Tugmilljarða hagsmunir í húfi Árni Sæberg skrifar 4. febrúar 2025 13:05 Sigurður Hannesson er framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins. Vísir/Egill Samtök Iðnaðarins segja Evrópumarkað vera mikilvægasta markað Íslands en útflutningur fyrir tugi milljarða á ári sé einnig til Bandaríkjanna og fari vaxandi. Það sé því mikilvægt að Ísland gæti hagsmuna sinna bæði gagnvart ESB og Bandaríkjunum, enda miklir hagsmunir í húfi fyrir íslenskan útflutning og þar með hagkerfið og samfélagið allt. Í nýrri greiningu SI segir að blikur séu á lofti í alþjóðaviðskiptum með breyttum áherslum Bandaríkjanna í tollamálum. Hækkun á tollum á innflutning vara frá Mexíkó, Kanada og Kína til Bandaríkjanna eigi að taka gildi á næstu vikum og búist sé við áformum um tollahækkanir á vörur frá Evrópu. „Óljóst er með útfærslu á þessu stigi. Ísland hefur ríka hagsmuni af utanríkisviðskiptum en góð lífskjör hér á landi byggja á sterkum og fjölbreyttum útflutningi og greiðum aðgangi að erlendum mörkuðum.“ Utanríkisráðherra sammála Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra sagði í kvöldfréttum Stöðvar 2 um helgina að sagan sýndi að tollastríð væru aldrei af hinu góða og gögnuðust engum, sérstaklega ekki útflutningsdrifinni þjóð eins og Íslendingum. Hún sagði gott samband Íslendinga við Bandaríkin hafi verið þjóðinni gríðarlega dýrmætt og mikilvægt væri að samskipti þar á milli væru góð. Ekkert benti enn til þess að Ísland myndi lenda í tollaálögum Trumps. Munu bregðast við Í greiningu SI segir að forseti Bandaríkjanna hafi þann 2. febrúar 2025 undirritað tilskipun sem leggur 25 prósenta tolla á innflutning frá Kanada og Mexíkó og 10 prósenta viðbótartolla á innflutning frá Kína. Þetta sé talsverð hækkun frá því sem nú er. Stjórnvöld í Kanada ætli að svara með því að leggja 25 prósenta tolla á bandarískar vörur og stjórnvöld í Mexíkó hyggist einnig leggja á 25 prósenta tolla á bandarískar vörur ásamt því að beita öðrum viðskiptatakmörkunum. Viðræður standa nú yfir á milli ríkjanna, samkvæmt nýlegum fréttum og gildistöku hafi verið frestað um mánuð í tilfelli Mexíkó og Kanada. Kínversk stjórnvöld hafi leitað til Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar, WTO, og lýst því yfir að þau muni grípa til nauðsynlegra gagnaðgerða til að verja sína hagsmuni. Forseti Bandaríkjanna hefur varað við því að hann muni innan tíðar hækka tolla á innflutningsvörum frá löndum Evrópusambandsins (ESB) og Bretlandi. Fulltrúar ESB hafa lýst því yfir að brugðist verði við með hækkun tolla á innflutning bandarískra vara. Evrópa með 91 prósent Í greiningunni segir að frá Íslandi hafi verið fluttar út iðnaðarvörur til ESB og Bandaríkjanna fyrir um 422 milljarða króna árið 2023 samkvæmt upplýsingum frá Íslandsstofu og Hagstofu Íslands. Þar af hafi vöruútflutningur til ESB numið 382 milljörðum króna eða rétt um 91 prósenti. Helstu vörur sem fluttar eru út til ESB séu ál og álvörur ásamt öðrum vörum orkusækins iðnaðar. Einnig séu fluttar þangað lækningavörur og -tæki, jarðefni og vörur til endurvinnslu. Verðmæti iðnaðarvara sem fluttar hafi verið til Bandaríkjanna hafi numið fjörutíu milljörðum króna árið 2023. Um sé að ræða lækningavörur og -tæki, matvæli, drykkjar- og landbúnaðarvörur, kísiljárn og aðrar iðnaðarvörur. Útflutningstekjur iðnaðar hafi numið 698 milljörðum króna árið 2023, en ál sé þar í meirihluta. Árið 2018 hafi Trump sett tíu prósenta toll á ál og kísiljárn frá Íslandi, sem hafi haft neikvæð áhrif á útflutning kísiljárns en lítið sem ekkert ál sé flutt beint út til Bandaríkjanna. Útflutningur iðnaðar til ESB hafi numið 382 milljörðum króna árið 2023 og lækkað nokkuð milli ára en hann hafi numið 458 milljörðum króna árið 2022. Lækkunin sé vegna þróunar álverðs en langstærsti hluti álframleiðslu Íslands fari til ESB. Skattar og tollar Áliðnaður Evrópusambandið Bandaríkin Donald Trump Mest lesið Play er gjaldþrota Viðskipti innlent Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Viðskipti innlent Þetta eru réttindi þeirra sem eiga bókað með Play Neytendur Koma fólkinu heim með fimmtán milljóna króna leiguflugi Viðskipti innlent Fargjöld ekki hækkuð af ásettu ráði Viðskipti innlent Kveðjubréf Einars forstjóra til starfsfólks Viðskipti innlent Sömu miðarnir kosti nú 370 þúsund Viðskipti innlent Farþegar Play í Keflavík klóra sér í kollinum Viðskipti innlent Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Viðskipti innlent Loka Kristjánsbakaríi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Icelandair geti ekki svarað fyrir orðræðuna Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Loka Kristjánsbakaríi Hætta rekstri tveggja skipa í hagræðingarskyni Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Sömu miðarnir kosti nú 370 þúsund Koma fólkinu heim með fimmtán milljóna króna leiguflugi Fargjöld ekki hækkuð af ásettu ráði Samgöngustofa fundaði nýlega með Play og fékk gögn frá KPMG „Við erum ekki með öll eggin í sömu körfu“ „Hver fyrir sig hvað það varðar“ Farþegar Play í Keflavík klóra sér í kollinum Ráðin sölu- og markaðsstjóri hjá Alfreð Kveðjubréf Einars forstjóra til starfsfólks Play er gjaldþrota Bein útsending: Staða aðfluttra á húsnæðismarkaði Spennandi tími til að opna nýjan fjölmiðill Lífsverk og Almenni lífeyrissjóðurinn í eina sæng Lagning gjaldþrota Fyrrverandi bankastjóri nýr forstjóri Thor landeldis Edda María leiðir stafræna markaðsþjónustu Vettvangs Uppsagnir hjá Fjársýslunni Guðný ráðin fræðslustjóri og Kristófer Orri í gjaldeyrismiðlun Kostaði tvo milljarða að selja Íslandsbanka Verðbólgan 4,1% og fer upp á milli mánaða Bein útsending: Framsýn forysta Opnar stað í anda Kaffi Vest í Fossvoginum Neyslan mikil og sjá ekki að stýrivextir fari hratt lækkandi Sexfölduðu veltuna á einu ári Gjaldeyrisforðinn nálægt billjón króna Sjá meira
Í nýrri greiningu SI segir að blikur séu á lofti í alþjóðaviðskiptum með breyttum áherslum Bandaríkjanna í tollamálum. Hækkun á tollum á innflutning vara frá Mexíkó, Kanada og Kína til Bandaríkjanna eigi að taka gildi á næstu vikum og búist sé við áformum um tollahækkanir á vörur frá Evrópu. „Óljóst er með útfærslu á þessu stigi. Ísland hefur ríka hagsmuni af utanríkisviðskiptum en góð lífskjör hér á landi byggja á sterkum og fjölbreyttum útflutningi og greiðum aðgangi að erlendum mörkuðum.“ Utanríkisráðherra sammála Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra sagði í kvöldfréttum Stöðvar 2 um helgina að sagan sýndi að tollastríð væru aldrei af hinu góða og gögnuðust engum, sérstaklega ekki útflutningsdrifinni þjóð eins og Íslendingum. Hún sagði gott samband Íslendinga við Bandaríkin hafi verið þjóðinni gríðarlega dýrmætt og mikilvægt væri að samskipti þar á milli væru góð. Ekkert benti enn til þess að Ísland myndi lenda í tollaálögum Trumps. Munu bregðast við Í greiningu SI segir að forseti Bandaríkjanna hafi þann 2. febrúar 2025 undirritað tilskipun sem leggur 25 prósenta tolla á innflutning frá Kanada og Mexíkó og 10 prósenta viðbótartolla á innflutning frá Kína. Þetta sé talsverð hækkun frá því sem nú er. Stjórnvöld í Kanada ætli að svara með því að leggja 25 prósenta tolla á bandarískar vörur og stjórnvöld í Mexíkó hyggist einnig leggja á 25 prósenta tolla á bandarískar vörur ásamt því að beita öðrum viðskiptatakmörkunum. Viðræður standa nú yfir á milli ríkjanna, samkvæmt nýlegum fréttum og gildistöku hafi verið frestað um mánuð í tilfelli Mexíkó og Kanada. Kínversk stjórnvöld hafi leitað til Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar, WTO, og lýst því yfir að þau muni grípa til nauðsynlegra gagnaðgerða til að verja sína hagsmuni. Forseti Bandaríkjanna hefur varað við því að hann muni innan tíðar hækka tolla á innflutningsvörum frá löndum Evrópusambandsins (ESB) og Bretlandi. Fulltrúar ESB hafa lýst því yfir að brugðist verði við með hækkun tolla á innflutning bandarískra vara. Evrópa með 91 prósent Í greiningunni segir að frá Íslandi hafi verið fluttar út iðnaðarvörur til ESB og Bandaríkjanna fyrir um 422 milljarða króna árið 2023 samkvæmt upplýsingum frá Íslandsstofu og Hagstofu Íslands. Þar af hafi vöruútflutningur til ESB numið 382 milljörðum króna eða rétt um 91 prósenti. Helstu vörur sem fluttar eru út til ESB séu ál og álvörur ásamt öðrum vörum orkusækins iðnaðar. Einnig séu fluttar þangað lækningavörur og -tæki, jarðefni og vörur til endurvinnslu. Verðmæti iðnaðarvara sem fluttar hafi verið til Bandaríkjanna hafi numið fjörutíu milljörðum króna árið 2023. Um sé að ræða lækningavörur og -tæki, matvæli, drykkjar- og landbúnaðarvörur, kísiljárn og aðrar iðnaðarvörur. Útflutningstekjur iðnaðar hafi numið 698 milljörðum króna árið 2023, en ál sé þar í meirihluta. Árið 2018 hafi Trump sett tíu prósenta toll á ál og kísiljárn frá Íslandi, sem hafi haft neikvæð áhrif á útflutning kísiljárns en lítið sem ekkert ál sé flutt beint út til Bandaríkjanna. Útflutningur iðnaðar til ESB hafi numið 382 milljörðum króna árið 2023 og lækkað nokkuð milli ára en hann hafi numið 458 milljörðum króna árið 2022. Lækkunin sé vegna þróunar álverðs en langstærsti hluti álframleiðslu Íslands fari til ESB.
Skattar og tollar Áliðnaður Evrópusambandið Bandaríkin Donald Trump Mest lesið Play er gjaldþrota Viðskipti innlent Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Viðskipti innlent Þetta eru réttindi þeirra sem eiga bókað með Play Neytendur Koma fólkinu heim með fimmtán milljóna króna leiguflugi Viðskipti innlent Fargjöld ekki hækkuð af ásettu ráði Viðskipti innlent Kveðjubréf Einars forstjóra til starfsfólks Viðskipti innlent Sömu miðarnir kosti nú 370 þúsund Viðskipti innlent Farþegar Play í Keflavík klóra sér í kollinum Viðskipti innlent Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Viðskipti innlent Loka Kristjánsbakaríi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Icelandair geti ekki svarað fyrir orðræðuna Play kvartaði undan Icelandair þremur vikum fyrir gjaldþrot Loka Kristjánsbakaríi Hætta rekstri tveggja skipa í hagræðingarskyni Engin ást eftir milli flugmanna og stjórnenda Sömu miðarnir kosti nú 370 þúsund Koma fólkinu heim með fimmtán milljóna króna leiguflugi Fargjöld ekki hækkuð af ásettu ráði Samgöngustofa fundaði nýlega með Play og fékk gögn frá KPMG „Við erum ekki með öll eggin í sömu körfu“ „Hver fyrir sig hvað það varðar“ Farþegar Play í Keflavík klóra sér í kollinum Ráðin sölu- og markaðsstjóri hjá Alfreð Kveðjubréf Einars forstjóra til starfsfólks Play er gjaldþrota Bein útsending: Staða aðfluttra á húsnæðismarkaði Spennandi tími til að opna nýjan fjölmiðill Lífsverk og Almenni lífeyrissjóðurinn í eina sæng Lagning gjaldþrota Fyrrverandi bankastjóri nýr forstjóri Thor landeldis Edda María leiðir stafræna markaðsþjónustu Vettvangs Uppsagnir hjá Fjársýslunni Guðný ráðin fræðslustjóri og Kristófer Orri í gjaldeyrismiðlun Kostaði tvo milljarða að selja Íslandsbanka Verðbólgan 4,1% og fer upp á milli mánaða Bein útsending: Framsýn forysta Opnar stað í anda Kaffi Vest í Fossvoginum Neyslan mikil og sjá ekki að stýrivextir fari hratt lækkandi Sexfölduðu veltuna á einu ári Gjaldeyrisforðinn nálægt billjón króna Sjá meira