Ungir samkynhneigðir karlar bera ábyrgð á 88 prósent tilfella sárasóttar á síðasta ári og yfir 70 prósent lekandatilfella. Á árinu 2016 greindust 86 tilfelli af sárasótt, sem er nánast tvöföldun frá fyrri árum. Af þeim sem greinast yngri en 25 ára eru karlar flestir í aldurshópnum 20–24 ára. Undanfarinn áratug hafa einn til sjö greinst með sárasótt hér á landi. 

Þetta kemur meðal annars fram í svari Óttars Proppé heilbrigðisráðherra við fyrirspurn Eyglóar Harðardóttur um tíðni kynsjúkdóma hjá börnum og ungmennum síðustu tíu ár.

Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir segir að fjölgun sé einnig í HIV-hópnum en slíkt var ekki tekið fyrir í fyrirspurninni. „Þessi aukning varð sérstaklega áberandi á síðasta ári. Það virðist vera að lekandi og sárasótt séu sýkingar sem sjást aðallega hjá karlmönnum sem stunda kynlíf með öðrum karlmönnum. HIV-aukningin er dreifð jafnar því þar má finna sprautufíkla, gagnkynhneigða en líka þá sem stunda kynlíf með öðrum karlmönnum.“

Þórólfur segir að það sé erfitt að ákveða af hverju þessar tölur rjúki svona upp innan eins hóps. „Þetta kann að stafa af því að hér áður fyrr voru menn mjög hræddir við HIV. Svo kom góð meðferð til að halda þeim sjúkdómi niðri þótt það sé ekki kominn lækning. Það virðist vera að menn hafi fagnað of fljótt og þá blossa upp hinir kynsjúkdómarnir sem voru áður í algjöru lágmarki.“

Heilbrigðisráðherra skipaði starfshóp í mars til að reyna að stemma stigu við útbreiðslu kynsjúkdóma og HIV og er Þórólfur í honum. „Við ætlum að eiga samtal við marga aðila um hvað er til ráða og hvað er hægt að gera því það er ljóst að það þarf að gera eitthvað.“

Helga Baldvinsdóttir Bjargardóttir, framkvæmdastjóri Samtakanna '78, segir að samtökin séu áhyggjufull vegna þessara tíðinda. 

„Í ársskýrslu okkar kom fram að þrír af sjö lykilhópum sem fá HIV eru hinsegin og við vitum að samkynhneigðir eru í sérstökum áhættuhóp. Það þarf að tækla þetta í samhengi við fordóma. Þetta er stærri vandi en að þeir séu ekki að passa sig. Það er enn skömm hjá þeim sem passa ekki í kassann.

Við höfum áhyggjur af þessu og pössum að hjá Samtökunum erum við með ókeypis smokka, leiðbeiningar um hvert sé hægt að fara í skoðun og við viljum auka umræðuna um kynheilbrigði.“ Hún bætti við að samtökin væru ekki hluti af starfshóp heilbrigðisráðherra.