Skipverjar á frystiskipinu Júlíusi Geirmundssyni segjast margir hverja hafa verið alvarlega veikir í þriggja vikna túr á miðunum. Þeir hafi verið með mikinn hita, öndunarörðugleika auk fleiri þekktra einkenna Covid-19 sjúkdómsins.
Þetta kemur fram í tilkynningu frá Verkalýðsfélagi Vestfirðinga eftir fund með skipverjunum. Tilefni fundarins var hópsmit sem skipverjar urðu fyrir í kjölfar þess að Hraðfrystihúsið Gunnvör (HG) hundsaði tilmæli um viðbrögð frá sóttvarnaryfirvöldum, að því er segir á heimasíðu Verkvest. Á þriðja tug skipverja sóttu fundinn.
25 skipverjar voru um borð í skipinu í umræddri ferð og annars eins hópur í landi. Fundurinn var bæði fyrir þá sem ekki tóku þátt í veiðiferðinni og um leið fjarfundur fyrir þá sem höfðu sýkst, eru í sóttkví eða sættu einangrun.
Framkvæmdastjóri HG og skipstjórinn á Júlíusi Geirmundssyni hafa viðurkennt í yfirlýsingu að eftir á að hyggja hefði átt að fara fyrr í land. Þeir hafi þó verið í sambandi við sóttvarnalæni. Þeir hafa ekki viljað svara spurningum fjölmiðla varðandi þetta atriði.
Mikill hiti og öndunarörðugleikar
„Ljóst er af frásögnum skipverja að ástandið um borð varð mjög alvarlegt og skipverjar margir hverjir alvarlega veikir með mikinn hita, öndunarörðuleika ásamt fleiri þekktum Covid einkennum,“ segir í tilkynningunni.
„Þrátt fyrir þessu skýru einkenni um sýkingu töldu hvorki útgerð né skipstjóri ástæðu til að tilkynna um veikindin til sóttvarnaryfirvalda eða Landhelgisgæslu eða halda skipi til hafnar þannig að hægt væri að framkvæma sýnatöku og koma í veg fyrir frekari smit um borð.“
Skipverjar spyrja: „Hver er að ljúga að okkur?“
Þeir vísa til þess að Súsanna Björg Ástvaldsdóttir, umdæmislæknir sóttvarna á Vestfjörðum, hafi lýst yfir að hann vildi fá skipverja í sýnatöku á þriðja degi veiðiferðar. En það sé á skjön við það sem fram hafi komið í Kastljósviðtali við Þórólf Guðnason sóttvarnarlækni í gær. Þar hefði sóttvarnalæknir sagt að ekkert hafi bent til þess að um hópsmit væri að ræða.
Ekki aðgangur að klefa vegna veikinda klefafélaga
„Allt frá öðrum degi veiðiferðar hafi skipstjórinn skipað mönnum í einangrun meðan þeir voru sem veikastir. Meðan skipverji var í einangrun þurfti klefafélagi hans að búa við það að sofa í sjónvarpsklefa án aðgangs að persónulegum munum sínum, s.s. hreinum fatnaði o.fl.“
Aðstæður skipverja hafi því vægast sagt verið skelfilegar þar sem þeir veiktust einn af öðrum og höfðu ekki aðrar bjargir en verkjalyf til að halda sér gangandi þar sem skipið var við veiðar og vinnslan í gangi.
„Síðar kom í ljós að lyfjabirgðir voru ekki nægar og þurfti þá að handvelja úr hverjir væru veikastir og þyrftu mest á verkjalyfjum að halda.“
Skeytingarleysi útgerðar og/eða skipstjóra gagnvart heilsu og öryggi skipverja í umræddri veiðiferð virðist því hafa verið algert, segir í tilkynningu verkalýðsfélagsins.
Bergvin Eyþórsson, varaformaður Verkalýðsfélags Vestfjarða, sagði í kvöldfréttum Stöðvar 2 í kvöld að skipverjar hafi fundað með Verkalýsðfélaginu í dag þar sem þeir hafi lýst aðstæðum.
„Þeir lýstu ferlinu strákarnir og voru bæði reiðir og hræddir. Þeim fannst ekki hafa verið komið vel fram við sig. Þeim finnst útgerðin ekki hafa haft velferð þeirra að leiðarljósi,“ segir Bergvin.
„Sjómenn vinna náttúrulega alltaf þannig að menn víkja sér ekkert undan því nema þeir geti bara ekki meir. Það gerðist náttúrulega í þessu tilfelli.“
Hafi ekki mátt ræða veikindi út á við
„Skipverjum var bannað að ræða veikindin út á við en máttu ræða við fjölskyldur. Ítrekað var að ræða ekki veikindin og á 3ju viku sjóferðar var sett á algert bann við að minnast á veikindin á samfélagsmiðlum eða við fréttamenn. Þannig var skipverjum haldið nauðugum og veikum við vinnu út á sjó, í brælu og lélegu fiskeríi á meðan Covid sýking herjaði á áhöfnina,“ segir í tilkynningu verkalýðsfélagsins eftir fundinn með skipverjum.
Næstu skref Verk Vest sé að leita samstarfs við önnur stéttarfélög sjómanna um borð í Júlíusi Geirmundssyni þar sem ljóst þykir að brotið hafi verið alvarlega gegn skipverjum.
„Verk Vest hefur verið í samráði við lögmenn félagsins um næstu skref. Allir áhafnarmeðlimir í Verk Vest hafa ákveðið að fela félaginu umboð til að fara með sín mál er varða réttindi- og launamál. Þá hefur félagið fregnir af því að landað verði úr skipinu á morgun án þess að sótthreinsun á skipinu hafi farið fram.“
