Sjötíu ár í dag frá björgunarafrekinu við Látrabjarg Kristján Már Unnarsson skrifar 13. desember 2017 20:15 Björgun skipbrotsmanna togarans Sargon, sem strandaði undir Hafnarmúla við Örlygshöfn 1. desember 1948, var notuð í heimildarmyndinni um björgunarafrekið við Látrabjarg ári áður. Mynd/Óskar Gíslason. Það er af mörgum talið frækilegasta björgunarafrek Íslandssögunnar, þegar tólf sjómönnum var bjargað úr breskum togara sem strandað hafði undir Látrabjargi. Það var nákvæmlega í dag fyrir sjötíu árum sem björgunarmönnum tókst að ná mönnunum í land en fyrir afrekið sæmdi Georg sjötti Bretakonungur þá æðsta heiðursmerki Breta. Atburðurinn var rifjaður upp í fréttum Stöðvar 2. Heimildarmynd Óskars Gíslasonar varðveitir söguna um björgunarafrekið. Það er þó ekki strand togarans Dhoon þann 12. desember árið 1947 sem sést á myndunum heldur vildi svo til að annar breskur togari, Sargon, strandaði við Örlygshöfn í Patreksfirði ári síðar þegar Óskar var að taka upp myndina. Í báðum tilvikum var línu skotið út í togarann og skipbrotsmenn svo dregnir í land í björgunarstól en aðstæður voru hrikalegar í fjörunni undir Látrabjargi. Þrír skipverjar fórust en tólf tókst að bjarga um þrjátíu klukkustundum eftir strandið. Björgunarmenn komu úr sveitunum í kring; frá Hvallátrum, Hænuvík, Breiðavík, Kollsvík og Keflavík. Mesta afrekið var ekki síst að komast á strandstaðinn undir bjarginu og síðan að ná skipbrotsmönnum upp níutíu metra háa þverhnípta hamrana og upp á sjálft bjargið. Loks þurfti að koma köldum sjómönnunum til byggða í hlý hús.Þessi skýringarmynd Gísla Más Gíslasonar prófessors af Látrabjargi lýsir aðstæðum á strandstað.Mynd/Gísli Már Gíslason.Fyrir björgunina voru 24 Íslendingar, þar á meðal þrjár konur, sæmdir margskyns heiðursmerkjum, þar af sæmdi Bretakonungur fimm Íslendinga æðsta heiðursmerki Breta fyrir björgun úr sjávarháska, þá Andrés Karlsson, Bjarna Sigurbjörnsson, Daníel Eggertsson, Hafliða Halldórsson og Þórð Jónsson. Hér má sjá frétt Stöðvar 2 með mögnuðum myndum Óskars Gíslasonar, sem Kvikmyndasafn Íslands varðveitir: Mest lesið Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Innlent De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið Erlent „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Innlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Sindri Freyr er látinn Innlent Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Innlent Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum Innlent Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Innlent Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Innlent Fleiri fréttir Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Bíða krufningar til að varpa ljósi á atburðarásina „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Andlát í Bolungarvík og forsetaefni í slorinu Héraðsdómur ruddur vegna fjölskyldutengsla og fyrri starfa dómara Áfengi og fíkniefni mældust í stýrimanninum Tvíburafolöld mætt í heiminn í Suðurnesjabæ Ferðafólki bjargað úr sjálfheldu við Þiðriksvallavatn Þriðjungur þekkir ekki neitt til Eiríks og Viktors Sindri Freyr er látinn Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Vill sjá leiðtoga á Norðurlöndunum en ekki aumingja og gungur Mótor bátsins var of stór og mennirnir ekki í björgunarvestum Óttast að þvingun og nauðung verði færð í lög Andlát til rannsóknar í Bolungarvík Áhyggjur læknanna ótímabærar og byggðar á misskilningi Ástandið í Hafnarfirði geti haft langvarandi áhrif á börn „Okkar hlutverk að halda utan um hvert annað“ Ræddu lokasprett æsispennandi kosningabaráttu Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Tvö látin en ekkert bendi til saknæms atburðar Enginn í haldi í tengslum við mannslát í Bolungarvík Slökkvilið kallað út vegna sprenginga í Hafnarfirði Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Sjá meira
Það er af mörgum talið frækilegasta björgunarafrek Íslandssögunnar, þegar tólf sjómönnum var bjargað úr breskum togara sem strandað hafði undir Látrabjargi. Það var nákvæmlega í dag fyrir sjötíu árum sem björgunarmönnum tókst að ná mönnunum í land en fyrir afrekið sæmdi Georg sjötti Bretakonungur þá æðsta heiðursmerki Breta. Atburðurinn var rifjaður upp í fréttum Stöðvar 2. Heimildarmynd Óskars Gíslasonar varðveitir söguna um björgunarafrekið. Það er þó ekki strand togarans Dhoon þann 12. desember árið 1947 sem sést á myndunum heldur vildi svo til að annar breskur togari, Sargon, strandaði við Örlygshöfn í Patreksfirði ári síðar þegar Óskar var að taka upp myndina. Í báðum tilvikum var línu skotið út í togarann og skipbrotsmenn svo dregnir í land í björgunarstól en aðstæður voru hrikalegar í fjörunni undir Látrabjargi. Þrír skipverjar fórust en tólf tókst að bjarga um þrjátíu klukkustundum eftir strandið. Björgunarmenn komu úr sveitunum í kring; frá Hvallátrum, Hænuvík, Breiðavík, Kollsvík og Keflavík. Mesta afrekið var ekki síst að komast á strandstaðinn undir bjarginu og síðan að ná skipbrotsmönnum upp níutíu metra háa þverhnípta hamrana og upp á sjálft bjargið. Loks þurfti að koma köldum sjómönnunum til byggða í hlý hús.Þessi skýringarmynd Gísla Más Gíslasonar prófessors af Látrabjargi lýsir aðstæðum á strandstað.Mynd/Gísli Már Gíslason.Fyrir björgunina voru 24 Íslendingar, þar á meðal þrjár konur, sæmdir margskyns heiðursmerkjum, þar af sæmdi Bretakonungur fimm Íslendinga æðsta heiðursmerki Breta fyrir björgun úr sjávarháska, þá Andrés Karlsson, Bjarna Sigurbjörnsson, Daníel Eggertsson, Hafliða Halldórsson og Þórð Jónsson. Hér má sjá frétt Stöðvar 2 með mögnuðum myndum Óskars Gíslasonar, sem Kvikmyndasafn Íslands varðveitir:
Mest lesið Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Innlent De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið Erlent „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Innlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Sindri Freyr er látinn Innlent Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Innlent Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum Innlent Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Innlent Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Innlent Fleiri fréttir Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Bíða krufningar til að varpa ljósi á atburðarásina „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Andlát í Bolungarvík og forsetaefni í slorinu Héraðsdómur ruddur vegna fjölskyldutengsla og fyrri starfa dómara Áfengi og fíkniefni mældust í stýrimanninum Tvíburafolöld mætt í heiminn í Suðurnesjabæ Ferðafólki bjargað úr sjálfheldu við Þiðriksvallavatn Þriðjungur þekkir ekki neitt til Eiríks og Viktors Sindri Freyr er látinn Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Vill sjá leiðtoga á Norðurlöndunum en ekki aumingja og gungur Mótor bátsins var of stór og mennirnir ekki í björgunarvestum Óttast að þvingun og nauðung verði færð í lög Andlát til rannsóknar í Bolungarvík Áhyggjur læknanna ótímabærar og byggðar á misskilningi Ástandið í Hafnarfirði geti haft langvarandi áhrif á börn „Okkar hlutverk að halda utan um hvert annað“ Ræddu lokasprett æsispennandi kosningabaráttu Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Tvö látin en ekkert bendi til saknæms atburðar Enginn í haldi í tengslum við mannslát í Bolungarvík Slökkvilið kallað út vegna sprenginga í Hafnarfirði Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Sjá meira