„Við erum nú að sjá mestu verðbólgu frá því í maí 2010 og mátti því búast við sterkum skilaboðum frá Seðlabankanum,“ segir Ingólfur Snorri Kristjánsson, forstöðumaður skuldabréfastýringar hjá Íslandssjóðum. „Tónninn í yfirlýsingunni er harðari en við höfum séð á undanförnum mánuðum og ljóst að bankinn mun hækka vexti enn frekar á komandi mánuðum.“
Í yfirlýsingu peningastefnunefndar, sem ákvað að hækka vexti um eina prósentu, kom fram að nefndin teldi líklegt að herða þyrfti taumhald peningastefnunnar enn frekar á næstu mánuðum til að tryggja að verðbólga hjaðni í markmið innan ásættanlegs tíma. Eftir ákvörðunina eru meginvextir bankans 3,75 prósent.
„Tónninn í yfirlýsingunnni var töluvert harðari en undanfarna fundi þar sem peningastefnunefndin gott sem lofaði frekari vaxtahækkunum í sumar,“ segir Birgir Haraldsson, sjóðstjóri hjá Akta.
„Það má því gera ráð fyrir að stýrivextir verði orðnir nær 6 prósent í lok sumars miðað við þessa framsýnu leiðsögn og stöðu efnahagsmála í dag.“
Á kynningarfundi peningastefnunefndar var tónninn þó mýkri og að því leyti fór hljóð og mynd ekki alveg saman að sögn Birgis.
„Hins vegar skipta aðgerðirnar og tónninn í yfirlýsingunni meira máli á þessu stigi í vaxtahækkunarferlinu og það er ljóst að Seðlabankinn vill fara sjá mun harðara taumhald í peningastefnunni á síðari helming þessa árs,“ segir Birgir.
Seðlabankinn gerir ráð fyrir því að verðbólga verði að meðaltali 8,1 prósent á þriðja ársfjórðungi, sem er 2,8 prósentustigum meiri verðbólga en spáð var í febrúar, og um 8 prósent á fjórða ársfjórðungi, sem er um 3,3 prósentustigum hærra en febrúarspáin. Ekki er talið að verðbólga verði komin undir 3 prósent fyrr en seint árið 2024.
Það má því gera ráð fyrir að stýrivextir verði orðnir nær 6 prósent í lok sumars miðað við þessa framsýnu leiðsögn og stöðu efnahagsmála í dag
Jafnframt kom fram í yfirlýsingunni að ákvarðanir í atvinnulífi, á vinnumarkaði og í ríkisfjármálum myndu skipta miklu um hversu hátt vextir þyrftu að fara.
„Verðbólgan mælist á breiðum grunni og flestir liðir eru að hækka. Margir hverjir eru liðir sem Seðlabankinn hefur lítil áhrif á eins og erlendar hrávöruverðshækkanir og beina þeir því spjótum sínum að ríkisstjórninni og aðilum vinnumarkaðarins vegna komandi kjaraviðræðna,“ segir Ingólfur Snorri.
Verðbólga mældist 7,2 prósent í apríl og sem fyrr var hækkun húsnæðisverðs fyrirferðarmikil í mælingunni. Á kynningarfundi peningastefnunefndar í morgun sagði Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri vonbrigði að hert lánþegaskilyrði hefðu ekki enn haft tilætluð áhrif á fasteignamarkaðinn.
Seðlabankinn ákvað í fyrra að beita tveimur þjóðhagsvarúðartækjum í því skyni að koma böndum á fasteignaverð sem hefur hækkað um 22,5 prósent á síðustu 12 mánuðum. Bankinn kynnti meðal annars nýjar reglur um hámark greiðslubyrðar en eins og Innherji hefur fjallað um eru miklar efasemdir um hvort þessi aðgerð hafi hamlandi áhrif á markaðinn.
„Það hefur valdið mér vonbrigðum að þessi skilyrði hafi ekki haldið meira aftur af fasteignamarkaðinum,“ sagði Ásgeir, spurður hvort Seðlabankinn teldi að herða þyrfti skilyrðin enn frekar.
