Magnaður stjórnarsáttmáli í Þýzkalandi. Gildir það hér líka? Ole Anton Bieltvedt skrifar 10. desember 2021 09:30 Sömu helgi í september og við kusum til Alþingis, kusu Þjóðverjar til síns sambandsþings, Bundestag. Í báðum löndum hafa þriggja flokka stjórnir verið myndaðar. Í Þýzkalandi eru Sósíaldemókratar, Græningjar og Frjálsir demókratar á ferð. Þetta er í raun ríkisstjórn frá vinstri, yfir miðju til hægri, skv. almennri skilgreiningu stjórnmálastefna, og ætti ríkisstjórnin hér, ef Sjálfstæðisflokkurinn væri fjálslyndur hægri flokkur og Framsóknarflokkurinn raunverulegur miðjuflokkur, að hafa svipuð einkenni og stefnumál og sú þýzka. En, svo er ekki. Munurinn liggur einkum í því, að hér setur íhaldssemi og heimóttarskapur eyjaskeggjans enn sterkt mark á stefnu þeirra, sem þykjast vera á miðju og til hægri, sem kæfir það frjálslyndi, sem ætti að fylgja með – gerir það víðast hvar annars staðar – en ekki hér. Hér reika margir enn um í afdölum þröngrar hugmyndafræði, einangrunarstefnu, skilja enn ekki, að Evrópa er álfan okkar, þar sem við eigum heima meðal systra- og bræðraþjóða, hvað þá, að sterkur og stöðugur gjaldeyrir myndi stórbæta velferð okkar, með meiri samkeppni, lægra vöruverði og margfalt lægri vöxtum, svo að ekki sé nú talað um þann fyrirsjáanleika, stöðugleika og það öryggi, sem Evran myndi veita. Fyrir undirrituðum er þýzki stjórnarsáttmálinn magnaður, og vænti ég þess, að hann mun ekki aðeins tryggja framfarir og betra mannlíf í Þýzkalandi, heldur líka hafa góð og uppbyggileg áhrif í Evrópu allri. Því miður get ég ekki sagt það sama um þann íslenzka. Ánægju- eða gleðiskorturinn stafar einkum af því, að hér virðist mest vera á ferðinni gamalt vín á nýjum belgjum. Hvar er neisti góðra breytinga og framfara!? Nýrrar sýnar og lausna!? Hvar er frjó hugsun og dirfska til nýrra taka!? Þetta viðist mest vera gömul og slitin plata, hálfgert moð. Tilfæringar innan ráðuneyta og ný heiti þjóna kannske einhverjum praktískum tilgangi, en þessar tilfæringar virðast meira yfirborðsklór, sem litlu breyta. Hvaða snillingi datt eiginlega í huga, að búa til Ferðamála-, viðskipta- og menningarmálaráðuneyti? Þetta eru þó þrír ólíkir málaflokkar, sem eiga litla samleið. Hvílík þvæla! Og, nafninu á Dómsmálaráðuneytinu var breytt án neinnra sýnilegra verkefnabreytinga. Kannske til að gera formanni Sjálfstæðisflokksins kleift, að skipa ólöglærðan mann í það ráðherraembætti, illu heilli. Slíkt gerist hér. Auðveldlega. Hér kemur hinn þýzki stjórnarsáttmáli, og skýrir hann kannske betur, en mörg orð, mitt dálæti á honum: 1. Loftslagsvernd: Þessi nýja ríkisstjórn tekur þetta grundvallarmál framtíðar manna á jörðinni engum vettlingatökum. Fyrri ríkisstjórn hafði ákveðið, að hætta framleiðslu og notkun kola 2038. Nýja ríkisstjórnin setur aðra forgangsröð: Kolavinnslu og orkuframleiðslu skal hætt 2030. Á sama hátt skal kolvetnishlutleysi nú náð mun fyrr, en áður stóð til: 2045. 2. 25% hækkun á lægstu laun: Þeir launamenn, sem fá lægst laun, eru þeir, sem þiggja tímalaun. Lægstu tímalaun hafa verið 9,60 Evrur. Með einu slagi hækka lægstu tímalaun nú í 12,00 Evrur. Um 25%. Það verða allir að komast af! 3. Innleiðing „B ürgergeld“ eða borgaralauna: Afkomutrygging hinna verst settu. Sama sjónarmið. Atvinnulausir, fatlaðir, veikir, eldri borgarar og aðrir, sem minna mega sín, verða líka að geta lifað mannsæmandi lífi. Borgaralaun eiga að leysa flókið og margþætt tryggingar- og styrkjakerfi af hólmi og tryggja grunnafkomu allra. 4. Stórfellt átak í húsbyggingum: Byggja á fleiri íbúðir en nokkru sinni fyrr, skv. föstu og skilgreindu plani, til að tryggja hagstætt íbúðarverð og viðráðanlegt leigugald leigjenda. 5. Stórátak í þróun stafrænna lausna/kerfa: Ný þýzk ríkisstjórn skilur, að forsenda fyrir velfarnaði og hagsæld, forsenda þess, að ríkið geti tekið á sig ný útgjöld til jöfnunar lífskjara og staðið fyrir öflugri þróun þjóðfélagsins, er framsækið atvinnulíf, öflugur hagvöxtur, góð afkoma fyrirtækja og auknar skattatekjur. Þessvegna vill ný ríkisstjórn gera Þýzkaland að leiðandi ríki heims í fjórðu iðnbyltingunni - innleiðingu stafrænna lausna. 6. Aukin mannúð: Flóttamenn eiga líka rétt: Ný ríkisstjórn vill stórauka mannúð, móttökumöguleika og aðbúnað þeirra, sem flýja stríð, ofbeldi, óréttlæti, atvinnuleysi og örbirgð, og bæta aðstöðu þeirri og tækifæri í Þýzkalandi. 7. „Friday for Future“ - Réttur unga fólksins: Ný ríkisstjórn virðir rétt unga fólksins, þeirra, sem taka eiga við og erfa skulu landið, jörðina, og færir kosningarétt niður í sextán ár, þannig, að unga fólkið fái betri aðgang að áhrifum og völdum. 8. Kannabis lögleitt: Á grundvelli þess, að vísindamenn telja kannabis hættuminna en áfengi og tóbak, og, einkum, af því að kannabis býr yfir viðurkenndum og áhrifamiklum lækningamætti, einkum á sviða verkja- og kvalastillingar, verður kannabis lögleitt, innan strangs ramma. Þá komum við að því, sem þýzka ríkisstjórnin ákvað, að ekki yrði gert: Skattar verða ekki hækkaðir Skuldabremsa verður sett á ríkissjóð frá 2023 (eftir COVID) Hraðatakmarkanir verða ekki settar á þýzkar hraðbrautir. Það er mat undirritaðs, að flest það bezta í stefnumálum þessara þriggja flokka hafi náð fram að ganga í þessum stjórnarsáttmála. Robert Habeck, annar formanna Græningja, fær súperráðuneyti; loftslagsverndar- og viðskiptaráðuneyti. Engin lagasetning mun geta tekið gildi, nema hún hafi fyrst fengið grænt ljós í loftslagsráðuneytinu. Menn geta nú borið saman ofangreint prógramm nýrrar þýzkrar ríkisstjórnar, og það, sem hér er á dagskrá. Fyrir mér vantar því miður þann neista hér, til frelsis frá gamalli og lúinni aðferðafræði, í nýjar, frjálslyndar, alþjóða- og framfarasinnaðar lausnir, sem setja mark sitt á þá þýzku. Því miður ræður hér gamalt fólk, með þrönga sýn, för, þó ungt sé að árum. Heimóttarskapurinn virðist gefa tóninn. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnamálarýnir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Sjá meira
Sömu helgi í september og við kusum til Alþingis, kusu Þjóðverjar til síns sambandsþings, Bundestag. Í báðum löndum hafa þriggja flokka stjórnir verið myndaðar. Í Þýzkalandi eru Sósíaldemókratar, Græningjar og Frjálsir demókratar á ferð. Þetta er í raun ríkisstjórn frá vinstri, yfir miðju til hægri, skv. almennri skilgreiningu stjórnmálastefna, og ætti ríkisstjórnin hér, ef Sjálfstæðisflokkurinn væri fjálslyndur hægri flokkur og Framsóknarflokkurinn raunverulegur miðjuflokkur, að hafa svipuð einkenni og stefnumál og sú þýzka. En, svo er ekki. Munurinn liggur einkum í því, að hér setur íhaldssemi og heimóttarskapur eyjaskeggjans enn sterkt mark á stefnu þeirra, sem þykjast vera á miðju og til hægri, sem kæfir það frjálslyndi, sem ætti að fylgja með – gerir það víðast hvar annars staðar – en ekki hér. Hér reika margir enn um í afdölum þröngrar hugmyndafræði, einangrunarstefnu, skilja enn ekki, að Evrópa er álfan okkar, þar sem við eigum heima meðal systra- og bræðraþjóða, hvað þá, að sterkur og stöðugur gjaldeyrir myndi stórbæta velferð okkar, með meiri samkeppni, lægra vöruverði og margfalt lægri vöxtum, svo að ekki sé nú talað um þann fyrirsjáanleika, stöðugleika og það öryggi, sem Evran myndi veita. Fyrir undirrituðum er þýzki stjórnarsáttmálinn magnaður, og vænti ég þess, að hann mun ekki aðeins tryggja framfarir og betra mannlíf í Þýzkalandi, heldur líka hafa góð og uppbyggileg áhrif í Evrópu allri. Því miður get ég ekki sagt það sama um þann íslenzka. Ánægju- eða gleðiskorturinn stafar einkum af því, að hér virðist mest vera á ferðinni gamalt vín á nýjum belgjum. Hvar er neisti góðra breytinga og framfara!? Nýrrar sýnar og lausna!? Hvar er frjó hugsun og dirfska til nýrra taka!? Þetta viðist mest vera gömul og slitin plata, hálfgert moð. Tilfæringar innan ráðuneyta og ný heiti þjóna kannske einhverjum praktískum tilgangi, en þessar tilfæringar virðast meira yfirborðsklór, sem litlu breyta. Hvaða snillingi datt eiginlega í huga, að búa til Ferðamála-, viðskipta- og menningarmálaráðuneyti? Þetta eru þó þrír ólíkir málaflokkar, sem eiga litla samleið. Hvílík þvæla! Og, nafninu á Dómsmálaráðuneytinu var breytt án neinnra sýnilegra verkefnabreytinga. Kannske til að gera formanni Sjálfstæðisflokksins kleift, að skipa ólöglærðan mann í það ráðherraembætti, illu heilli. Slíkt gerist hér. Auðveldlega. Hér kemur hinn þýzki stjórnarsáttmáli, og skýrir hann kannske betur, en mörg orð, mitt dálæti á honum: 1. Loftslagsvernd: Þessi nýja ríkisstjórn tekur þetta grundvallarmál framtíðar manna á jörðinni engum vettlingatökum. Fyrri ríkisstjórn hafði ákveðið, að hætta framleiðslu og notkun kola 2038. Nýja ríkisstjórnin setur aðra forgangsröð: Kolavinnslu og orkuframleiðslu skal hætt 2030. Á sama hátt skal kolvetnishlutleysi nú náð mun fyrr, en áður stóð til: 2045. 2. 25% hækkun á lægstu laun: Þeir launamenn, sem fá lægst laun, eru þeir, sem þiggja tímalaun. Lægstu tímalaun hafa verið 9,60 Evrur. Með einu slagi hækka lægstu tímalaun nú í 12,00 Evrur. Um 25%. Það verða allir að komast af! 3. Innleiðing „B ürgergeld“ eða borgaralauna: Afkomutrygging hinna verst settu. Sama sjónarmið. Atvinnulausir, fatlaðir, veikir, eldri borgarar og aðrir, sem minna mega sín, verða líka að geta lifað mannsæmandi lífi. Borgaralaun eiga að leysa flókið og margþætt tryggingar- og styrkjakerfi af hólmi og tryggja grunnafkomu allra. 4. Stórfellt átak í húsbyggingum: Byggja á fleiri íbúðir en nokkru sinni fyrr, skv. föstu og skilgreindu plani, til að tryggja hagstætt íbúðarverð og viðráðanlegt leigugald leigjenda. 5. Stórátak í þróun stafrænna lausna/kerfa: Ný þýzk ríkisstjórn skilur, að forsenda fyrir velfarnaði og hagsæld, forsenda þess, að ríkið geti tekið á sig ný útgjöld til jöfnunar lífskjara og staðið fyrir öflugri þróun þjóðfélagsins, er framsækið atvinnulíf, öflugur hagvöxtur, góð afkoma fyrirtækja og auknar skattatekjur. Þessvegna vill ný ríkisstjórn gera Þýzkaland að leiðandi ríki heims í fjórðu iðnbyltingunni - innleiðingu stafrænna lausna. 6. Aukin mannúð: Flóttamenn eiga líka rétt: Ný ríkisstjórn vill stórauka mannúð, móttökumöguleika og aðbúnað þeirra, sem flýja stríð, ofbeldi, óréttlæti, atvinnuleysi og örbirgð, og bæta aðstöðu þeirri og tækifæri í Þýzkalandi. 7. „Friday for Future“ - Réttur unga fólksins: Ný ríkisstjórn virðir rétt unga fólksins, þeirra, sem taka eiga við og erfa skulu landið, jörðina, og færir kosningarétt niður í sextán ár, þannig, að unga fólkið fái betri aðgang að áhrifum og völdum. 8. Kannabis lögleitt: Á grundvelli þess, að vísindamenn telja kannabis hættuminna en áfengi og tóbak, og, einkum, af því að kannabis býr yfir viðurkenndum og áhrifamiklum lækningamætti, einkum á sviða verkja- og kvalastillingar, verður kannabis lögleitt, innan strangs ramma. Þá komum við að því, sem þýzka ríkisstjórnin ákvað, að ekki yrði gert: Skattar verða ekki hækkaðir Skuldabremsa verður sett á ríkissjóð frá 2023 (eftir COVID) Hraðatakmarkanir verða ekki settar á þýzkar hraðbrautir. Það er mat undirritaðs, að flest það bezta í stefnumálum þessara þriggja flokka hafi náð fram að ganga í þessum stjórnarsáttmála. Robert Habeck, annar formanna Græningja, fær súperráðuneyti; loftslagsverndar- og viðskiptaráðuneyti. Engin lagasetning mun geta tekið gildi, nema hún hafi fyrst fengið grænt ljós í loftslagsráðuneytinu. Menn geta nú borið saman ofangreint prógramm nýrrar þýzkrar ríkisstjórnar, og það, sem hér er á dagskrá. Fyrir mér vantar því miður þann neista hér, til frelsis frá gamalli og lúinni aðferðafræði, í nýjar, frjálslyndar, alþjóða- og framfarasinnaðar lausnir, sem setja mark sitt á þá þýzku. Því miður ræður hér gamalt fólk, með þrönga sýn, för, þó ungt sé að árum. Heimóttarskapurinn virðist gefa tóninn. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnamálarýnir.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar