Hagsmunir heildarinnar - Kafli eitt: Tómlæti Íslendinga Hannes Örn Blandon skrifar 5. maí 2025 15:30 Ég á í fórum mínum bók eftir listamanninn og rithöfundinn sænska Albert Engström, sem heitir Åt Häcklefjäll eða gengið á Heklu. Engström ferðaðist um Ísland 1911 og kom víða við. Á þessum tíma voru vegir nánast engir og fóru menn sínar ferðir ríðandi. Bókin er leiftrandi skemmtileg og Engstöm gerir óspart grín af landanum en þó í mildum og léttum tón. Erlendir ferðamenn voru farnir að auka komur sínar til landsins en mátti þó telja á fingrum handa og landsmönnum var í mun að taka vel á móti þeim en varlega þó því ekki voru þeir velkomnir allsstaðar. Leiðsögumenn voru boðnir og búnir að leiða þá um fjöll og firnindi en Engstöm og félagar voru reyndar nokkuð óheppnir með sína því einn sagði ja við öllum spurningum jákvæðum sem neikvæðum og annar sem þóttist öllum hnútum kunnugur fór með þá villur vegar um hríð. Á einum stað segir hann og ég sítera: „Fengi öflugur maður svona fagra, unaðslega eyju, hæfilega afskekkta, til þess að stjórna, gæti hann komið á fót fyrirmyndarríki. En gætið ykkar á ferðamönnum. Í mesta lagi notið ykkur þá!” (bls 103 í ísl. þýð.) Þá víkur hann sér að öðru vandamáli og ég grip niður á bls. 257: „Ég vorkenni kvenfólkinu, sem þarna er. Milli gistihússins og Geysis er lítið, en mjög mikilvægt skýli. Hurð var þar engin og dyrnar sneru út að hverunum. Þetta er skýrt dæmi um tómlæti Íslendinga og framtaksleysi, slóðaskapinn gagnvart útlendingum, sem þeir vilja fúslega að heimsæki sig, þó þeir kæri sig kollótta um öll þægindi handa þeim.” Nú er öldin sannlega önnur á flestan máta. Upp spretta hótel, kottagesur, kofar og tjöld eins og gorkúlur. Rútur þeysa um landið í hundraðavís á misjöfnum vegum sem liggja um landið vítt og breitt, baðlónum og laugum fjölgar eins og mý á mykjuskán og bílaleigubílar eru öllum þeim til reiðu, sem geta framvísað einhvers konar ökuskírteini. Þessi þægindi er öll meira eð minna í dýrari kantinum og vart ætluð íslenskum meðaljónum. Hér gildir að nota sér ferðamenn eins og spámaðurinn Engström reit forðum. Það er auðvitað alveg dásamlegt að geta grætt á ferðamönnum en ég les í blöðum greinar, sem hafa birst hafa undanfarin misseri að landinn, þ.e. hinn almenni borgari, er að gerast óþreyjufullur. Það er auðvitað afar ergilegt að aka á þjóðvegum landsins í langri bílaröð, sem einhver leiðir og þorir ekki að fara hraðar en á 60-70 km á klst. Ég legg því til við bílaleiguhafa að láta erlenda ferðamenn gangast undir lágmarks bílpróf áður en þeir aka út í óvissuna. Ættingjar mínir vinna margir hörðum höndum og jafnvel tvöfalt til þess til að standa undir arðsemiskröfum bankanna og og fara gjarnan frí á sumrin. Heim koma þeir síðan æði oft argir og úrillir vegna þess að tjaldstæði voru yfirfull eða ekki hægt að tengja í rafmagn eða kamrar og klósett voru illa hirt. Náðhús vantaði og alltof víða. Mætti ég og koma að einu enn. Nú fjölgar mistórum „campingvögnum”. Vil ég leggja til að leigsalar slíkra farkosta festi við þá kamardollur því vart má orðið rölta um skóga landsins án þess að rekast á innihaldsríkan úrgang í pappír í nánast hverju spori þar sem ferðamenn hafa gengið álfreka. Ég vona og bið að hér megi bæta úr þar sem þess er þörf. Ég minntist áðan á baðlón og laugar. Sjálfur er ég hættur að sækja slíka staði sakir þess að það er alveg óþolandi að verða vitni að því gestir demba sér beint í laugar án þess að skola af sér pungsmjörið eða sápa e-colipartinn. Hér þarf að ráða verði sem víðast og taka þá af arðsemisgreiðslum til að greiða þeim laun. ALLT FYRIR HAGSMUNI HEILDARINNAR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðaþjónusta Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Skoðun Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson skrifar Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Karlar, piltar og strákar Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen skrifar Skoðun Ertu klár? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Kengúrur eða Þorskar: Hver forritar framtíð Íslands? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir skrifar Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders skrifar Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Sjá meira
Ég á í fórum mínum bók eftir listamanninn og rithöfundinn sænska Albert Engström, sem heitir Åt Häcklefjäll eða gengið á Heklu. Engström ferðaðist um Ísland 1911 og kom víða við. Á þessum tíma voru vegir nánast engir og fóru menn sínar ferðir ríðandi. Bókin er leiftrandi skemmtileg og Engstöm gerir óspart grín af landanum en þó í mildum og léttum tón. Erlendir ferðamenn voru farnir að auka komur sínar til landsins en mátti þó telja á fingrum handa og landsmönnum var í mun að taka vel á móti þeim en varlega þó því ekki voru þeir velkomnir allsstaðar. Leiðsögumenn voru boðnir og búnir að leiða þá um fjöll og firnindi en Engstöm og félagar voru reyndar nokkuð óheppnir með sína því einn sagði ja við öllum spurningum jákvæðum sem neikvæðum og annar sem þóttist öllum hnútum kunnugur fór með þá villur vegar um hríð. Á einum stað segir hann og ég sítera: „Fengi öflugur maður svona fagra, unaðslega eyju, hæfilega afskekkta, til þess að stjórna, gæti hann komið á fót fyrirmyndarríki. En gætið ykkar á ferðamönnum. Í mesta lagi notið ykkur þá!” (bls 103 í ísl. þýð.) Þá víkur hann sér að öðru vandamáli og ég grip niður á bls. 257: „Ég vorkenni kvenfólkinu, sem þarna er. Milli gistihússins og Geysis er lítið, en mjög mikilvægt skýli. Hurð var þar engin og dyrnar sneru út að hverunum. Þetta er skýrt dæmi um tómlæti Íslendinga og framtaksleysi, slóðaskapinn gagnvart útlendingum, sem þeir vilja fúslega að heimsæki sig, þó þeir kæri sig kollótta um öll þægindi handa þeim.” Nú er öldin sannlega önnur á flestan máta. Upp spretta hótel, kottagesur, kofar og tjöld eins og gorkúlur. Rútur þeysa um landið í hundraðavís á misjöfnum vegum sem liggja um landið vítt og breitt, baðlónum og laugum fjölgar eins og mý á mykjuskán og bílaleigubílar eru öllum þeim til reiðu, sem geta framvísað einhvers konar ökuskírteini. Þessi þægindi er öll meira eð minna í dýrari kantinum og vart ætluð íslenskum meðaljónum. Hér gildir að nota sér ferðamenn eins og spámaðurinn Engström reit forðum. Það er auðvitað alveg dásamlegt að geta grætt á ferðamönnum en ég les í blöðum greinar, sem hafa birst hafa undanfarin misseri að landinn, þ.e. hinn almenni borgari, er að gerast óþreyjufullur. Það er auðvitað afar ergilegt að aka á þjóðvegum landsins í langri bílaröð, sem einhver leiðir og þorir ekki að fara hraðar en á 60-70 km á klst. Ég legg því til við bílaleiguhafa að láta erlenda ferðamenn gangast undir lágmarks bílpróf áður en þeir aka út í óvissuna. Ættingjar mínir vinna margir hörðum höndum og jafnvel tvöfalt til þess til að standa undir arðsemiskröfum bankanna og og fara gjarnan frí á sumrin. Heim koma þeir síðan æði oft argir og úrillir vegna þess að tjaldstæði voru yfirfull eða ekki hægt að tengja í rafmagn eða kamrar og klósett voru illa hirt. Náðhús vantaði og alltof víða. Mætti ég og koma að einu enn. Nú fjölgar mistórum „campingvögnum”. Vil ég leggja til að leigsalar slíkra farkosta festi við þá kamardollur því vart má orðið rölta um skóga landsins án þess að rekast á innihaldsríkan úrgang í pappír í nánast hverju spori þar sem ferðamenn hafa gengið álfreka. Ég vona og bið að hér megi bæta úr þar sem þess er þörf. Ég minntist áðan á baðlón og laugar. Sjálfur er ég hættur að sækja slíka staði sakir þess að það er alveg óþolandi að verða vitni að því gestir demba sér beint í laugar án þess að skola af sér pungsmjörið eða sápa e-colipartinn. Hér þarf að ráða verði sem víðast og taka þá af arðsemisgreiðslum til að greiða þeim laun. ALLT FYRIR HAGSMUNI HEILDARINNAR.
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar
Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar
Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun