Er vont að vera ohf? Steinar B. Aðalbjörnsson skrifar 16. október 2017 09:00 Árið 2006 var opinbera hlutafélagið Matvælarannsóknir Íslands (Matís) stofnað og tók félagið svo til starfa 1. janúar 2007. Þá runnu saman í eina sæng nokkrar stofnanir og fyrirtæki sem hjá störfuðu margir af færustu sérfræðingum Íslendinga í málum tengdum sjávarfangi, landbúnaði, rannsóknum á matvælaörverum og líftækni. Innan þessara eininga hafði byggst upp gríðarleg þekking, jafnvel til áratuga, eins og tilfellið var til að mynda með Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (Rf). Á löngum starfstíma Rf fóru fram öflugar rannsóknir á sjávarfangi, þá sérstaklega fiski, rannsóknir sem í dag eru grunnur að þekkingu Íslendinga á nýtingu á hinu verðmæta hráefni sem úr hafinu okkar kemur. Það væri of langt mál að telja alla þá færu sérfræðinga sem störfuðu hjá Rf og komu að sértækum og viðamiklum rannsóknum í gegnum tíðina. En eins og með alla sigra, hvort sem þeir eru í íþróttum eða atvinnulífinu, þá er enginn einn sem gerir allt, getur allt, né býr til öll verðmætin; hér er um samvinnu að ræða þar sem verkum er skipt og vinnan unnin í þéttu samstarfi við fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum (í þessu tilfelli mikilvægar grunnrannsóknir í mikilvægustu atvinnugrein Íslendinga). Í ágætri grein sem vinur minn Svavar Hávarðsson hjá Fiskifréttum skrifaði nú fyrir stuttu kemur fram gríðarlega gróska sem á sér stað í kringum sjávarútveginn. Og takið eftir; mesta verðmætasköpunin er kannski ekki í veiðunum sjálfum heldur í afleiddum fyrirtækjum og störfum. Í greininni voru nefnd öflug fyrirtæki á borð við Iceprotein/Protis, Kerecis sem er án nokkurs vafa að “meika það í Ameríku”, Codland, Þorbjörn, Vísir, Skaginn 3X og Margildi, sem hafa nýtt sér verðminni afurðir frá fiskveiðum og fundið farveg fullnýtingar og aukinnar verðmætasköpunar. Og það eru mun fleiri fyrirtæki sem eru á sömu góðu braut. Það sem vakti athygli mína í þessum góða pistli Svavars var tvennt. Annars vegar var það að Þór Sigfússon, eigandi og fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjávarklasans skuli nefndur sem helsti talsmaður fullnýtingar og óhefðbundinnar verðmætasköpunar í íslenskum sjávarútvegi. Þór er aldeilis fínn þegar kemur að sjávarfangi og hefur verið öflugur bandamaður þegar kemur að jákvæðri umfjöllun um sjávarútveginn en það má ekki gleyma þeim sem vinnuna hafa unnið, stundað rannsóknirnar, sótt til þess fjármagn, jafnvel út fyrir landsteinana né heldur má gleyma menntastofnunum okkar sem hafa leikið ákveðið lykilhlutverk. Aukinheldur má ekki gleyma fjármögnunaraðilum, til dæmis Aukið verðmæti sjávarfangs (AVS) sjóðnum sem grunnur var lagður að hjá Rf og skipt hefur gríðarmiklu máli í sjávarútvegstengdum rannsóknum Íslendinga. Það er ekki nóg að koma með öll fallegu orðin og lýsingarnar um hversu verðmætur íslenskur sjávarútvegur er, sem hann svo sannarlega er, heldur verður að vinna vinnuna, stunda rannsóknirnar, keyra þróunina áfram og fá niðurstöður sem hægt er að nota í samtölum við aðra, aðrar þjóðir og þá sem áhuga hafa á afurðum úr íslenskum sjó. Án rannsókna væri sú mikilvæga þekking sem við höfum í dag ekki til staðar. Hitt sem vakti athygli mína var að flestöll fyrirtækin sem Svavar nefndi á nafn hafa á einum eða öðrum tíma “stoppað við hjá Matís”, ef svo má að orði komast, fengið aðstoð í formi aðstöðu til rannsókna eða kafað í þekkingarbrunn starfsmanna Matís, enda er lögbundið hlutverk Matís að aðstoða viðskiptavini til aukinnar verðmætasköpunar, matvælaöryggis og lýðheilsu. Meira að segja þá var rannsóknafyrirtækið Iceprotein, sem stendur á bak við Protis, upphaflega í eigu Rf/Matís sem sproti út úr rannsóknum Rf. Þessi fyrirtæki gleyma ekki þeim mikilvæga þætti Matís í velgengni sinni, það veit ég, enda eru talsmenn og –konur þeirra dugleg að nefna sína samstarfsaðila þegar svo ber undir. En annað er oft upp á teningnum þegar almennt er skrifað um velgengni sprotafyrirtækja í sjávarútvegi; þá vilja fögru orðin og fallegu lýsingarnar ryðja úr vegi upplýsingum sem koma úr grunnrannsóknum sjávarútvegsins. Af hverju ætli það sé? Er betra ef fyrirtæki í einkaeigu, og ekki tengt ríkinu, tala um þessi mikilvægu mál? Ætli það sé vont.......óheppilegt að vera ohf?Höfundur er forstöðumaður miðlunar og samskipta hjá Matís. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Árið 2006 var opinbera hlutafélagið Matvælarannsóknir Íslands (Matís) stofnað og tók félagið svo til starfa 1. janúar 2007. Þá runnu saman í eina sæng nokkrar stofnanir og fyrirtæki sem hjá störfuðu margir af færustu sérfræðingum Íslendinga í málum tengdum sjávarfangi, landbúnaði, rannsóknum á matvælaörverum og líftækni. Innan þessara eininga hafði byggst upp gríðarleg þekking, jafnvel til áratuga, eins og tilfellið var til að mynda með Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (Rf). Á löngum starfstíma Rf fóru fram öflugar rannsóknir á sjávarfangi, þá sérstaklega fiski, rannsóknir sem í dag eru grunnur að þekkingu Íslendinga á nýtingu á hinu verðmæta hráefni sem úr hafinu okkar kemur. Það væri of langt mál að telja alla þá færu sérfræðinga sem störfuðu hjá Rf og komu að sértækum og viðamiklum rannsóknum í gegnum tíðina. En eins og með alla sigra, hvort sem þeir eru í íþróttum eða atvinnulífinu, þá er enginn einn sem gerir allt, getur allt, né býr til öll verðmætin; hér er um samvinnu að ræða þar sem verkum er skipt og vinnan unnin í þéttu samstarfi við fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum (í þessu tilfelli mikilvægar grunnrannsóknir í mikilvægustu atvinnugrein Íslendinga). Í ágætri grein sem vinur minn Svavar Hávarðsson hjá Fiskifréttum skrifaði nú fyrir stuttu kemur fram gríðarlega gróska sem á sér stað í kringum sjávarútveginn. Og takið eftir; mesta verðmætasköpunin er kannski ekki í veiðunum sjálfum heldur í afleiddum fyrirtækjum og störfum. Í greininni voru nefnd öflug fyrirtæki á borð við Iceprotein/Protis, Kerecis sem er án nokkurs vafa að “meika það í Ameríku”, Codland, Þorbjörn, Vísir, Skaginn 3X og Margildi, sem hafa nýtt sér verðminni afurðir frá fiskveiðum og fundið farveg fullnýtingar og aukinnar verðmætasköpunar. Og það eru mun fleiri fyrirtæki sem eru á sömu góðu braut. Það sem vakti athygli mína í þessum góða pistli Svavars var tvennt. Annars vegar var það að Þór Sigfússon, eigandi og fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjávarklasans skuli nefndur sem helsti talsmaður fullnýtingar og óhefðbundinnar verðmætasköpunar í íslenskum sjávarútvegi. Þór er aldeilis fínn þegar kemur að sjávarfangi og hefur verið öflugur bandamaður þegar kemur að jákvæðri umfjöllun um sjávarútveginn en það má ekki gleyma þeim sem vinnuna hafa unnið, stundað rannsóknirnar, sótt til þess fjármagn, jafnvel út fyrir landsteinana né heldur má gleyma menntastofnunum okkar sem hafa leikið ákveðið lykilhlutverk. Aukinheldur má ekki gleyma fjármögnunaraðilum, til dæmis Aukið verðmæti sjávarfangs (AVS) sjóðnum sem grunnur var lagður að hjá Rf og skipt hefur gríðarmiklu máli í sjávarútvegstengdum rannsóknum Íslendinga. Það er ekki nóg að koma með öll fallegu orðin og lýsingarnar um hversu verðmætur íslenskur sjávarútvegur er, sem hann svo sannarlega er, heldur verður að vinna vinnuna, stunda rannsóknirnar, keyra þróunina áfram og fá niðurstöður sem hægt er að nota í samtölum við aðra, aðrar þjóðir og þá sem áhuga hafa á afurðum úr íslenskum sjó. Án rannsókna væri sú mikilvæga þekking sem við höfum í dag ekki til staðar. Hitt sem vakti athygli mína var að flestöll fyrirtækin sem Svavar nefndi á nafn hafa á einum eða öðrum tíma “stoppað við hjá Matís”, ef svo má að orði komast, fengið aðstoð í formi aðstöðu til rannsókna eða kafað í þekkingarbrunn starfsmanna Matís, enda er lögbundið hlutverk Matís að aðstoða viðskiptavini til aukinnar verðmætasköpunar, matvælaöryggis og lýðheilsu. Meira að segja þá var rannsóknafyrirtækið Iceprotein, sem stendur á bak við Protis, upphaflega í eigu Rf/Matís sem sproti út úr rannsóknum Rf. Þessi fyrirtæki gleyma ekki þeim mikilvæga þætti Matís í velgengni sinni, það veit ég, enda eru talsmenn og –konur þeirra dugleg að nefna sína samstarfsaðila þegar svo ber undir. En annað er oft upp á teningnum þegar almennt er skrifað um velgengni sprotafyrirtækja í sjávarútvegi; þá vilja fögru orðin og fallegu lýsingarnar ryðja úr vegi upplýsingum sem koma úr grunnrannsóknum sjávarútvegsins. Af hverju ætli það sé? Er betra ef fyrirtæki í einkaeigu, og ekki tengt ríkinu, tala um þessi mikilvægu mál? Ætli það sé vont.......óheppilegt að vera ohf?Höfundur er forstöðumaður miðlunar og samskipta hjá Matís.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar