóðfélagsumræðunni og komið sjónarmiðum okkar á framfæri, án þess að vera dregin í svaðið af alþingismönnum með lítilsvirðandi hætti. Höfundur er nýstúdent frá Verslunarskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Skoðun Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Sjá meira
Franz Kafka er einn merkasti rithöfundur allra tíma. Hann gat með fáránleikanum ljáð áhorfendum ofurskynjun á raunveruleikanum eins og því hefur verið lýst. En ekkert verka Kafka kom út meðan hann lifði. Hans besti vinur, Max Brod, gaf verkin út að Kafka liðnum þvert á óskir hans um að þeim yrði fargað. Mér kemur hér Kafka til hugar því alltof margir hugmyndaríkir menn sem eiga erindi í þjóðfélagsumræðuna veigra sér við að tjá sig af ótta við að verða ekki teknir alvarlega, verða jafnvel að athlægi eða úthrópaðir. Undanfarið hafa skólamál verið hávær í þjóðfélagsumræðunni sem er jákvætt í alla staði. Auk þess hef ég sjálfur stigið mín fyrstu skref í opinberri umræðu og tjáð skoðanir mínar á skólamálunum, en fyrir skemmstu lauk ég stúdentsprófi frá Verzlunarskóla Íslands. Ég taldi mig eiga erindi í umræðuna, hafa til að bera sjónarhorn sem litla athygli hefði fengið en skipti máli að kæmi fram. Í byrjun þessa árs var ég langt frá því að vera sáttur með grunna og einhliða umræðu um yfirstandandi og yfirvofandi kennaraverkföll. Ég hreinlega trúði því ekki að í umræðunni virtist afleit staða menntunar hér á landi ekki skipta neinu máli, um ekkert annað var rætt en starfskjör kennara. Í kjölfarið setti ég niður penna og ritaði grein sem fékk heitið „Af hverju þegir Versló?“ Hún vakti mikla athygli og umræður. Ólíkt Kafka ákvað ég að tala, en ekki þegja. Eftir miklar áhyggjur mínar á ósamræmi í námsmati grunnskólanna og augljósu ójafnræði við inngöngu í framhaldsskóla (sem nú virðist eiga að lögfesta) skrifaði ég aðra grein þar sem ég kallaði eftir ábyrgð frá mínum skóla, Verzlunarskólanum, og stjórnendum hans. Ég kallaði eftir þeirri augljósu lausn sem inntökupróf í skólann væri. Sú grein vakti enn meiri athygli og af henni er ég mjög stoltur. Í báðum tilvikum ákvað ég að stíga fram og segja frá málunum eins og þau horfðu við mér. Því sjónarhorni sem mér fannst oft vera hunsað, sjónarhorni námsmanna sjálfra. Nóg var komið af skrifum, mig langaði að ganga lengra og hafa áhrif. Við Íslendingar erum svo lánsamir að búa við virkt lýðræði, þannig að sérhver einstaklingur getur lýst skoðun sinni á málum sem liggja á borðum valdhafanna og jafnvel fengið áheyrn. Við Eva Sóley Sigsteinsdóttir, skólasystir mín í Verzlunarskólanum, ákváðum að skila inn umsögn við frumvarp Guðmundar Inga Kristinssonar menntamálaráðherra sem við blasti að myndi hafa beinar afleiðingar á okkur framhaldsskólanemendur. Samkvæmt frumvarpinu skyldi innleitt nýtt og ógagnsætt kerfi við innritun við framhaldsskólana og nemendafélög svipt sjálfstæði. Auk þess óskuðum við eftir því að kynna fyrir allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis áhyggjur af frumvarpinu sem því miður var samþykkt í gær, það fengum við ekki, en þó voru þeir Jón Pétur Zimsen og Snorri Másson áhugasamir um okkar rödd og buðu okkur Evu á fund með þeim. Ég er þó ekki eingöngu að skrifa þennan pistil um minn stutta feril í opinberri umræðu, ég skrifa þennan pistil vegna þess að Kolbrún Baldursdóttir, þingmaður Flokks fólksins, ákvað í ræðustól hins háa Alþingis að efast um tilvist minnar raddar. Hún hélt því fram, ekki einu sinni heldur í tvígang, að þeir framhaldsskólanemendur sem skiluðu inn umsögnum um stjórnarfrumvarp um námsmat grunnskólanna væru ómarktækir. Í þeim hópi voru fjögur ungmenni, tvær stúlkur úr Menntaskólanum í Reykjavík og síðan við Eva Sóley úr Verzlunarskólanum. Kolbrún lét þau undarlegu ummæli falla að við værum að einhverju leyti „sérvalin“ og að við hefðum „jafnvel fengið að vita hvað við áttum að segja“ eins og hún orðaði það. Þessi ummæli eru niðrandi, ekki bara fyrir okkur fjórmenningana, heldur eru þau blaut tuska í andlit ungs fólks sem vill taka þátt í lýðræðislegri umræðu og beita sér gagnvart löggjafanum. Orð Kolbrúnar eru til vitnis um skort hennar á virðingu gagnvart því unga fólki sem reynir að taka þátt í þjóðfélagsumræðunni á einn eða annan hátt. Að halda því fram að við séum bara einhvers konar „peð“ í höndum Snorra Mássonar eða Jóns Péturs Zimsen er í besta falli hlægilegt. Það hefði án efa hentað Kolbrúnu betur ef við ungmennin hefðum kosið að þegja eins og Kafka, lokað okkur af og skrifað í leyni, en það gerum við ekki. Það eru augljósar glufur í því frumvarpi sem var samþykkt í gær, og slíkt hið sama má segja um það frumvarp sem varðar innritun í framhaldsskólana sem enn situr í nefnd. Það er gild ástæða til þess að hafa áhyggjur af þessum glufum. Við ungmennin höfum áhyggjur af báðum þessum frumvörpum og vonumst að sjálfsögðu eftir samtali við nefndina til þess að deila þeim áhyggjum með þeim þingmönnum sem þar eiga sæti. En það er sárt að segja það: því miður hef ég enga trú á því að Kolbrún Baldursdóttir og félagar hafi minnsta áhuga á því að hlusta á rödd okkar ungmennanna. En áhugaleysið er ekki nóg, hún ákvað að lítilsvirða sjónarmið okkar og afskrifa þau án þess að vita nokkuð um okkur eða hvað fyrir okkur vekti. Ég vona að Kolbrún Baldursdóttir sjái sóma sinn í að biðja okkur afsökunar á þeim meiðandi ummælum sem hún lét falla í okkar garð í ræðustól Alþingis í gær. Á sama tíma vil ég þakka Jóni Pétri Zimsen fyrir að sýna okkur þá lágmarksvirðingu sem við eigum skilið með því að stíga strax upp í pontu og leiðrétta þessa vanvirðandi framkomu Kolbrúnar. Við, ungt fólk í þessu landi, eigum að geta tekið þátt í þjóðfélagsumræðunni og komið sjónarmiðum okkar á framfæri, án þess að vera dregin í svaðið af alþingismönnum með lítilsvirðandi hætti. Höfundur er nýstúdent frá Verslunarskóla Íslands.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun