Tungumálavandi skútumálsins Jón Þór Stefánsson skrifar 27. október 2023 07:02 Tveir sakborningar málsins eru annars vegar grímuklæddi maðurinn fyrir miðju og maðurinn lengst til hægri sem horfir til hans. Þá má einnig sjá tvo túlka málsins sem eru sitt hvoru megin við fyrri sakborninginn. Vísir/Vilhelm Snemma síðastliðinn þriðjudagsmorgun í Héraðsdómi Reykjaness, skömmu áður en þinghald í skútumálinu svokallaða hófst, höfðu lögmenn og verjendur orð á því að búast mætti við því að skýrslutökurnar myndu taka sinn tíma. Ástæðan má finna í tungumálaörðugleikum sem hafa einkennt málið. Tungumál hafa spilað stóran hluta í skútumálinu en aðalmeðferð málsins hófst á þriðjudag og líkur með málflutningi lögmanna í dag. Sakborningar málsins eru þrír og tala annars vegar dönsku og hins vegar grænlensku. Þar af leiðandi voru þrír túlkar til starfa í héraðsdómi í vikunni, einn fyrir hvern sakborning. Fyrsta vitnaleiðsla málsins, yfir einum sakborninga, tók um það bil tvær klukkustundir. Framburður hinna tveggja tóku hvor um sig um klukkustund. Poul Frederik Olsen, 54 ára, og Henry Fleischer, 34 ára, sigldu skútu sem innihélt tæplega 160 kíló af hassi frá Danmörku og svo við Íslandsstrendur á leið sinni til Grænlands. Þriðji maðurinn og sá yngsti, hinn 21 árs gamli Jonaz Rud Vodder, flaug til Íslands og fékk samkvæmt því sem fram kemur í ákærunni leiðbeiningar um kaup á búnaði og vistum. Danska lögreglunnar ekki til hjálpar Atriði er varða tungumál, og því um líkt, komu í nokkur skipti fram í vitnaleiðslum í málinu. Poul, fyrsti sakborningurinn sem sagði sína hlið fyrir dómnum, setti út á túlk og vinnubrögð lögreglu í framburði sínum. Haft var eftir Poul, sem neitar sök, í lögregluskýrslu að hann hafi grunað að fíkniefni væru um borð í skútunni. Þar hafi hann minnst á hass, kókaín eða heróín. Poul vill meina að þetta hafi verið illa þýtt. „Þýðandinn var ekki góður og lögreglumaðurinn reyndi að tala dönsku, sem hjálpaði ekki,“ sagði Poul, sem vill einnig meina að lögreglumaðurinn sem yfirheyrði hann hafi minnst á hass, kókaín og heróín af fyrra bragði. Rétt er að geta þess að rannsóknarlögreglumaður sem var yfir rannsókninni og bar einnig vitni fyrir dómi sagði ekki rétt að lögreglumaðurinn hafi minnst á efnin af fyrra bragði. Erfitt að fá þýðanda Umræddur rannsóknarlögreglumaður var spurður af Axel Kára Vignissyni, verjanda Henry Fleischer, hvers vegna umbjóðandi hans hafi ekki verið yfirheyrður á grænlensku, líkt og hann hafi beðið um. Henry væri ekki góður í dönsku og kynni ekki önnur tungumál. Lögreglumaðurinn sagði ástæðuna einfalda, að erfitt hafi verið að fá túlk sem kynni grænlensku. Hann segir að lögreglan hafi hringt í grænlensku ræðisskrifstofuna og fengið númer hjá einum túlk. Sá hafi hins vegar verið erlendis fyrst um sinn, og síðan þegar hann kom til landsins ekki viljað sinna verkefninu. Jafnframt tók rannsóknarlögreglumaðurinn fram að fleiri leiða hafi verið leitað en ekkert gengið. Henry Fleischer ræðir við verjanda sinn, Axel Kára Vignisson, í Héraðsdómi Reykjaness.Vísir/Vilhelm Sagði spurningu almenna kveðju í Danmörku Þýðingar og túlkun virtust minna mál hjá Jonazi Rud Vodder, þriðja sakborningnum, en þó kom upp atvik þar sem tungumálið var til umræðu. „Hvað svo vinur?“ sendi Jonaz á dönsku til mannsins sem hann vill meina að hafi fengið hann til að sinna verkefninu. Fyrir dómi útskýrði hann að um væri að ræða eins konar kveðju sem væri algeng í Danmörku og var að hans mati nokkuð merkingarlaus. „Þið hljómið eins og vélmenni“ Tungumálavandræði var ekki það eina sem hrjáði héraðsdóm á þriðjudag. Tæknivandræði komu einnig til sögunnar. Tvö vitni sem voru kölluð fyrir dóm voru stödd á Grænlandi. Því þurfti að hringja í viðkomandi aðila. Fyrri einstaklingurinn gaf vitni í gegnum fjarfundarbúnað, en það tók á bilinu fimmtán til tuttugu mínútur að koma fundinum af stað. Seinni einstaklingurinn gaf vitni með símtali. Þar mætti segja að tækni og tungumálavandinn hafi blandast saman vegna þess að vitnið heyrði lítið sem ekkert í dómsalnum. „Ég skil ekki neitt,“ sagði vitnið. „Þið hljómið eins og vélmenni þegar þið talið.“ Til allrar hamingju var hægt að ná í vitnið með því að hringja í annað símanúmer. Þá gekk talsvert betur að hlýða á framburðinn. Skútumálið 2023 Dómsmál Fíkniefnabrot Danmörk Grænland Íslensk tunga Mest lesið Keyptu ónýtt hús og fá ekki áheyrn Innlent Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Innlent Gufunesmálið: Hringdu um miðja nótt og sögðu hinn látna vera kynferðisafbrotamann Innlent „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Innlent „Þetta virðast vera einu gjöldin sem ekki má snerta“ Innlent Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Innlent Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Innlent Nýjasta útspil Ísraela á Gasa minni á „lokalausn“ nasistanna Innlent Kolfelldu tillögu minnihlutans: „Það er meirihlutinn sem stýrir dagskránni“ Innlent Menn á sextugs- og sjötugsaldri grunaðir um stórfellt fíkniefnabrot Innlent Fleiri fréttir „Kannski var þetta prakkarastrik“ „Íslandsmet í óvandaðri lagasetningu“ Skýrt að fleiri hafi brotið af sér í máli fötluðu konunnar Engar skýringar frá saksóknara, Íslandsmet í umræðum og óvæntur hvalur Íslandsmet slegið í málþófi Ekið á sjö ára barn í Borgartúni Gufunesmálið: Hringdu um miðja nótt og sögðu hinn látna vera kynferðisafbrotamann Skorið á bönd palestínska og úkraínska fánans Konan er komin í leitirnar Keyptu ónýtt hús og fá ekki áheyrn Alls 246 ökumenn sektaðir og átta sviptir vegna hraðaksturs Eldri borgarar skemmtu sér í múmínkastalanum Menn á sextugs- og sjötugsaldri grunaðir um stórfellt fíkniefnabrot Nýjasta útspil Ísraela á Gasa minni á „lokalausn“ nasistanna Handviss um að Sjálfstæðisflokkurinn fái yfir þrjátíu prósent Kolfelldu tillögu minnihlutans: „Það er meirihlutinn sem stýrir dagskránni“ „Þetta virðast vera einu gjöldin sem ekki má snerta“ Skráningargjöld, fylgistap og gettó á Gasa Bæjarráð Voga vill gera ráð fyrir flugvelli í Hvassahrauni Leggur til þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Óskar viðbragða ráðherra við löngum afgreiðslutíma Lögregla lýsir eftir heilabilaðri konu á Akureyri „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Vilja taka fjármálaáætlun til umræðu Einu verslun Þingeyringa lokað Aðsóknarmet slegið í lögreglunám Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Sjá meira
Tungumál hafa spilað stóran hluta í skútumálinu en aðalmeðferð málsins hófst á þriðjudag og líkur með málflutningi lögmanna í dag. Sakborningar málsins eru þrír og tala annars vegar dönsku og hins vegar grænlensku. Þar af leiðandi voru þrír túlkar til starfa í héraðsdómi í vikunni, einn fyrir hvern sakborning. Fyrsta vitnaleiðsla málsins, yfir einum sakborninga, tók um það bil tvær klukkustundir. Framburður hinna tveggja tóku hvor um sig um klukkustund. Poul Frederik Olsen, 54 ára, og Henry Fleischer, 34 ára, sigldu skútu sem innihélt tæplega 160 kíló af hassi frá Danmörku og svo við Íslandsstrendur á leið sinni til Grænlands. Þriðji maðurinn og sá yngsti, hinn 21 árs gamli Jonaz Rud Vodder, flaug til Íslands og fékk samkvæmt því sem fram kemur í ákærunni leiðbeiningar um kaup á búnaði og vistum. Danska lögreglunnar ekki til hjálpar Atriði er varða tungumál, og því um líkt, komu í nokkur skipti fram í vitnaleiðslum í málinu. Poul, fyrsti sakborningurinn sem sagði sína hlið fyrir dómnum, setti út á túlk og vinnubrögð lögreglu í framburði sínum. Haft var eftir Poul, sem neitar sök, í lögregluskýrslu að hann hafi grunað að fíkniefni væru um borð í skútunni. Þar hafi hann minnst á hass, kókaín eða heróín. Poul vill meina að þetta hafi verið illa þýtt. „Þýðandinn var ekki góður og lögreglumaðurinn reyndi að tala dönsku, sem hjálpaði ekki,“ sagði Poul, sem vill einnig meina að lögreglumaðurinn sem yfirheyrði hann hafi minnst á hass, kókaín og heróín af fyrra bragði. Rétt er að geta þess að rannsóknarlögreglumaður sem var yfir rannsókninni og bar einnig vitni fyrir dómi sagði ekki rétt að lögreglumaðurinn hafi minnst á efnin af fyrra bragði. Erfitt að fá þýðanda Umræddur rannsóknarlögreglumaður var spurður af Axel Kára Vignissyni, verjanda Henry Fleischer, hvers vegna umbjóðandi hans hafi ekki verið yfirheyrður á grænlensku, líkt og hann hafi beðið um. Henry væri ekki góður í dönsku og kynni ekki önnur tungumál. Lögreglumaðurinn sagði ástæðuna einfalda, að erfitt hafi verið að fá túlk sem kynni grænlensku. Hann segir að lögreglan hafi hringt í grænlensku ræðisskrifstofuna og fengið númer hjá einum túlk. Sá hafi hins vegar verið erlendis fyrst um sinn, og síðan þegar hann kom til landsins ekki viljað sinna verkefninu. Jafnframt tók rannsóknarlögreglumaðurinn fram að fleiri leiða hafi verið leitað en ekkert gengið. Henry Fleischer ræðir við verjanda sinn, Axel Kára Vignisson, í Héraðsdómi Reykjaness.Vísir/Vilhelm Sagði spurningu almenna kveðju í Danmörku Þýðingar og túlkun virtust minna mál hjá Jonazi Rud Vodder, þriðja sakborningnum, en þó kom upp atvik þar sem tungumálið var til umræðu. „Hvað svo vinur?“ sendi Jonaz á dönsku til mannsins sem hann vill meina að hafi fengið hann til að sinna verkefninu. Fyrir dómi útskýrði hann að um væri að ræða eins konar kveðju sem væri algeng í Danmörku og var að hans mati nokkuð merkingarlaus. „Þið hljómið eins og vélmenni“ Tungumálavandræði var ekki það eina sem hrjáði héraðsdóm á þriðjudag. Tæknivandræði komu einnig til sögunnar. Tvö vitni sem voru kölluð fyrir dóm voru stödd á Grænlandi. Því þurfti að hringja í viðkomandi aðila. Fyrri einstaklingurinn gaf vitni í gegnum fjarfundarbúnað, en það tók á bilinu fimmtán til tuttugu mínútur að koma fundinum af stað. Seinni einstaklingurinn gaf vitni með símtali. Þar mætti segja að tækni og tungumálavandinn hafi blandast saman vegna þess að vitnið heyrði lítið sem ekkert í dómsalnum. „Ég skil ekki neitt,“ sagði vitnið. „Þið hljómið eins og vélmenni þegar þið talið.“ Til allrar hamingju var hægt að ná í vitnið með því að hringja í annað símanúmer. Þá gekk talsvert betur að hlýða á framburðinn.
Skútumálið 2023 Dómsmál Fíkniefnabrot Danmörk Grænland Íslensk tunga Mest lesið Keyptu ónýtt hús og fá ekki áheyrn Innlent Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Innlent Gufunesmálið: Hringdu um miðja nótt og sögðu hinn látna vera kynferðisafbrotamann Innlent „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Innlent „Þetta virðast vera einu gjöldin sem ekki má snerta“ Innlent Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Innlent Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Innlent Nýjasta útspil Ísraela á Gasa minni á „lokalausn“ nasistanna Innlent Kolfelldu tillögu minnihlutans: „Það er meirihlutinn sem stýrir dagskránni“ Innlent Menn á sextugs- og sjötugsaldri grunaðir um stórfellt fíkniefnabrot Innlent Fleiri fréttir „Kannski var þetta prakkarastrik“ „Íslandsmet í óvandaðri lagasetningu“ Skýrt að fleiri hafi brotið af sér í máli fötluðu konunnar Engar skýringar frá saksóknara, Íslandsmet í umræðum og óvæntur hvalur Íslandsmet slegið í málþófi Ekið á sjö ára barn í Borgartúni Gufunesmálið: Hringdu um miðja nótt og sögðu hinn látna vera kynferðisafbrotamann Skorið á bönd palestínska og úkraínska fánans Konan er komin í leitirnar Keyptu ónýtt hús og fá ekki áheyrn Alls 246 ökumenn sektaðir og átta sviptir vegna hraðaksturs Eldri borgarar skemmtu sér í múmínkastalanum Menn á sextugs- og sjötugsaldri grunaðir um stórfellt fíkniefnabrot Nýjasta útspil Ísraela á Gasa minni á „lokalausn“ nasistanna Handviss um að Sjálfstæðisflokkurinn fái yfir þrjátíu prósent Kolfelldu tillögu minnihlutans: „Það er meirihlutinn sem stýrir dagskránni“ „Þetta virðast vera einu gjöldin sem ekki má snerta“ Skráningargjöld, fylgistap og gettó á Gasa Bæjarráð Voga vill gera ráð fyrir flugvelli í Hvassahrauni Leggur til þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Óskar viðbragða ráðherra við löngum afgreiðslutíma Lögregla lýsir eftir heilabilaðri konu á Akureyri „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Vilja taka fjármálaáætlun til umræðu Einu verslun Þingeyringa lokað Aðsóknarmet slegið í lögreglunám Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Sjá meira