„Hækkar bara og hækkar“ Hjalti Þórisson skrifar 1. nóvember 2024 20:01 Dæmi Ole Anton Bieltvedt rýnt Tilefni þessa pistils er annar pistill sem birtist á Eyjan DV fyrir skemmstu (23. sept.) eftir Ole Anton Bieltvent sem fjallar um greiðsluseðil nokkurn. Er hér vísað strax í hann. Lántöku þessari, sem höfundur telur lýsandi fyrir það hvernig Íslendingar eru leiknir af krónunni, lýsir hann sem „píslargöngu“ sem ógerlegt sé að sjá fyrir endann á. „Þó að skilvíslega sé greitt af, hækkar bara skuldin og hækkar“. (kunnuglegt) Sökudólginn telur hann sig finna í tveimur aukagreiðsluliðum sem séu til óþurftar og sýnilega telur hann að þar sér gróflega ofrukkað; sem einnig eigi við viðbótarlið við „eftirstöðvarnar sjálfar“. Verður naumast annað skilið en að viðkomandi sé stórlega féflettur og getur naumast endað nema á einn veg. Einnig er á honum að skilja, að það skipti ekki máli að húsnæðið standi að baki láninu því það „skili engu meiru“; - engu meiru „raunverðgildi“ ! Þar sem ítarleg umfjöllun um ýmis efnisatriði pistilsins og greiðsluseðilsins er of efnismikil er hér látið nægja að birta myndrit sem annars vegar er ætlað að lýsa innihaldi umfjöllunarinnar höfundar pistilsins og þeirri mynd sem þar er dregin upp (myndrit 1) og hins vegar uppsetningu á greiðsluseðlinum með fullum tölulegum upplýsingum sem afla þurfti til að fá heildarmynd af dæminu (myndrit 2) og loks myndrit sem þær upplýsingar bæta í myndina í þeirri von að það tali fyrir sig sjálft og fólk geti lagt sjálfstætt mat á hvað það les úr þeim (myndrit 3). Til þess að sjá myndritin betur er hægt að smella á myndirnar. Mikilvægar upplýingar um lánið skortir í pistilinn, en af talnaliðunum má þó ráða að um er að ræða 40 ára „verðtryggt“ jafngreiðslulán (sýnilega) með 4,2% vöxtum (líklega föstum) tekið í nóvember 2004 (ath); fyrir rétt um tuttugu árum og lánstími þvi hálfnaður nú nóvember. Slík lán hafa verið sæmd með tilvísun í eitraðan kokkteil, sem „éti upp eigið fé“ og því ekki von á góðu; uppnefnd Íslandslán. Hér eru tveir greiðsluliðir – rammaðir ásamt samtölunni. Höfuðstóll eftirstöðvanna er verðgildisleiðrétttur og af honum uppfærðum reiknaðir vextir. Vextir aldrei „verðbættir“ sérstaklega. Sami höfuðstóll eftir sem áður. Afborgun reiknuð í sínu hlutfalli. Athygli vekja eftirstöðvar fyrir og eftir afborgun. Vextir = raunvextir / samsvara leigu fyrir veðsettann hluta húsnæðis. Veðstöðuna ætti skuldari að vera sér vitandi um þó bankanum komi það minna við; - nema komi til þrots. Gert er ráð fyrir því að lánið hafi verið 100 % lán, bæði vegna upphæðarinnar og þess hvenær lánið var tekið; - í upptakti „bólunnar“ undireins og útrásarbankarnir tóku að veita slík lán (til að knéstetja Íbúðalánasjóð). Hafi svo ekki verið er eignastaðan enn hærri nú. Eftir sem áður gildir þetta um lánið sjálft. Húsnæðið hefur verið vænt og samsvörun milli verðs þá og nú samkvæmt fasteignaauglýsingum og uppreiknuðu verði; - samsvaraði vænu raðhúsi með bílskúr og amk. einum tíu meðalheildarárslaunum á almennum vinnumarkaði (hagstofa.is/utgafur/frettasafn/laun-og-tekjur/nidurstodur-launakonnunar-a-almennum-vinnumarkadi-fyrir-4-arsfj-2004/). Þá er að skoða Píslargönguna. Á myndriti lítur dæmið svona út í raunheimum raunvirðis: Athygli er vakin á misgengi verðlagsþáttanna þriggja sem áhrif hafa og vísitölurnar þrjár sýna. Einnig á afdrifum krónunnar, sem orðin er óttaleg písl eftir alla gönguna. Verðgildi krónunnar ræst af verðlagsþróun í öfugu hlutfalli. Neysluverðsvísitalan er því jafnframt vísitala krónunnar. Greiðslubyrði ræðst af samspili launa og verðlags. Helstu niðurstöður er að finna í endanlegri skuldastöðu (36,7 %) sem og núverandi greiðslubyrði (67 %) - sjá hægra megin við línuritin vinstra megin. Höfundur kallar „þetta krónu-lántöku“ en samkvæmt orðanna hljóðan táknar það að króna svari krónu og lán þá „krónulán“. Verðtryggð lán eru verðgildisbundin – fest við verðlagsvísitölu/neysluvísitölu - verðgildismælikvarðanum; bundin henni, ekki lögeyrinum, krónununni, sem aðeins þjónar sem skiptimynt á stað og stund í samræmi við virði hennar í „rauntíma“. Slíkum lánum er ætlað að skila jafnvirði; - eru jafnvirðislán, sem er réttnefni þeirra. Athygli jafnframt vakin á öðrum greiðsluseðli sem birtist fyrir réttu ári síðan einnig á Eyjan DV, 28. október 2023, og mikinn úlfaþyt vakti til samanburðar og skemmtunar: www.dv.is/eyjan/2023/10/28/endurskodandi-freistar-thess-ad-skola-villa-birgis-og-ingu-saeland-til-lantakinn-hefur-graett-22-600-000-kronur-thessum-oskapnadi-ollum/ - í ljósi orða um „krónu-lántöku“. Það skal tekið fram að undirritaður hefur ekkert út á þau meginsjónarmið höfundar að setja að mikil verðbólga sé óæskileg (og lögeyririnn skreppur saman fyrir vikið); að stöðugleiki og fyrirsjáanleiki sé æskilegur og fyllilega sammála honum um að aðeins skuli vera tveir greiðsluliðir við innheimtu; svo sem ævinleg var áður en . . . Afstaða er ekki tekin hér til boðskapar höfundar um evru og evruheima, annað en að vel fer á því að gjaldmiðillinn sé stöðugur. Þar er svo að skilja að lögeyririnn skili jafnvirði; - samanber hér framar um jafnvirði; - eða er ekki svo! Höfundur er skuldari Íslandslána. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Kristrún, Þorgerður og Inga: Framtíð Íslands - Ykkar tími er komin! Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fyrstu jólin eftir ástvinamissi Anna Sigurðardóttir Skoðun Atvinnumál fatlaðra Ína Valsdóttir Skoðun „Þetta er ekki hægt, en það verður samt að gera þetta“ Arnar Þór Jónsson Skoðun Eldra fólk þarf Jóhann Pál sem félagsmálaráðherra – nema kannski þeir auðugustu Viðar Eggertsson Skoðun Mýtan um sæstreng! Andrés Pétursson Skoðun Milljónerí Hannes Örn Blandon Skoðun Hvað er borgaraleg pólitík? Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun Bíp Bíp Bíp Ágúst Mogensen Skoðun Það er ekki nóg að vera klár stelpa/strákur/stálp Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fyrstu jólin eftir ástvinamissi Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Skyndihjálp: Lykillinn að öruggara samfélagi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Það er ekki nóg að vera klár stelpa/strákur/stálp Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Kosningum lokið og hvað nú? Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun „Þetta er ekki hægt, en það verður samt að gera þetta“ Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Mýtan um sæstreng! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Kvennaárið 2025 Drífa Snædal skrifar Skoðun Bíp Bíp Bíp Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Samviskufrelsi heilbrigðisstarfsmanna ekki vandamál þegar kemur að dánaraðstoð Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Milljónerí Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Jólaskreytingafyllerí: Eru takmörk fyrir því hversu langt má ganga í jólaskreytingum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er borgaraleg pólitík? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn verðmætasköpunar Sigríður Mogensen skrifar Skoðun Þorlákshöfn - byggð á tímamótum Anna Kristín Karlsdóttir skrifar Skoðun Hagsmunamál fyrirtækjanna í stjórnarsáttmála Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lausnin í leikskólamálum að grafa undan atvinnuþátttöku og jafnrétti? Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Lýðræði hinna sterku Jón Páll Hreinsson skrifar Skoðun Bleikir hvolpar Darri Gunnarsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Lifandi dauð! Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Það hafa allir sjötta skilningarvit Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Skoðun mín á alþingiskosningum 2024 Valgerður Bára Bárðardóttir skrifar Skoðun Kristrún, Þorgerður og Inga: Framtíð Íslands - Ykkar tími er komin! Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Skautaíþróttir í Reykjavík í dauðafæri - kýlum á stækkun Skautahallarinnar Bjarni Helgason skrifar Skoðun Hlustið á fólkið í skólunum? Dóra Þorleifsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægasta atkvæðið Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Nálgunarbann Fjölnir Sæmundsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Kosningasigur fyrir dýravernd Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Í morgun vöknuðum við á merkilegum tíma Silja Rún Friðriksdóttir skrifar Skoðun Hálft líf heimilislausra kvenna Kristín I. Pálsdóttir,Halldóra R. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Snúum samfélagi af rangri leið Finnbjörn A. Hermansson skrifar Sjá meira
Dæmi Ole Anton Bieltvedt rýnt Tilefni þessa pistils er annar pistill sem birtist á Eyjan DV fyrir skemmstu (23. sept.) eftir Ole Anton Bieltvent sem fjallar um greiðsluseðil nokkurn. Er hér vísað strax í hann. Lántöku þessari, sem höfundur telur lýsandi fyrir það hvernig Íslendingar eru leiknir af krónunni, lýsir hann sem „píslargöngu“ sem ógerlegt sé að sjá fyrir endann á. „Þó að skilvíslega sé greitt af, hækkar bara skuldin og hækkar“. (kunnuglegt) Sökudólginn telur hann sig finna í tveimur aukagreiðsluliðum sem séu til óþurftar og sýnilega telur hann að þar sér gróflega ofrukkað; sem einnig eigi við viðbótarlið við „eftirstöðvarnar sjálfar“. Verður naumast annað skilið en að viðkomandi sé stórlega féflettur og getur naumast endað nema á einn veg. Einnig er á honum að skilja, að það skipti ekki máli að húsnæðið standi að baki láninu því það „skili engu meiru“; - engu meiru „raunverðgildi“ ! Þar sem ítarleg umfjöllun um ýmis efnisatriði pistilsins og greiðsluseðilsins er of efnismikil er hér látið nægja að birta myndrit sem annars vegar er ætlað að lýsa innihaldi umfjöllunarinnar höfundar pistilsins og þeirri mynd sem þar er dregin upp (myndrit 1) og hins vegar uppsetningu á greiðsluseðlinum með fullum tölulegum upplýsingum sem afla þurfti til að fá heildarmynd af dæminu (myndrit 2) og loks myndrit sem þær upplýsingar bæta í myndina í þeirri von að það tali fyrir sig sjálft og fólk geti lagt sjálfstætt mat á hvað það les úr þeim (myndrit 3). Til þess að sjá myndritin betur er hægt að smella á myndirnar. Mikilvægar upplýingar um lánið skortir í pistilinn, en af talnaliðunum má þó ráða að um er að ræða 40 ára „verðtryggt“ jafngreiðslulán (sýnilega) með 4,2% vöxtum (líklega föstum) tekið í nóvember 2004 (ath); fyrir rétt um tuttugu árum og lánstími þvi hálfnaður nú nóvember. Slík lán hafa verið sæmd með tilvísun í eitraðan kokkteil, sem „éti upp eigið fé“ og því ekki von á góðu; uppnefnd Íslandslán. Hér eru tveir greiðsluliðir – rammaðir ásamt samtölunni. Höfuðstóll eftirstöðvanna er verðgildisleiðrétttur og af honum uppfærðum reiknaðir vextir. Vextir aldrei „verðbættir“ sérstaklega. Sami höfuðstóll eftir sem áður. Afborgun reiknuð í sínu hlutfalli. Athygli vekja eftirstöðvar fyrir og eftir afborgun. Vextir = raunvextir / samsvara leigu fyrir veðsettann hluta húsnæðis. Veðstöðuna ætti skuldari að vera sér vitandi um þó bankanum komi það minna við; - nema komi til þrots. Gert er ráð fyrir því að lánið hafi verið 100 % lán, bæði vegna upphæðarinnar og þess hvenær lánið var tekið; - í upptakti „bólunnar“ undireins og útrásarbankarnir tóku að veita slík lán (til að knéstetja Íbúðalánasjóð). Hafi svo ekki verið er eignastaðan enn hærri nú. Eftir sem áður gildir þetta um lánið sjálft. Húsnæðið hefur verið vænt og samsvörun milli verðs þá og nú samkvæmt fasteignaauglýsingum og uppreiknuðu verði; - samsvaraði vænu raðhúsi með bílskúr og amk. einum tíu meðalheildarárslaunum á almennum vinnumarkaði (hagstofa.is/utgafur/frettasafn/laun-og-tekjur/nidurstodur-launakonnunar-a-almennum-vinnumarkadi-fyrir-4-arsfj-2004/). Þá er að skoða Píslargönguna. Á myndriti lítur dæmið svona út í raunheimum raunvirðis: Athygli er vakin á misgengi verðlagsþáttanna þriggja sem áhrif hafa og vísitölurnar þrjár sýna. Einnig á afdrifum krónunnar, sem orðin er óttaleg písl eftir alla gönguna. Verðgildi krónunnar ræst af verðlagsþróun í öfugu hlutfalli. Neysluverðsvísitalan er því jafnframt vísitala krónunnar. Greiðslubyrði ræðst af samspili launa og verðlags. Helstu niðurstöður er að finna í endanlegri skuldastöðu (36,7 %) sem og núverandi greiðslubyrði (67 %) - sjá hægra megin við línuritin vinstra megin. Höfundur kallar „þetta krónu-lántöku“ en samkvæmt orðanna hljóðan táknar það að króna svari krónu og lán þá „krónulán“. Verðtryggð lán eru verðgildisbundin – fest við verðlagsvísitölu/neysluvísitölu - verðgildismælikvarðanum; bundin henni, ekki lögeyrinum, krónununni, sem aðeins þjónar sem skiptimynt á stað og stund í samræmi við virði hennar í „rauntíma“. Slíkum lánum er ætlað að skila jafnvirði; - eru jafnvirðislán, sem er réttnefni þeirra. Athygli jafnframt vakin á öðrum greiðsluseðli sem birtist fyrir réttu ári síðan einnig á Eyjan DV, 28. október 2023, og mikinn úlfaþyt vakti til samanburðar og skemmtunar: www.dv.is/eyjan/2023/10/28/endurskodandi-freistar-thess-ad-skola-villa-birgis-og-ingu-saeland-til-lantakinn-hefur-graett-22-600-000-kronur-thessum-oskapnadi-ollum/ - í ljósi orða um „krónu-lántöku“. Það skal tekið fram að undirritaður hefur ekkert út á þau meginsjónarmið höfundar að setja að mikil verðbólga sé óæskileg (og lögeyririnn skreppur saman fyrir vikið); að stöðugleiki og fyrirsjáanleiki sé æskilegur og fyllilega sammála honum um að aðeins skuli vera tveir greiðsluliðir við innheimtu; svo sem ævinleg var áður en . . . Afstaða er ekki tekin hér til boðskapar höfundar um evru og evruheima, annað en að vel fer á því að gjaldmiðillinn sé stöðugur. Þar er svo að skilja að lögeyririnn skili jafnvirði; - samanber hér framar um jafnvirði; - eða er ekki svo! Höfundur er skuldari Íslandslána.
Kristrún, Þorgerður og Inga: Framtíð Íslands - Ykkar tími er komin! Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Eldra fólk þarf Jóhann Pál sem félagsmálaráðherra – nema kannski þeir auðugustu Viðar Eggertsson Skoðun
Skoðun Samviskufrelsi heilbrigðisstarfsmanna ekki vandamál þegar kemur að dánaraðstoð Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Jólaskreytingafyllerí: Eru takmörk fyrir því hversu langt má ganga í jólaskreytingum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Er lausnin í leikskólamálum að grafa undan atvinnuþátttöku og jafnrétti? Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar
Skoðun Kristrún, Þorgerður og Inga: Framtíð Íslands - Ykkar tími er komin! Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun Skautaíþróttir í Reykjavík í dauðafæri - kýlum á stækkun Skautahallarinnar Bjarni Helgason skrifar
Kristrún, Þorgerður og Inga: Framtíð Íslands - Ykkar tími er komin! Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Eldra fólk þarf Jóhann Pál sem félagsmálaráðherra – nema kannski þeir auðugustu Viðar Eggertsson Skoðun