Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar 1. apríl 2025 15:30 Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hvenær leiddist þér síðast? Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Það er flókið að eiga næstum 500 milljarða króna á Íslandi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þegar rafmagn hættir að vera sjálfsagður hlutur Árni B. Möller Skoðun 5.maí Alþjóðadagur ljósmæðra Unnur Berglind Friðriksdóttir Skoðun Lýðræði og framtíð RÚV: Tími til breytinga? Erling Valur Ingason Skoðun Það er betra fyrir okkur öll að Háskóli Íslands efli fjarnám Darri Rafn Hólmarsson Skoðun Við höfum ekki efni á tvískinnungi SFS Vala Árnadóttir Skoðun Yfirfull fangelsi, brostið kerfi Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Ferðamenn: Vanmetnir skattgreiðendur í íslensku hagkerfi Þórir Garðarsson Skoðun Endurnýjun hugarfarsins Bjarni Karlsson Skoðun Skoðun Skoðun Æji nei innflytjendur Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Stríðsglæpir sem munu ekki gleymast! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Samstaða, kjarkur og þor Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Það er betra fyrir okkur öll að Háskóli Íslands efli fjarnám Darri Rafn Hólmarsson skrifar Skoðun Yfirfull fangelsi, brostið kerfi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Þegar rafmagn hættir að vera sjálfsagður hlutur Árni B. Möller skrifar Skoðun Það er flókið að eiga næstum 500 milljarða króna á Íslandi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lýðræði og framtíð RÚV: Tími til breytinga? Erling Valur Ingason skrifar Skoðun 5.maí Alþjóðadagur ljósmæðra Unnur Berglind Friðriksdóttir skrifar Skoðun Endurnýjun hugarfarsins Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ferðamenn: Vanmetnir skattgreiðendur í íslensku hagkerfi Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Góð vísa... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á tvískinnungi SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað getum við lært af Víetnamstríðinu? Einar Magnússon skrifar Skoðun Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Fristund.is fyrir öll - líka eldra fólk Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði.
Skoðun Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar