Í yfirlýsingunni, sem birt var á vef sendiráðsins, er því haldið fram að ákvörðun ríkisstjórnar Íslands brjóti bæði gegn alþjóðalögum og stöðlum í milliríkjasamskiptum. Þar að auki skemmi hún verulega samband Íslands og Kína.

Þá segir að utanríkisráðuneyti Kína hafi kallað sendiherra Íslands þar á teppið og mótmælum yfirvalda í Peking komið á framfæri við hann.

„Kína er staðráðið í að vernda fullveldi, öryggi og hagsmuni ríkisins,“ segir í yfirlýsingunni. „Við krefjumst þess að Ísland virði fullveldi, öryggi og hagsmuni ríkisins, og hætti afskiptum af innanríkismálum Kína undir yfirskyni mannréttinda.“

Lögmanninum Jónasi Haraldssyni hefur verið meinað að ferðast til Kina og eigur hans þar, ef einhverjar, frystar. Hann hefur skrifað greinar í Morgunblaðið þar sem hann hefur gagnrýnt yfirvöld í Kína.

Guðlaugur Þór Guðlaugsson, utanríkisráðherra, hefur lýst aðgerðunum sem algerlega óviðunandi.

Í yfirlýsingu ráðuneytisins segir berum orðum að Jónas hafi verið beittur viðskiptaþvingunum vegna ákvörðunar ríkisstjórnar Íslands í síðasta mánuði um að taka þátt í samstilltum aðgerðum gegn Kína vegna mannréttindabrota á Úígúrum.

Yfirvöld í Kína hafa undanfarin ár verið sökuð um alvarleg mannréttindabrot í Xinjiang-héraði, þar sem íbúar tilheyra flestir þjóðarbroti sem kallast Úígúrar. Um er að ræða múslima sem tala tungumál sem byggir á tyrknesku.

Hundruð þúsund þeirra hafa verið færð í búðir sem yfirvöld í Kína hafa kallað „endurmenntunarbúðir“ en þaðan hafa borist fjölmargar fregnir um umfangsmikil mannréttindabrot eins og þrælkunarvinnu, þvingaðar ófrjósemisaðgerðir og alvarleg kynferðisbrot.

Sjá einnig: Börn Úígúra tekin af fjölskyldumeðlimum og flutt í búðir fyrir munaðarleysingja

Þessu hefur ítrekað verið lýst sem mannréttindabrotum og jafnvel þjóðarmorði.

Ráðamenn í Peking hafa ítrekað sagt að um innanríkismál sé að ræða og það komi umheiminum ekki við. Þá hefur því verið haldið fram að um sé að ræða búðir þar sem Úígúrar hljóti þjálfun sem eigi að nýtast þeim vel í nútímasamfélagi.