Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar 1. apríl 2025 15:30 Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Sjá meira
Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun