Allt í plasti Bjarnveig Eiríksdóttir skrifar 23. apríl 2014 07:00 Hver íbúi í Evrópusambandinu notar að meðaltali 198 plastpoka árlega (m.v. 2010). Það eru nær 100 milljarðar samtals, þar af fara 8 milljarðar út í umhverfið. Íslendingar nota 50 milljónir plastburðarpoka á hverju ári, að meðaltali 155 á mann. Pokarnir enda í vötnum og hafi og skaða dýralíf og náttúru. Á ströndum Bretlands má finna plastpoka að jafnaði með 23 metra millibili. Hættulegar plastagnir fara út í umhverfið og þaðan í fæðukeðjuna, dýr deyja kvalafullum dauðdaga ef þau leggja sér pokana til munns eða flækjast í þeim. Mikið magn olíu fer í framleiðslu pokanna. Lög á pokana?Á Íslandi eru plastburðarpokar seldir í búðum og rennur hlutfall af hagnaði í Pokasjóð, sem er samstarfsverkefni verslana. Núgildandi Evrópureglur um umbúðir setja skorður við því hvernig stjórnvöld mega takmarka notkun plastpoka. Á Írlandi og í Danmörku eru plastpokar skattlagðir. Eitt ESB-ríki, Ítalía, hefur sett lög sem banna plastburðarpoka en heimila tiltekna (en þó ekki alla) plastpoka sem brotna niður í umhverfinu. Umdeilt er hvort ítalska leiðin sé umhverfisvæn. Framkvæmdastjórn ESB hefur sent ítölskum stjórnvöldum bréf vegna málsins en það virðist í biðstöðu vegna plastpokareglna sem eru í undirbúningi hjá ESB. Samkvæmt tillögu Framkvæmdastjórnar ESB sem Evrópuþingið er að fjalla um þessa dagana yrðu ríkin að takmarka notkun plastpoka. Matvöruverslunum yrði bannað að gefa poka að undanskildum örþunnum pokum sem verða takmarkaðir frá árinu 2019 og umhverfisvænni umbúðir kæmu í staðinn. Slíkt bann myndi ekki gilda í öðrum viðskiptum en þó skyldi hvetja viðskiptalífið til að minnka notkun. Heimilt yrði meðal annars að banna plastpoka, þó þannig að slíkt fæli ekki í sér ólögmætar viðskiptahindranir. Evrópuþingið hefur lagt til að ríkin þurfi að grípa til aðgerða til að minnka notkun plastpoka um 50% miðað við meðaltal ársins 2010 innan þriggja ára frá gildistöku tilskipunarinnar og um 80% innan fimm ára. Ekki eru allir á eitt sáttir og í athugasemdum hagsmunaaðila, meðal annars frá iðnaðinum, segir að þetta verði of íþyngjandi fyrir verslunina. Er eftir einhverju að bíða?Pokatilskipunin mun væntanlega verða tekin upp í EES-samninginn og þá verður skylt að grípa til aðgerða hér á landi. Verði endanleg útgáfa eins og Evrópuþingið hefur lagt til, munu ríki þar sem notkun minnkar miðað við 2010 njóta þess við mat á árangri, hvernig sem hann er til kominn. Ljóst virðist að takmarka þarf notkun verulega. Er eftir einhverju að bíða? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Sjá meira
Hver íbúi í Evrópusambandinu notar að meðaltali 198 plastpoka árlega (m.v. 2010). Það eru nær 100 milljarðar samtals, þar af fara 8 milljarðar út í umhverfið. Íslendingar nota 50 milljónir plastburðarpoka á hverju ári, að meðaltali 155 á mann. Pokarnir enda í vötnum og hafi og skaða dýralíf og náttúru. Á ströndum Bretlands má finna plastpoka að jafnaði með 23 metra millibili. Hættulegar plastagnir fara út í umhverfið og þaðan í fæðukeðjuna, dýr deyja kvalafullum dauðdaga ef þau leggja sér pokana til munns eða flækjast í þeim. Mikið magn olíu fer í framleiðslu pokanna. Lög á pokana?Á Íslandi eru plastburðarpokar seldir í búðum og rennur hlutfall af hagnaði í Pokasjóð, sem er samstarfsverkefni verslana. Núgildandi Evrópureglur um umbúðir setja skorður við því hvernig stjórnvöld mega takmarka notkun plastpoka. Á Írlandi og í Danmörku eru plastpokar skattlagðir. Eitt ESB-ríki, Ítalía, hefur sett lög sem banna plastburðarpoka en heimila tiltekna (en þó ekki alla) plastpoka sem brotna niður í umhverfinu. Umdeilt er hvort ítalska leiðin sé umhverfisvæn. Framkvæmdastjórn ESB hefur sent ítölskum stjórnvöldum bréf vegna málsins en það virðist í biðstöðu vegna plastpokareglna sem eru í undirbúningi hjá ESB. Samkvæmt tillögu Framkvæmdastjórnar ESB sem Evrópuþingið er að fjalla um þessa dagana yrðu ríkin að takmarka notkun plastpoka. Matvöruverslunum yrði bannað að gefa poka að undanskildum örþunnum pokum sem verða takmarkaðir frá árinu 2019 og umhverfisvænni umbúðir kæmu í staðinn. Slíkt bann myndi ekki gilda í öðrum viðskiptum en þó skyldi hvetja viðskiptalífið til að minnka notkun. Heimilt yrði meðal annars að banna plastpoka, þó þannig að slíkt fæli ekki í sér ólögmætar viðskiptahindranir. Evrópuþingið hefur lagt til að ríkin þurfi að grípa til aðgerða til að minnka notkun plastpoka um 50% miðað við meðaltal ársins 2010 innan þriggja ára frá gildistöku tilskipunarinnar og um 80% innan fimm ára. Ekki eru allir á eitt sáttir og í athugasemdum hagsmunaaðila, meðal annars frá iðnaðinum, segir að þetta verði of íþyngjandi fyrir verslunina. Er eftir einhverju að bíða?Pokatilskipunin mun væntanlega verða tekin upp í EES-samninginn og þá verður skylt að grípa til aðgerða hér á landi. Verði endanleg útgáfa eins og Evrópuþingið hefur lagt til, munu ríki þar sem notkun minnkar miðað við 2010 njóta þess við mat á árangri, hvernig sem hann er til kominn. Ljóst virðist að takmarka þarf notkun verulega. Er eftir einhverju að bíða?