Sérhagsmunir gegn almannahagsmunum 4. desember 2012 06:00 Sjö bæjarstjórar rita í Fréttablaðið 20. október um skýrslu, sem þeir sjálfir fólu KPMG að vinna um kostnað flugfarþega af hugsanlegum flutningi miðstöðvar innanlandsflugs úr Vatnsmýri á Miðnesheiði. Bæjarstjórana sjö varðar lítt um þjóðarhag og forsendur þeirra eru hæpnar. Þeir meta hvorki mörghundruðfaldan hag af byggð í Vatnsmýri né landsbyggðarvænan flugvöll á Hólmsheiði í einu af úthverfum Reykjavíkur. Rétt er því að taka af öll tvímæli um nokkur meginatriði, sem varða þjóðarhag.1. Um skyldu borgarstjórnar Skylda yfirvalda í Reykjavík og í öðrum bæjum og borgum hvarvetna er að gera borgarskipulag á forsendum hagsældar, öryggis og velferðar íbúanna svo þar dafni mannvænt og skilvirkt samfélag. Frá stríðslokum hafa borgaryfirvöld að mestu vanrækt þessa skyldu. Í stað þess að þjóna íbúum með góðu skipulagi leiddu þau til öndvegis baneitraðar landsbyggðarkröfur fjórflokksins um herflugvöll miðsvæðis til ómælds tjóns fyrir alla landsmenn. Neikvæðra áhrifa gætir í þjóðarhag.2. Um skyldu flugmálayfirvalda Skylda flugmálayfirvalda ríkisins er að tryggja skilvirkar flugsamgöngur í samræmi við hagsmuni samfélagsins á hverjum tíma og í sátt við íbúana. Frá 1945 hafa flugmálayfirvöld brugðist þeirri skyldu að tryggja frambúðarlausn fyrir miðstöð innanlandsflugs á SV-landi til hagsbóta fyrir flugfarþega og flugrekendur en einbeitt sér þess í stað að því að festa í sessi gamla herflugvöllinn í miðborg Reykjavíkur til gríðarlegs tjóns fyrir alla. Tvær óháðar rannsóknir um 1964 mátu Vatnsmýri sem lakasta flugvallarvalkostinn af fjórum á höfuðborgarsvæðinu og árið 2007 komust sérfræðingar Sturlu Böðvarssonar samgönguráðherra að því að af fjórum kostum væri Vatnsmýri lakastur en Hólmsheiði þjóðhagslega hagkvæmastur.3. Um höfuðborgarhagkerfið Ekki er til mat á stærð hagkerfis höfuðborgarinnar. Fáum dylst þó að það er stærsti hluti íslensks hagkerfis. Örfáar grófar kennitölur verða því að nægja: 210.000 íbúar, 150.000 bílar, 2.000.000m² í verslunarhúsnæði, 6.000.000m² í öðru atvinnuhúsnæði, 170.000 störf og svo framvegis. Flugvöllurinn splundraði byggðinni, sem þekur nú um 15.000ha, líkt og París og Manhattan samanlagt (4 milljónir íbúa). Þannig glötuðust helstu borgareinkenni, svo sem eiginleg miðborg og nánd milli íbúa. Grunnur almannasamgangna og nærþjónustu brast og bíllinn varð helsta samgöngutækið. Tímasóun borgarbúa er gríðarleg og reksturskostnaður heimila, fyrirtækja og sveitarfélaga allt of mikill. Óskilvirkni höfuðborgarhagkerfisins hefur neikvæð áhrif á þjóðarhag.4. Um almannaöryggi Forsendur almannavarna á höfuðborgarsvæðinu eru veikar. Rýmingarleiðir eru of fáar og óþarflega langar vegna þess að mikið vantar inn í stofnbrautakerfið, sem hefur liðið fyrir Vatnsmýrarvöll og viðvarandi fjársvelti áratugum saman. Aðstæður öryggis- og neyðarþjónustu eru því erfiðar, flugvöllurinn þrengir að, bifreiðaakstur er gríðarlegur, mengun er mikil og umferðarslys allt of mörg.5. Um sjúkraflug Óverjandi er að nota vængjað flug nema sjúklingur sé í „stöðugu“ ástandi svo flutningstími skerði ekki batahorfur. Stórslasaða og bráðveika á að flytja með þyrlu beint á sjúkrastofnun. Sjúkraflug er a.m.k. þríþætt: bílferð að flugvelli, flugferð, bílferð að sjúkrastofnun. Meðalflutningstími er a.m.k. 2 klst. Lenging bílferðar um 10-20 mín. að sjúkrastofnun skiptir því ekki máli. Gnótt fjár til eflingar sjúkraflutninga er nú bundin undir flugbrautum í Vatnsmýri.6. Um Reykjavíkurvaldið Landsbyggðarforkólfar nefna oft „Reykjavíkurvaldið“ til að lýsa óbeit á meintri mismunun af hálfu valdsmanna í höfuðborginni, valdsmanna sem yfirleitt eru þó landsbyggðarsinnaðir þingmenn, sem í heila öld hafa einokað sæti í áhrifamestu nefndum Alþingis og oftast mannað þá ráðherrastóla sem mest áhrifavald hafa haft á örlög landsbyggðarinnar.7. Um skýrslu KPMG KPMG fullyrðir ranglega að skilyrði á Hólmsheiði séu óhagstæð. Hið rétta er að skv. yfirlýsingu dr. Haraldar Ólafssonar má lenda þar í a.m.k. 96 prósentum tilvika en að mati flugrekenda nægja 95 prósent. Ámælisvert er að skýrsluhöfundar fjalla ekki um mikla hagsmuni af flutningi flugs úr Vatnsmýri. Niðurlag Bæjarstjórana sjö varðar hvorki um þjóðarhag né hagsmuni borgarbúa enda mótast nálgun þeirra af atkvæðamisvægi og kjördæmapoti í heila öld. Og þó flugvöllurinn sé enn í Vatnsmýri hefur hann augljóslega aldrei gagnast landsbyggðinni því víða er orðið tvísýnt um áframhald búsetu vegna fólksfækkunar. Hins vegar hefur hann leitt yfir borgina ómældar búsifjar. Í áratugi hafa Íslendingar haft einna hæstar þjóðartekjur á mann í heiminum en á sama tíma kvartar fólk undan lágum tekjum. Meginskýring þessa munar felst í óskilvirkum rekstri borgarsamfélagsins, hömlulausu kjördæmapoti og illri meðferð ríkisfjár áratugum saman. Bæjarstjórarnir sjö og aðrir landsbyggðarforkólfar fyrr og síðar bera mesta ábyrgð á þessari ömurlegu stöðu mála. Í stað bullandi kjördæmapots ættu bæjarstjórarnir sjö að beita sér fyrir áhrifaríkari byggðastefnu en hingað til og að styðja byggingu nýs flugvallar á Hólmsheiði. Kostnaður við hann er á við ein Vaðlaheiðargöng. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Sjá meira
Sjö bæjarstjórar rita í Fréttablaðið 20. október um skýrslu, sem þeir sjálfir fólu KPMG að vinna um kostnað flugfarþega af hugsanlegum flutningi miðstöðvar innanlandsflugs úr Vatnsmýri á Miðnesheiði. Bæjarstjórana sjö varðar lítt um þjóðarhag og forsendur þeirra eru hæpnar. Þeir meta hvorki mörghundruðfaldan hag af byggð í Vatnsmýri né landsbyggðarvænan flugvöll á Hólmsheiði í einu af úthverfum Reykjavíkur. Rétt er því að taka af öll tvímæli um nokkur meginatriði, sem varða þjóðarhag.1. Um skyldu borgarstjórnar Skylda yfirvalda í Reykjavík og í öðrum bæjum og borgum hvarvetna er að gera borgarskipulag á forsendum hagsældar, öryggis og velferðar íbúanna svo þar dafni mannvænt og skilvirkt samfélag. Frá stríðslokum hafa borgaryfirvöld að mestu vanrækt þessa skyldu. Í stað þess að þjóna íbúum með góðu skipulagi leiddu þau til öndvegis baneitraðar landsbyggðarkröfur fjórflokksins um herflugvöll miðsvæðis til ómælds tjóns fyrir alla landsmenn. Neikvæðra áhrifa gætir í þjóðarhag.2. Um skyldu flugmálayfirvalda Skylda flugmálayfirvalda ríkisins er að tryggja skilvirkar flugsamgöngur í samræmi við hagsmuni samfélagsins á hverjum tíma og í sátt við íbúana. Frá 1945 hafa flugmálayfirvöld brugðist þeirri skyldu að tryggja frambúðarlausn fyrir miðstöð innanlandsflugs á SV-landi til hagsbóta fyrir flugfarþega og flugrekendur en einbeitt sér þess í stað að því að festa í sessi gamla herflugvöllinn í miðborg Reykjavíkur til gríðarlegs tjóns fyrir alla. Tvær óháðar rannsóknir um 1964 mátu Vatnsmýri sem lakasta flugvallarvalkostinn af fjórum á höfuðborgarsvæðinu og árið 2007 komust sérfræðingar Sturlu Böðvarssonar samgönguráðherra að því að af fjórum kostum væri Vatnsmýri lakastur en Hólmsheiði þjóðhagslega hagkvæmastur.3. Um höfuðborgarhagkerfið Ekki er til mat á stærð hagkerfis höfuðborgarinnar. Fáum dylst þó að það er stærsti hluti íslensks hagkerfis. Örfáar grófar kennitölur verða því að nægja: 210.000 íbúar, 150.000 bílar, 2.000.000m² í verslunarhúsnæði, 6.000.000m² í öðru atvinnuhúsnæði, 170.000 störf og svo framvegis. Flugvöllurinn splundraði byggðinni, sem þekur nú um 15.000ha, líkt og París og Manhattan samanlagt (4 milljónir íbúa). Þannig glötuðust helstu borgareinkenni, svo sem eiginleg miðborg og nánd milli íbúa. Grunnur almannasamgangna og nærþjónustu brast og bíllinn varð helsta samgöngutækið. Tímasóun borgarbúa er gríðarleg og reksturskostnaður heimila, fyrirtækja og sveitarfélaga allt of mikill. Óskilvirkni höfuðborgarhagkerfisins hefur neikvæð áhrif á þjóðarhag.4. Um almannaöryggi Forsendur almannavarna á höfuðborgarsvæðinu eru veikar. Rýmingarleiðir eru of fáar og óþarflega langar vegna þess að mikið vantar inn í stofnbrautakerfið, sem hefur liðið fyrir Vatnsmýrarvöll og viðvarandi fjársvelti áratugum saman. Aðstæður öryggis- og neyðarþjónustu eru því erfiðar, flugvöllurinn þrengir að, bifreiðaakstur er gríðarlegur, mengun er mikil og umferðarslys allt of mörg.5. Um sjúkraflug Óverjandi er að nota vængjað flug nema sjúklingur sé í „stöðugu“ ástandi svo flutningstími skerði ekki batahorfur. Stórslasaða og bráðveika á að flytja með þyrlu beint á sjúkrastofnun. Sjúkraflug er a.m.k. þríþætt: bílferð að flugvelli, flugferð, bílferð að sjúkrastofnun. Meðalflutningstími er a.m.k. 2 klst. Lenging bílferðar um 10-20 mín. að sjúkrastofnun skiptir því ekki máli. Gnótt fjár til eflingar sjúkraflutninga er nú bundin undir flugbrautum í Vatnsmýri.6. Um Reykjavíkurvaldið Landsbyggðarforkólfar nefna oft „Reykjavíkurvaldið“ til að lýsa óbeit á meintri mismunun af hálfu valdsmanna í höfuðborginni, valdsmanna sem yfirleitt eru þó landsbyggðarsinnaðir þingmenn, sem í heila öld hafa einokað sæti í áhrifamestu nefndum Alþingis og oftast mannað þá ráðherrastóla sem mest áhrifavald hafa haft á örlög landsbyggðarinnar.7. Um skýrslu KPMG KPMG fullyrðir ranglega að skilyrði á Hólmsheiði séu óhagstæð. Hið rétta er að skv. yfirlýsingu dr. Haraldar Ólafssonar má lenda þar í a.m.k. 96 prósentum tilvika en að mati flugrekenda nægja 95 prósent. Ámælisvert er að skýrsluhöfundar fjalla ekki um mikla hagsmuni af flutningi flugs úr Vatnsmýri. Niðurlag Bæjarstjórana sjö varðar hvorki um þjóðarhag né hagsmuni borgarbúa enda mótast nálgun þeirra af atkvæðamisvægi og kjördæmapoti í heila öld. Og þó flugvöllurinn sé enn í Vatnsmýri hefur hann augljóslega aldrei gagnast landsbyggðinni því víða er orðið tvísýnt um áframhald búsetu vegna fólksfækkunar. Hins vegar hefur hann leitt yfir borgina ómældar búsifjar. Í áratugi hafa Íslendingar haft einna hæstar þjóðartekjur á mann í heiminum en á sama tíma kvartar fólk undan lágum tekjum. Meginskýring þessa munar felst í óskilvirkum rekstri borgarsamfélagsins, hömlulausu kjördæmapoti og illri meðferð ríkisfjár áratugum saman. Bæjarstjórarnir sjö og aðrir landsbyggðarforkólfar fyrr og síðar bera mesta ábyrgð á þessari ömurlegu stöðu mála. Í stað bullandi kjördæmapots ættu bæjarstjórarnir sjö að beita sér fyrir áhrifaríkari byggðastefnu en hingað til og að styðja byggingu nýs flugvallar á Hólmsheiði. Kostnaður við hann er á við ein Vaðlaheiðargöng.
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar