Rannsókn á samfélagi EVE Online spilara Stefán Þór Hjartarson skrifar 8. maí 2018 06:00 Sögusvið myndarinnar er að stórum hluta víðáttur geimsins í EVE Online alheiminum. Even Asteroids Are Not Alone nefnist stutt heimildarmynd Jóns Bjarka Magnússonar sem var frumsýnd á sunnudaginn á alþjóðlegu heimildarmyndahátíðinni Ethnocineca sem fram fer nú um þessar mundir og er myndin tilnefnd til ESSA-verðlaunanna á hátíðinni en verðlaunin eru tileinkuð ungum kvikmyndagerðarmönnum. Myndin fjallar um vináttu og traust innan íslenska fjölspilunartölvuleiksins EVE Online. Um er að ræða fyrstu mynd Jóns Bjarka – en myndina gerði hann í kúrsi í stafrænni mannfræði sem hann stundar um þessar mundir meistaranám í við Freie Universität í Berlín. Myndin verður frumsýnd hér á landi á Skjaldborgarhátíðinni sem fer fram dagana 18. til 21. maí. „Sjónræn mannfræði gengur í stuttu máli út á það að miðla mannfræðirannsóknum með sjónrænum hætti, svo sem í gegnum heimildarmyndir, ljósmyndir og/eða einhvers konar innsetningar. Námið er mjög alþjóðlegt sem gerir það dýnamískt og útvíkkandi en samnemendur mínir eru frá yfir 20 þjóðlöndum. Ég hef starfað við blaðamennsku síðastliðin tíu ár, og lagt stund á ljóðlist, en lengi viljað dýpka þekkingu mína á hinni sjónrænu hlið frásagnarlistarinnar og ekki síður aðferðum mannfræðinnar. Eitt af skilyrðunum fyrir inngöngu í námið er einmitt einhvers konar bakgrunnur úr fjölmiðlum svo þetta virkaði einhvern veginn sérsniðið fyrir það sem ég var að leita að.“ Jón Bjarki segir að rætur myndarinnar liggi líklega alveg aftur til ársins 2001 þegar starfsmenn CCP héldu fyrirlestur í menntaskólanum hans um leik sem þá var í þróun, EVE Online.Jón Bjarki Mynd/Kristinn Magnússon„Á þessum tíma vissi ég lítið sem ekkert um fjölspilunartölvuleiki en sú hugmynd að geta týnt sér á meðal „alvöru“ fólks hvaðanæva úr heiminum í einhverju þeirra þúsunda litskrúðugu sólkerfa sem þeir voru að teikna upp heillaði úthverfaunglingshjartað. Ég hef fylgst með leiknum alla tíð síðan, bæði með því að grípa niður í hann endrum og eins, en ekki síður með því að lesa mér til um það sem þar fer fram.“ Samfélagið í EVE dúkkaði svo aftur upp í huga Jóns Bjarka síðasta vetur þegar kom að því að vinna verkefni í einum kúrsinum í náminu. Honum varð hugsað til hins fjölskrúðuga samfélags manna sem er samankomið innan leiksins og hvernig það stendur í mótsögn við steríótýpuna um tölvuleikjaspilarann sem einmana og aflokaða persónu sem stundar áhugamál sitt í einrúmi. „Ég vildi draga fram aðra og dýpri mynd af þeim sem spila slíka tölvuleiki og þetta var kjörinn rannsóknarvettvangur til þess að leita svara við einfaldri sammannlegri spurningu: Hvernig eignast maður eiginlega vini hér? Með hana að leiðarljósi ferðaðist ég svo um geiminn í á annan mánuð, réði mig til „fyrirtækis“ í leiknum og kynntist fólki í gegnum leik og störf. Eignaðist vini sem buðu mig velkominn í þeirra hóp og voru tilbúnir til að deila sögum sínum með mér.“ Jón Bjarki segir vinnslu myndarinnar hafa gengið mjög vel og ekki tekið ýkja langan tíma eftir að búið var að negla niður hugmyndina. „Það tók mig svolítinn tíma að komast aftur inn í leikinn, átta mig á því hvernig og hvar ég ætti að leita að fólki sem hefði áhuga á að ræða við mig, en eftir því sem ég kynntist fleirum þeim mun auðveldara varð þetta allt saman. Framan af óttaðist ég kannski mest að það væri helst til lítið að koma út úr þessu brasi mínu en sá ótti reyndist óþarfur þegar leið á enda og reyndust viðmælendurnir einstaklega gjafmildir á reynslusögur sínar og er ég þeim afar þakklátur fyrir það.“ Fólkið sem er fylgst með í myndinni kemur fram undir spilaranöfnum sínum og þá sést aldrei í andlit þeirra en allt myndefni verksins er tekið úr leiknum sjálfum.Eve Online hefur verið í stöðugri þróun frá því að hann kom út 2003.„Ég vildi vera trúr skáldskapnum sem á sér stað inni í leiknum því þó að nöfnin séu hreinn tilbúningur og andlitsmyndir persónanna sem þau leika tölvugerðar þá eru raddirnar sannar, og jafnvel sannari einmitt vegna þess að þau sem eru raunverulega á bak við þær fá að hvíla í skugganum. Ég er inspíreraður af franska heimildarmyndagerðarmanninum og mannfræðingnum Jean Rouch í þessu samhengi, en hann nýtti sér skáldskap ítrekað í myndunum sínum og trúði á hann sem verkfæri til þess að draga fram ummerki „sannleikans“. Sögusviðið er mestmegnis innan leiksins en það teygir sig út fyrir hann rétt eins og vináttan sjálf, sem verður oft til innan leiksins en þróast svo áfram og út yfir í hinn „raunverulega“ heim. Þannig skarast mörk veruleikans og sýndarveruleikans ítrekað svo oft getur hreinlega verið erfitt að greina á milli hvort kom á undan, og ekki síður hvort sé eiginlega raunverulegra.“ Í EVE Online er samvinna milli leikmanna lykilatriði til að geta spilað leikinn á sem skilvirkastan og bestan hátt – því verður þarna til ákveðinn vettvangur fyrir félagsleg tengsl. „Fólk safnast saman í fyrirtækjum sem setja upp bækistöðvar í ákveðnum sólkerfum þar sem þau stunda námuvinnslu, framleiðslu, viðskipti og/eða heyja styrjaldir við önnur fyrirtæki um yfirráð auðlinda. Sögupersónurnar lýsa því margar hverjar hvernig einfalt spjall um tæknileg atriði í leiknum sjálfum þróast smám saman yfir í persónulegar samræður um lífið sjálft. Hér kynnist fólk í gegnum leikinn sjálfan – það að leika sér og leika einhvern annan – sem getur ef til vill verið frelsandi fyrir fullorðið fólk sem var að ljúka erfiðum vinnudegi uppfullum af stressandi og alvörugefnum samskiptum í veruleikanum. Þannig lýsir maður á sextugsaldri því til dæmis hvernig hann hafi tengst sjötugum bróður sínum í gegnum þetta tól sem þeir fengu til þess að leika sér saman.“ Jón Bjarki segist aðspurður vera að vinna að tveimur myndum núna og er önnur hluti af lokaverkefni hans. Hann segir að þeirra megi vænta á næstu misserum. Birtist í Fréttablaðinu Bíó og sjónvarp Leikjavísir Menning Mest lesið Hringdi í mömmu sem sagði einfaldlega: „Nói, nú kemur þú heim“ Áskorun Óraunverulegt að kaupa íbúð í miðborg London Lífið Sat uppi með útgáfu af sjálfri sér sem hún kunni ekki við Lífið Sonur Tinu Turner látinn Lífið Krakkatían: Bannað að hlæja, Friðarsúlan og Iceguys Lífið Kraftaverkasaga: „Mun ég aldrei sjá þau aftur?“ Áskorun Sama hvað öllum finnst, nema mömmu og pabba Tónlist Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Lífið „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Lífið „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ Lífið Fleiri fréttir Sonur Tinu Turner látinn Óraunverulegt að kaupa íbúð í miðborg London Krakkatían: Bannað að hlæja, Friðarsúlan og Iceguys Sat uppi með útgáfu af sjálfri sér sem hún kunni ekki við Ungir Sjálfstæðismenn samankomnir á sambandsþingi Fréttatía vikunnar: Play, fiskbúðingur og stjörnuskilnaður Gerður í Blush hennar helsta fyrirmynd Útbjó lágkolvetna prógram fyrir systur sína sem léttist strax og fékk meiri orku Flugfreyja, íþróttakona og ráðherra breyttu leiknum „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ „Gætum orðið fyrsta þjóð í heimi til að útrýma leghálskrabbameini“ „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Keeping Up Appearances-leikkona látin Auðveldara að tengjast fólki í eigin persónu Galopnar sig og segist ætla að breyta hlutunum Heimatilbúið „corny“ Skilin að borði og sæng eftir 28 ára hjónaband Framlag Kenýu til Óskarsverðlaunanna til sýnis á Ísafirði Keith sagður kominn með nýja kærustu Það var bannað að hlæja á Kjarval Eitt rými sem má alls ekki mynda í Alþingishúsinu Centro-hjónin selja Beverly Hills-villuna Ástarsenur í viku tvö með stórleikaranum Segir spjallmenni Meta herja kynferðislega á börn „Rúrik Gíslason hefur sagt hæ við mig“ Jafet Máni selur íbúð með ræktarsal „Þarf ekkert að klífa Everest til að finnast ég einhvers virði“ Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Sjá meira
Even Asteroids Are Not Alone nefnist stutt heimildarmynd Jóns Bjarka Magnússonar sem var frumsýnd á sunnudaginn á alþjóðlegu heimildarmyndahátíðinni Ethnocineca sem fram fer nú um þessar mundir og er myndin tilnefnd til ESSA-verðlaunanna á hátíðinni en verðlaunin eru tileinkuð ungum kvikmyndagerðarmönnum. Myndin fjallar um vináttu og traust innan íslenska fjölspilunartölvuleiksins EVE Online. Um er að ræða fyrstu mynd Jóns Bjarka – en myndina gerði hann í kúrsi í stafrænni mannfræði sem hann stundar um þessar mundir meistaranám í við Freie Universität í Berlín. Myndin verður frumsýnd hér á landi á Skjaldborgarhátíðinni sem fer fram dagana 18. til 21. maí. „Sjónræn mannfræði gengur í stuttu máli út á það að miðla mannfræðirannsóknum með sjónrænum hætti, svo sem í gegnum heimildarmyndir, ljósmyndir og/eða einhvers konar innsetningar. Námið er mjög alþjóðlegt sem gerir það dýnamískt og útvíkkandi en samnemendur mínir eru frá yfir 20 þjóðlöndum. Ég hef starfað við blaðamennsku síðastliðin tíu ár, og lagt stund á ljóðlist, en lengi viljað dýpka þekkingu mína á hinni sjónrænu hlið frásagnarlistarinnar og ekki síður aðferðum mannfræðinnar. Eitt af skilyrðunum fyrir inngöngu í námið er einmitt einhvers konar bakgrunnur úr fjölmiðlum svo þetta virkaði einhvern veginn sérsniðið fyrir það sem ég var að leita að.“ Jón Bjarki segir að rætur myndarinnar liggi líklega alveg aftur til ársins 2001 þegar starfsmenn CCP héldu fyrirlestur í menntaskólanum hans um leik sem þá var í þróun, EVE Online.Jón Bjarki Mynd/Kristinn Magnússon„Á þessum tíma vissi ég lítið sem ekkert um fjölspilunartölvuleiki en sú hugmynd að geta týnt sér á meðal „alvöru“ fólks hvaðanæva úr heiminum í einhverju þeirra þúsunda litskrúðugu sólkerfa sem þeir voru að teikna upp heillaði úthverfaunglingshjartað. Ég hef fylgst með leiknum alla tíð síðan, bæði með því að grípa niður í hann endrum og eins, en ekki síður með því að lesa mér til um það sem þar fer fram.“ Samfélagið í EVE dúkkaði svo aftur upp í huga Jóns Bjarka síðasta vetur þegar kom að því að vinna verkefni í einum kúrsinum í náminu. Honum varð hugsað til hins fjölskrúðuga samfélags manna sem er samankomið innan leiksins og hvernig það stendur í mótsögn við steríótýpuna um tölvuleikjaspilarann sem einmana og aflokaða persónu sem stundar áhugamál sitt í einrúmi. „Ég vildi draga fram aðra og dýpri mynd af þeim sem spila slíka tölvuleiki og þetta var kjörinn rannsóknarvettvangur til þess að leita svara við einfaldri sammannlegri spurningu: Hvernig eignast maður eiginlega vini hér? Með hana að leiðarljósi ferðaðist ég svo um geiminn í á annan mánuð, réði mig til „fyrirtækis“ í leiknum og kynntist fólki í gegnum leik og störf. Eignaðist vini sem buðu mig velkominn í þeirra hóp og voru tilbúnir til að deila sögum sínum með mér.“ Jón Bjarki segir vinnslu myndarinnar hafa gengið mjög vel og ekki tekið ýkja langan tíma eftir að búið var að negla niður hugmyndina. „Það tók mig svolítinn tíma að komast aftur inn í leikinn, átta mig á því hvernig og hvar ég ætti að leita að fólki sem hefði áhuga á að ræða við mig, en eftir því sem ég kynntist fleirum þeim mun auðveldara varð þetta allt saman. Framan af óttaðist ég kannski mest að það væri helst til lítið að koma út úr þessu brasi mínu en sá ótti reyndist óþarfur þegar leið á enda og reyndust viðmælendurnir einstaklega gjafmildir á reynslusögur sínar og er ég þeim afar þakklátur fyrir það.“ Fólkið sem er fylgst með í myndinni kemur fram undir spilaranöfnum sínum og þá sést aldrei í andlit þeirra en allt myndefni verksins er tekið úr leiknum sjálfum.Eve Online hefur verið í stöðugri þróun frá því að hann kom út 2003.„Ég vildi vera trúr skáldskapnum sem á sér stað inni í leiknum því þó að nöfnin séu hreinn tilbúningur og andlitsmyndir persónanna sem þau leika tölvugerðar þá eru raddirnar sannar, og jafnvel sannari einmitt vegna þess að þau sem eru raunverulega á bak við þær fá að hvíla í skugganum. Ég er inspíreraður af franska heimildarmyndagerðarmanninum og mannfræðingnum Jean Rouch í þessu samhengi, en hann nýtti sér skáldskap ítrekað í myndunum sínum og trúði á hann sem verkfæri til þess að draga fram ummerki „sannleikans“. Sögusviðið er mestmegnis innan leiksins en það teygir sig út fyrir hann rétt eins og vináttan sjálf, sem verður oft til innan leiksins en þróast svo áfram og út yfir í hinn „raunverulega“ heim. Þannig skarast mörk veruleikans og sýndarveruleikans ítrekað svo oft getur hreinlega verið erfitt að greina á milli hvort kom á undan, og ekki síður hvort sé eiginlega raunverulegra.“ Í EVE Online er samvinna milli leikmanna lykilatriði til að geta spilað leikinn á sem skilvirkastan og bestan hátt – því verður þarna til ákveðinn vettvangur fyrir félagsleg tengsl. „Fólk safnast saman í fyrirtækjum sem setja upp bækistöðvar í ákveðnum sólkerfum þar sem þau stunda námuvinnslu, framleiðslu, viðskipti og/eða heyja styrjaldir við önnur fyrirtæki um yfirráð auðlinda. Sögupersónurnar lýsa því margar hverjar hvernig einfalt spjall um tæknileg atriði í leiknum sjálfum þróast smám saman yfir í persónulegar samræður um lífið sjálft. Hér kynnist fólk í gegnum leikinn sjálfan – það að leika sér og leika einhvern annan – sem getur ef til vill verið frelsandi fyrir fullorðið fólk sem var að ljúka erfiðum vinnudegi uppfullum af stressandi og alvörugefnum samskiptum í veruleikanum. Þannig lýsir maður á sextugsaldri því til dæmis hvernig hann hafi tengst sjötugum bróður sínum í gegnum þetta tól sem þeir fengu til þess að leika sér saman.“ Jón Bjarki segist aðspurður vera að vinna að tveimur myndum núna og er önnur hluti af lokaverkefni hans. Hann segir að þeirra megi vænta á næstu misserum.
Birtist í Fréttablaðinu Bíó og sjónvarp Leikjavísir Menning Mest lesið Hringdi í mömmu sem sagði einfaldlega: „Nói, nú kemur þú heim“ Áskorun Óraunverulegt að kaupa íbúð í miðborg London Lífið Sat uppi með útgáfu af sjálfri sér sem hún kunni ekki við Lífið Sonur Tinu Turner látinn Lífið Krakkatían: Bannað að hlæja, Friðarsúlan og Iceguys Lífið Kraftaverkasaga: „Mun ég aldrei sjá þau aftur?“ Áskorun Sama hvað öllum finnst, nema mömmu og pabba Tónlist Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Lífið „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Lífið „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ Lífið Fleiri fréttir Sonur Tinu Turner látinn Óraunverulegt að kaupa íbúð í miðborg London Krakkatían: Bannað að hlæja, Friðarsúlan og Iceguys Sat uppi með útgáfu af sjálfri sér sem hún kunni ekki við Ungir Sjálfstæðismenn samankomnir á sambandsþingi Fréttatía vikunnar: Play, fiskbúðingur og stjörnuskilnaður Gerður í Blush hennar helsta fyrirmynd Útbjó lágkolvetna prógram fyrir systur sína sem léttist strax og fékk meiri orku Flugfreyja, íþróttakona og ráðherra breyttu leiknum „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ „Gætum orðið fyrsta þjóð í heimi til að útrýma leghálskrabbameini“ „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Keeping Up Appearances-leikkona látin Auðveldara að tengjast fólki í eigin persónu Galopnar sig og segist ætla að breyta hlutunum Heimatilbúið „corny“ Skilin að borði og sæng eftir 28 ára hjónaband Framlag Kenýu til Óskarsverðlaunanna til sýnis á Ísafirði Keith sagður kominn með nýja kærustu Það var bannað að hlæja á Kjarval Eitt rými sem má alls ekki mynda í Alþingishúsinu Centro-hjónin selja Beverly Hills-villuna Ástarsenur í viku tvö með stórleikaranum Segir spjallmenni Meta herja kynferðislega á börn „Rúrik Gíslason hefur sagt hæ við mig“ Jafet Máni selur íbúð með ræktarsal „Þarf ekkert að klífa Everest til að finnast ég einhvers virði“ Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Sjá meira