Flettu ofan af launamun kynja á Barnaspítalanum Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 9. apríl 2024 08:00 Jóhanna Guðrún Pálmadóttir og Helga Elídóttir eru tvær af þremur kvenlæknum sem leiddu málið í ljós. Læknablaðið/GunnhildurArna Þrír barnalæknar á Landspítalanum flettu ofan af kynbundnum launamun á Barnaspítalanum. Karllæknar hafi fengið fleiri viðbótarþætti metna til launa. Laun kvennanna hafa verið leiðrétt og þeim bættur skaðinn afturvirkt. Dæmi séu um að fleiri konur hafi fengið launaleiðréttingu. Í grein sem birtist í nýjasta tölublaði Læknablaðsins er fjallað ítarlega um mál Jóhönnu Guðrúnu Pálmadóttur, Helgu Elídóttur og Berglindar Jónsdóttur sem fóru að rannsaka launamun á barna- og kvennadeild Landspítalans í kjölfar kvennafrídagsins síðastliðinn október. Við eftirgrennslan þeirra sem fól meðal annars í sér að nýta heimild í lögum til að fá uppgefin laun allra sérfræðilækna deildarinnar komust þær að því að karlar fengju hærri laun að meðaltali burtséð frá verðleikum. Minnisblað ekki nýtt Kjarasamningar kveða á um að laun lækna fari fyrst og fremst eftir námsferli og starfsaldri. Þá geta sérfræðilæknar hækkað um launaflokk fyrir að hafa erlent læknapróf og tvo fyrir doktorspróf. Þeir geta í ofanálag hækkað um fimm launaflokka, sem metið er huglægt hverju sinni, og gefur hver flokkur þrjátíu þúsund krónur samkvæmt umfjöllun Læknablaðsins. Viðbótarþættir sem spila inn í séu til að mynda sérþekking eins og undirsérgrein, stjórnun, rannsóknir og kennsla auk sérstakra verkefna. Matið sé í höndum yfirmanns. Landspítalinn kynnti minnisblað til að hafa til hliðsjónar við mat þessara viðbótarþátta árið 2016 en rannsókn þeirra Jóhönnu og Helgu leiddi í ljós að ekki var notast við minnisblaðið þegar þær voru ráðnar til starfa árið 2016. „Þær benda á að þrátt fyrir minnisblaðið virðist þó sem stífar sé horft á rammann í tilfelli kvenna. Útreikningar þeirra þriggja hafi sýnt að konur á Barnaspítalanum höfðu að meðaltali 3,15 viðbótarþætti þegar karlar voru með 3,8,“ segir í greininni. Yfirmenn hafi sofið á verðinum Þær undirbjuggu ítarlega kæru til Kærunefndar jafnréttismála og sendu afrit af henni til forstjóra, framkvæmdastjóra kvenna- og barnasviðs og framkvæmdastjóra mannauðssviðs. Þá hafi launin verið leiðrétt afturvirkt til þess tíma sem þær voru ráðnar. Í samtali við Læknablaðið segir Jóhanna yfirmenn og stjórnendur hafa sofið á verðinum. Aðrar konur séu nú farnar að skoða laun á deildum sínum og dæmi séu um fleiri launaleiðréttingar. „Við sáum í þessari vinnu okkar að doktorsprófið sérstaklega virðist ekki skila konum neinum launaflokki. Þeir eiga að vera tveir en virðist talið aukaatriði séu konur komnar með aðra viðbótarþætti,“ hefur Læknablaðið eftir Jóhönnu. Þá hefur málið haft áhrif á það traust sem þær bera til vinnuveitandans. Helga segist vera sátt við málalyktir en að hún muni héðan af bera saman laun sín við laun annarra lækna á deildinni árlega og fylgjast grannt með málum. Þær hvetja lækna af öllum kynjum til að ráðfæra sig við Læknafélagið þegar kemur að launamálum og treysta spítalanum ekki í blindni. „Ég mun aldrei trúa því aftur að launasetningin sé sanngjörn. Ég verð bara að gá að því sjálf,“ hefur Læknablaðið eftir Helgu. Vilji halda launamuninum undir 2,5 prósent Landspítali réðst í ítarlega skoðun á launasetningu sérfræðilækna þvert á svið spítalans til að bregðast við máli Jóhönnu og Helgu, samkvæmt því er kemur fram í svari spítalans við fyrirspurnum Læknablaðsins. Launamunur kynjanna á Landspítalanum sé nú mældur 1,4 prósent körlum í vil. Í svarinu kom fram að minnisblaðið um notkun starfsbundinna þátta við nýráðningar sérfræðilækna hefði ekki verið nýtt gagnvart þeim sem ráðin voru til kvenna- og barnasviðs árið 2019. Til að gæta samræmis innan sviðsins hafi verið samþykkt að leiðrétta laun þeirra kvenna sem ráðnar voru til sviðsins árið 2019. Landspítalinn segi að hann hafi haft jafnlaunavottun frá árinu 2020 og hafi það að markmiði að leiðréttur kynbundinn launamunur sé ekki meiri en 2,5 prósent. „Kynbundinn leiðréttur launamunur á Landspítala mældist 1,7% (karlar hærri) á árinu 2023 og á árinu 2024 mælist hann 1,4% (karlar hærri),“ kom fram í svari Landspítalans við fyrirspurn Læknablaðsins. Landspítalinn Stéttarfélög Kjaramál Vinnumarkaður Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Sat yfir líki í fjóra sólarhringa Innlent „Hræsnin á sér engin takmörk“ Innlent Tíu sentímetra þarmur stóð út eftir stunguárás Innlent Oddný gleymir aldrei símtali Bjarna Ben Innlent Hlær að töfralausnum í dreifingu við of háu kortisóli Innlent „Ég átti ekki von á fyrsta sæti“ Innlent Össur segir Ingu valdspilltan leiðtoga Innlent Gaf sig fram við lögreglu blautur og kaldur eftir tvo daga á vergangi Innlent „Ekki góð þróun“ að flokkarnir drösli frægu fólki á listana Innlent Fleiri fréttir Leikskóla lokað vegna E.coli sýkingar „Flókin staða“ í kjaradeilum kennara Stuðningslán upp á allt að 49 milljónir króna „Það varð algjör sprenging“ Guðmundur Hrafn leiðir sósíalista í Norðvesturkjördæmi Kennarar ættu að koma sér úr hlutverki fórnarlamba Óttast ekki brotthvarf reynslumikilla þingmanna Flokkar sem sitji hjá séu ekki í stöðu til að setja skilyrði „Össur Skarphéðinsson, líttu þér nær“ Sárnar umræðan síðustu daga Þau leiða Vinstri græn í Norðvesturkjördæmi Sviptingar hjá Pírötum, sárir kennarar og óvenjuleg verðhækkun Læstu sig á kvennasalerni í tvígang og neituðu að fara Neðri óvissumörkum náð í byrjun nóvember „Ég átti ekki von á fyrsta sæti“ Einn enn í haldi vegna Elko-málsins Skorið úr um lögmæti verkfalla í fyrramálið Frægð ekki ávísun á frama í pólitík Samþykkja verkfall í Garðaskóla Rafmagnslaust á Húsavík fram á kvöld Össur segir Ingu valdspilltan leiðtoga Ekki heppilegt ef verkalýðshreyfingin tæmist inn á Alþingi Býður sig fram en reiknar ekki með sæti á þingi Frægir flykkjast í framboð Eva Dögg flytur sig um kjördæmi og Paola í þriðja sætið Skilorðsbundið fangelsi fyrir að keyra á barn Skýr krafa meðal lækna að hefja undirbúning verkfallsaðgerða Efnið tralopyril veldur eitrun í kræklingi Nú má heita Aster og Vestur Svandís tekur upp hanskann fyrir kennara Sjá meira
Í grein sem birtist í nýjasta tölublaði Læknablaðsins er fjallað ítarlega um mál Jóhönnu Guðrúnu Pálmadóttur, Helgu Elídóttur og Berglindar Jónsdóttur sem fóru að rannsaka launamun á barna- og kvennadeild Landspítalans í kjölfar kvennafrídagsins síðastliðinn október. Við eftirgrennslan þeirra sem fól meðal annars í sér að nýta heimild í lögum til að fá uppgefin laun allra sérfræðilækna deildarinnar komust þær að því að karlar fengju hærri laun að meðaltali burtséð frá verðleikum. Minnisblað ekki nýtt Kjarasamningar kveða á um að laun lækna fari fyrst og fremst eftir námsferli og starfsaldri. Þá geta sérfræðilæknar hækkað um launaflokk fyrir að hafa erlent læknapróf og tvo fyrir doktorspróf. Þeir geta í ofanálag hækkað um fimm launaflokka, sem metið er huglægt hverju sinni, og gefur hver flokkur þrjátíu þúsund krónur samkvæmt umfjöllun Læknablaðsins. Viðbótarþættir sem spila inn í séu til að mynda sérþekking eins og undirsérgrein, stjórnun, rannsóknir og kennsla auk sérstakra verkefna. Matið sé í höndum yfirmanns. Landspítalinn kynnti minnisblað til að hafa til hliðsjónar við mat þessara viðbótarþátta árið 2016 en rannsókn þeirra Jóhönnu og Helgu leiddi í ljós að ekki var notast við minnisblaðið þegar þær voru ráðnar til starfa árið 2016. „Þær benda á að þrátt fyrir minnisblaðið virðist þó sem stífar sé horft á rammann í tilfelli kvenna. Útreikningar þeirra þriggja hafi sýnt að konur á Barnaspítalanum höfðu að meðaltali 3,15 viðbótarþætti þegar karlar voru með 3,8,“ segir í greininni. Yfirmenn hafi sofið á verðinum Þær undirbjuggu ítarlega kæru til Kærunefndar jafnréttismála og sendu afrit af henni til forstjóra, framkvæmdastjóra kvenna- og barnasviðs og framkvæmdastjóra mannauðssviðs. Þá hafi launin verið leiðrétt afturvirkt til þess tíma sem þær voru ráðnar. Í samtali við Læknablaðið segir Jóhanna yfirmenn og stjórnendur hafa sofið á verðinum. Aðrar konur séu nú farnar að skoða laun á deildum sínum og dæmi séu um fleiri launaleiðréttingar. „Við sáum í þessari vinnu okkar að doktorsprófið sérstaklega virðist ekki skila konum neinum launaflokki. Þeir eiga að vera tveir en virðist talið aukaatriði séu konur komnar með aðra viðbótarþætti,“ hefur Læknablaðið eftir Jóhönnu. Þá hefur málið haft áhrif á það traust sem þær bera til vinnuveitandans. Helga segist vera sátt við málalyktir en að hún muni héðan af bera saman laun sín við laun annarra lækna á deildinni árlega og fylgjast grannt með málum. Þær hvetja lækna af öllum kynjum til að ráðfæra sig við Læknafélagið þegar kemur að launamálum og treysta spítalanum ekki í blindni. „Ég mun aldrei trúa því aftur að launasetningin sé sanngjörn. Ég verð bara að gá að því sjálf,“ hefur Læknablaðið eftir Helgu. Vilji halda launamuninum undir 2,5 prósent Landspítali réðst í ítarlega skoðun á launasetningu sérfræðilækna þvert á svið spítalans til að bregðast við máli Jóhönnu og Helgu, samkvæmt því er kemur fram í svari spítalans við fyrirspurnum Læknablaðsins. Launamunur kynjanna á Landspítalanum sé nú mældur 1,4 prósent körlum í vil. Í svarinu kom fram að minnisblaðið um notkun starfsbundinna þátta við nýráðningar sérfræðilækna hefði ekki verið nýtt gagnvart þeim sem ráðin voru til kvenna- og barnasviðs árið 2019. Til að gæta samræmis innan sviðsins hafi verið samþykkt að leiðrétta laun þeirra kvenna sem ráðnar voru til sviðsins árið 2019. Landspítalinn segi að hann hafi haft jafnlaunavottun frá árinu 2020 og hafi það að markmiði að leiðréttur kynbundinn launamunur sé ekki meiri en 2,5 prósent. „Kynbundinn leiðréttur launamunur á Landspítala mældist 1,7% (karlar hærri) á árinu 2023 og á árinu 2024 mælist hann 1,4% (karlar hærri),“ kom fram í svari Landspítalans við fyrirspurn Læknablaðsins.
Landspítalinn Stéttarfélög Kjaramál Vinnumarkaður Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Sat yfir líki í fjóra sólarhringa Innlent „Hræsnin á sér engin takmörk“ Innlent Tíu sentímetra þarmur stóð út eftir stunguárás Innlent Oddný gleymir aldrei símtali Bjarna Ben Innlent Hlær að töfralausnum í dreifingu við of háu kortisóli Innlent „Ég átti ekki von á fyrsta sæti“ Innlent Össur segir Ingu valdspilltan leiðtoga Innlent Gaf sig fram við lögreglu blautur og kaldur eftir tvo daga á vergangi Innlent „Ekki góð þróun“ að flokkarnir drösli frægu fólki á listana Innlent Fleiri fréttir Leikskóla lokað vegna E.coli sýkingar „Flókin staða“ í kjaradeilum kennara Stuðningslán upp á allt að 49 milljónir króna „Það varð algjör sprenging“ Guðmundur Hrafn leiðir sósíalista í Norðvesturkjördæmi Kennarar ættu að koma sér úr hlutverki fórnarlamba Óttast ekki brotthvarf reynslumikilla þingmanna Flokkar sem sitji hjá séu ekki í stöðu til að setja skilyrði „Össur Skarphéðinsson, líttu þér nær“ Sárnar umræðan síðustu daga Þau leiða Vinstri græn í Norðvesturkjördæmi Sviptingar hjá Pírötum, sárir kennarar og óvenjuleg verðhækkun Læstu sig á kvennasalerni í tvígang og neituðu að fara Neðri óvissumörkum náð í byrjun nóvember „Ég átti ekki von á fyrsta sæti“ Einn enn í haldi vegna Elko-málsins Skorið úr um lögmæti verkfalla í fyrramálið Frægð ekki ávísun á frama í pólitík Samþykkja verkfall í Garðaskóla Rafmagnslaust á Húsavík fram á kvöld Össur segir Ingu valdspilltan leiðtoga Ekki heppilegt ef verkalýðshreyfingin tæmist inn á Alþingi Býður sig fram en reiknar ekki með sæti á þingi Frægir flykkjast í framboð Eva Dögg flytur sig um kjördæmi og Paola í þriðja sætið Skilorðsbundið fangelsi fyrir að keyra á barn Skýr krafa meðal lækna að hefja undirbúning verkfallsaðgerða Efnið tralopyril veldur eitrun í kræklingi Nú má heita Aster og Vestur Svandís tekur upp hanskann fyrir kennara Sjá meira