Umdeild Sprengisandslína sett í forgang Svavar Hávarðsson skrifar 11. janúar 2014 07:00 Tengivirkið má stækka ef áætlanir Landsnets ganga eftir um línulögn yfir Sprengisand. Á myndinni sést yfir Sultartangalón þar sem Tungná og Þjórsá sameinast fyrir ofan Sultartangastöð. Fréttablaðið/Stefán Landsnet hefur sett línulögn yfir Sprengisand í forgang, en framkvæmdin er afar umdeild. Formlegt umhverfismat hefst á næstunni. Blöndulína 3 hefur verið sett tímabundið á ís, en áherslan í uppbyggingu flutningskerfisins færist yfir á Austurland vegna rafvæðingar fiskimjölsverksmiðja. Þetta var meðal þess sem kom fram í máli forsvarsmanna Landsnet í gær, þegar Búðarhálslína og nýtt tengivirki fyrirtækisins við Búðarháls voru tekin í formlega notkun. Þar með hefur Búðarhálsvirkjun, með sín 95 megavött, verið tengd við meginflutningskerfi fyrirtækisins. Raforkuframleiðsla virkjunarinnar hefst í mars, ef að líkum lætur að loknum álagsprófun mannvirkja.Guðmundur Ingi Ásmundsson, aðstoðarforstjóri Landsnets, sagði við kynningu á flutningskerfi fyrirtækisins og framtíðaráætlunum þess að uppbygging flutningskerfisins væri aðkallandi. Tryggja yrði öryggi og gæði þessarar þjónustu sem drifkrafts atvinnu- og mannlífs um allt land. Hann sagði sterkt flutningskerfi hafa marga kosti; nýting virkjana yrði meiri þar sem takmörkuð flutningsgeta truflar ekki framleiðslu og gerði uppbyggingu atvinnustarfsemi sem nýtir rafmagn mögulega. Svo veikt er flutningskerfið orðið að það útilokar að færa nýju meðalstóru iðnaðarfyrirtæki rafmagn á stórum hluta landsins, sagði Guðmundur Ingi og nefndi 10 megavött í því sambandi. Lausnir til að styrkja kerfið úti um land eru í raun tvær. Fyrrnefnd Sprengisandslína eða að styrkja línurnar hringinn í kringum landið. Sprengisandslína yrði um 200 kílómetra löng, en hringlínurnar um þúsund kílómetrar og kostnaður því mun meiri við síðari kostinn. Þess vegna hefur Landsnet sett Sprengisandslínu í forgang, og tengingu áfram austur vegna uppbyggingar atvinnustarfsemi þar. „Þetta er sú lausn sem við getum byggt upp innan skynsamlegs tíma - eða á um fimm árum ef við erum bjartsýn,“ sagði Guðmundur Ingi. Eins og er kunnugt er Sprengisandslína afar eldfimt mál. Er þess skemmst að minnast að auglýsing Orkusölunnar, dótturfyrirtækis RARIK, í október, þar sem Sprengisandslína var teiknuð inn í kynningarefni fyrirtækisins, vakti hörð viðbrögð. Þegar Ragnheiður Elín Árnadóttir, iðnaðarráðherra, var spurð um hina umdeildu Sprengisandslínu, sagði hún málið vissulega afar umdeilt, en um leið yrði einfaldlega að styrkja flutningskerfið. Forsendur ákvarðanatöku í málinu byggðist hins vegar á mati á umhverfisáhrifum - ekki fyrr en eftir þá vinnu væri ljóst hvort hægt væri að sætta sjónarmið. Í þessu samhengi nefnir Ragnheiður að á þriðjudag mælir hún á Alþingi fyrir skýrslu um línulagnir í jörð - jarðstrengi - þar sem tekin eru fyrir mörg atriði sem gætu liðkað fyrir því að sá kostur sé inni í myndinni. Í því felist vinna næstu missera, eða að kanna hvort hægt sé að leggja Sprengisandslínu að hluta til í jörð, þó ekkert liggi fyrir í því sambandi í dag. „Núna er Landsnet bundið af því í lögum að leita alltaf að hagkvæmasta kostinum, en tímarnir eru breyttir,“ sagði Ragnheiður og nefndi vinnu Landverndar sem lét kanna kostnað við jarðstrengi. „Þar eru fjölmörg atriði nefnd; skattaumhverfi, vörugjöld, endingartíma, viðhaldskostnaður og fleira. Yfir þetta þarf að fara og athuga hvort hægt er að ná lendingu þar sem tekið er tillit til þessara sjónarmiða.“Það var ekki laust við að Ragnheiði Elínu Árnadóttur iðnaðarráðherra brygði í brún þegar hún hleypti spennu á nýja tengivirkið við Búðarháls. Hún var ekki ein um það enda var púlsinn þungur þegar orkan losnaði úr læðingi.Fréttablaðið/StefánBúðarhálslína 1 og tengivirki tekið í notkun Nýtt tengivirki Landsnets við Búðarháls og Búðarhálslína 1 voru tekin formlega í notkun í gær. Ragnheiður Elín Árnadóttir iðnaðarráðherra spennusetti virkið og tengdi þar með Búðarhálsvirkjun við meginflutningskerfi Landsnets. Prófanir á vélbúnaði virkjunarinnar fara nú í hönd og hefst raforkuframleiðsla inn á kerfið innan tíðar. Búðarhálstengivirkið er hannað með það fyrir augum að hægt verði að stækka það síðar, verði t.d. ný flutningslína til Norðurlands, svokölluð Norður-suður tenging [Sprengisandslína], byggð. „Við hönnunina var gert ráð fyrir að einfalt yrði að stækka virkið – og tengja þar inn nýja línu t.d. til Norðurlands, svokallaða Norður-suðurtengingu, sem Landsnet hyggst nú ráðast í hið fyrsta að undirbúa,“ sagði Þórður Guðmundsson, forstjóri Landsnets, við athöfnina í gær. Búðarhálslína 1 er alls um 5,6 kílómetra löng 220 kV háspennulína en upphafleg áætlun gerði ráð fyrir um sautján kílómetra langri línu. Hún liggur frá tengivirkinu við Búðarháls að Hrauneyjarfosslínu á Langöldu, þar sem hún er tengd inn á meginflutningskerfi Landsnets. Heildarkostnaður við byggingu Búðarhálslínu 1 og tengivirkisins við Búðarháls er um einn milljarður króna en alls námu framkvæmdir Landsnets í flutningskerfinu á nýliðnu ári um sjö milljörðum króna. Á þessu ári er fyrirhugað að verja um fimm milljörðum króna í fjárfestingar í meginflutningskerfinu og svæðisbundnum kerfum Landsnets í öllum landsfjórðungum. Fréttaskýringar Mest lesið Ökumaður dráttarvélarinnar fluttur með þyrlu Innlent Vill fá úr skorið hvort „annarlegar hvatir“ liggi að baki sniðgöngunni Innlent Fjögurra ára martröð Karlottu lauk með sýknudómi Innlent Verzlingar settu upp húfur og skelltu sér til Krítar Innlent „Af hverju sit ég einn af öllum þessum mönnum fyrir framan dómara?“ Innlent Lét öllum illum látum og fær engar bætur Innlent Náðar raunveruleikastjörnur sem sviku tugmilljónir dala út úr bönkum Erlent Fólk flytur á landsbyggðina fyrir ódýrara húsnæði og rólegra umhverfi Innlent Frystir Facebook hópinn og rýfur tengsl við Sósíalistaflokkinn Innlent Stöðva vegabréfsáritanir námsmanna og rannsaka umsækjendur nánar Erlent Fleiri fréttir Fasteignamat fyrir 2026: Seltjarnarnes hástökkvarinn á höfuðborgarsvæðinu Tjaldaði á túni í miðborg Reykjavíkur Samrunatillögur bankanna og sjóveikur sundkappi Ökumaður dráttarvélarinnar fluttur með þyrlu Viðja bar sex lömbum takk fyrir „Af hverju sit ég einn af öllum þessum mönnum fyrir framan dómara?“ Dúxinn greip í saxófóninn Fjögurra ára martröð Karlottu lauk með sýknudómi Bein útsending: Uggandi yfir breytingum á Heiðmörk Úrslit hjá sósíalistum nær nákvæmlega eftir leiðbeiningum Dró vélarvana fiskibát að landi nærri Grindavík Bein útsending: Norðurslóðir í breyttum heimi Verzlingar settu upp húfur og skelltu sér til Krítar Óttast að stefna Trump-stjórnarinnar fæli námsmenn frá Bandaríkjunum Ísland verði að hafa skoðun á vörnum NATO við landið Fasteignamatið hækkar og áhyggjufullir námsmenn Staðfesta byggingaráform á Fannborgar- og Traðarreit Fólk flytur á landsbyggðina fyrir ódýrara húsnæði og rólegra umhverfi Kanna hvort ástæða sé til að endurvekja kjörstað í Fljótum Vill fá úr skorið hvort „annarlegar hvatir“ liggi að baki sniðgöngunni „Vestfirska efnahagsævintýrið“ í hættu verði veiðigjöldin hækkuð „Allsvakalega vímaður og ölvaður“ kallaði lögreglumenn „fagga og tíkur“ Sparnaðurinn bitni á fjölskyldum Málið alvarlegra en stjórnmálamenn gera sér grein fyrir Frystir Facebook hópinn og rýfur tengsl við Sósíalistaflokkinn Flugmaðurinn hafi verið mjög heppinn Lét öllum illum látum og fær engar bætur Börnin fagna litlu sigrunum með bjölluhringingu Telur að meðleigjandinn hafi kveikt í Kaup á kínverskum kísil „með ólíkindum“ og sérsveitaræfing Sjá meira
Landsnet hefur sett línulögn yfir Sprengisand í forgang, en framkvæmdin er afar umdeild. Formlegt umhverfismat hefst á næstunni. Blöndulína 3 hefur verið sett tímabundið á ís, en áherslan í uppbyggingu flutningskerfisins færist yfir á Austurland vegna rafvæðingar fiskimjölsverksmiðja. Þetta var meðal þess sem kom fram í máli forsvarsmanna Landsnet í gær, þegar Búðarhálslína og nýtt tengivirki fyrirtækisins við Búðarháls voru tekin í formlega notkun. Þar með hefur Búðarhálsvirkjun, með sín 95 megavött, verið tengd við meginflutningskerfi fyrirtækisins. Raforkuframleiðsla virkjunarinnar hefst í mars, ef að líkum lætur að loknum álagsprófun mannvirkja.Guðmundur Ingi Ásmundsson, aðstoðarforstjóri Landsnets, sagði við kynningu á flutningskerfi fyrirtækisins og framtíðaráætlunum þess að uppbygging flutningskerfisins væri aðkallandi. Tryggja yrði öryggi og gæði þessarar þjónustu sem drifkrafts atvinnu- og mannlífs um allt land. Hann sagði sterkt flutningskerfi hafa marga kosti; nýting virkjana yrði meiri þar sem takmörkuð flutningsgeta truflar ekki framleiðslu og gerði uppbyggingu atvinnustarfsemi sem nýtir rafmagn mögulega. Svo veikt er flutningskerfið orðið að það útilokar að færa nýju meðalstóru iðnaðarfyrirtæki rafmagn á stórum hluta landsins, sagði Guðmundur Ingi og nefndi 10 megavött í því sambandi. Lausnir til að styrkja kerfið úti um land eru í raun tvær. Fyrrnefnd Sprengisandslína eða að styrkja línurnar hringinn í kringum landið. Sprengisandslína yrði um 200 kílómetra löng, en hringlínurnar um þúsund kílómetrar og kostnaður því mun meiri við síðari kostinn. Þess vegna hefur Landsnet sett Sprengisandslínu í forgang, og tengingu áfram austur vegna uppbyggingar atvinnustarfsemi þar. „Þetta er sú lausn sem við getum byggt upp innan skynsamlegs tíma - eða á um fimm árum ef við erum bjartsýn,“ sagði Guðmundur Ingi. Eins og er kunnugt er Sprengisandslína afar eldfimt mál. Er þess skemmst að minnast að auglýsing Orkusölunnar, dótturfyrirtækis RARIK, í október, þar sem Sprengisandslína var teiknuð inn í kynningarefni fyrirtækisins, vakti hörð viðbrögð. Þegar Ragnheiður Elín Árnadóttir, iðnaðarráðherra, var spurð um hina umdeildu Sprengisandslínu, sagði hún málið vissulega afar umdeilt, en um leið yrði einfaldlega að styrkja flutningskerfið. Forsendur ákvarðanatöku í málinu byggðist hins vegar á mati á umhverfisáhrifum - ekki fyrr en eftir þá vinnu væri ljóst hvort hægt væri að sætta sjónarmið. Í þessu samhengi nefnir Ragnheiður að á þriðjudag mælir hún á Alþingi fyrir skýrslu um línulagnir í jörð - jarðstrengi - þar sem tekin eru fyrir mörg atriði sem gætu liðkað fyrir því að sá kostur sé inni í myndinni. Í því felist vinna næstu missera, eða að kanna hvort hægt sé að leggja Sprengisandslínu að hluta til í jörð, þó ekkert liggi fyrir í því sambandi í dag. „Núna er Landsnet bundið af því í lögum að leita alltaf að hagkvæmasta kostinum, en tímarnir eru breyttir,“ sagði Ragnheiður og nefndi vinnu Landverndar sem lét kanna kostnað við jarðstrengi. „Þar eru fjölmörg atriði nefnd; skattaumhverfi, vörugjöld, endingartíma, viðhaldskostnaður og fleira. Yfir þetta þarf að fara og athuga hvort hægt er að ná lendingu þar sem tekið er tillit til þessara sjónarmiða.“Það var ekki laust við að Ragnheiði Elínu Árnadóttur iðnaðarráðherra brygði í brún þegar hún hleypti spennu á nýja tengivirkið við Búðarháls. Hún var ekki ein um það enda var púlsinn þungur þegar orkan losnaði úr læðingi.Fréttablaðið/StefánBúðarhálslína 1 og tengivirki tekið í notkun Nýtt tengivirki Landsnets við Búðarháls og Búðarhálslína 1 voru tekin formlega í notkun í gær. Ragnheiður Elín Árnadóttir iðnaðarráðherra spennusetti virkið og tengdi þar með Búðarhálsvirkjun við meginflutningskerfi Landsnets. Prófanir á vélbúnaði virkjunarinnar fara nú í hönd og hefst raforkuframleiðsla inn á kerfið innan tíðar. Búðarhálstengivirkið er hannað með það fyrir augum að hægt verði að stækka það síðar, verði t.d. ný flutningslína til Norðurlands, svokölluð Norður-suður tenging [Sprengisandslína], byggð. „Við hönnunina var gert ráð fyrir að einfalt yrði að stækka virkið – og tengja þar inn nýja línu t.d. til Norðurlands, svokallaða Norður-suðurtengingu, sem Landsnet hyggst nú ráðast í hið fyrsta að undirbúa,“ sagði Þórður Guðmundsson, forstjóri Landsnets, við athöfnina í gær. Búðarhálslína 1 er alls um 5,6 kílómetra löng 220 kV háspennulína en upphafleg áætlun gerði ráð fyrir um sautján kílómetra langri línu. Hún liggur frá tengivirkinu við Búðarháls að Hrauneyjarfosslínu á Langöldu, þar sem hún er tengd inn á meginflutningskerfi Landsnets. Heildarkostnaður við byggingu Búðarhálslínu 1 og tengivirkisins við Búðarháls er um einn milljarður króna en alls námu framkvæmdir Landsnets í flutningskerfinu á nýliðnu ári um sjö milljörðum króna. Á þessu ári er fyrirhugað að verja um fimm milljörðum króna í fjárfestingar í meginflutningskerfinu og svæðisbundnum kerfum Landsnets í öllum landsfjórðungum.
Fréttaskýringar Mest lesið Ökumaður dráttarvélarinnar fluttur með þyrlu Innlent Vill fá úr skorið hvort „annarlegar hvatir“ liggi að baki sniðgöngunni Innlent Fjögurra ára martröð Karlottu lauk með sýknudómi Innlent Verzlingar settu upp húfur og skelltu sér til Krítar Innlent „Af hverju sit ég einn af öllum þessum mönnum fyrir framan dómara?“ Innlent Lét öllum illum látum og fær engar bætur Innlent Náðar raunveruleikastjörnur sem sviku tugmilljónir dala út úr bönkum Erlent Fólk flytur á landsbyggðina fyrir ódýrara húsnæði og rólegra umhverfi Innlent Frystir Facebook hópinn og rýfur tengsl við Sósíalistaflokkinn Innlent Stöðva vegabréfsáritanir námsmanna og rannsaka umsækjendur nánar Erlent Fleiri fréttir Fasteignamat fyrir 2026: Seltjarnarnes hástökkvarinn á höfuðborgarsvæðinu Tjaldaði á túni í miðborg Reykjavíkur Samrunatillögur bankanna og sjóveikur sundkappi Ökumaður dráttarvélarinnar fluttur með þyrlu Viðja bar sex lömbum takk fyrir „Af hverju sit ég einn af öllum þessum mönnum fyrir framan dómara?“ Dúxinn greip í saxófóninn Fjögurra ára martröð Karlottu lauk með sýknudómi Bein útsending: Uggandi yfir breytingum á Heiðmörk Úrslit hjá sósíalistum nær nákvæmlega eftir leiðbeiningum Dró vélarvana fiskibát að landi nærri Grindavík Bein útsending: Norðurslóðir í breyttum heimi Verzlingar settu upp húfur og skelltu sér til Krítar Óttast að stefna Trump-stjórnarinnar fæli námsmenn frá Bandaríkjunum Ísland verði að hafa skoðun á vörnum NATO við landið Fasteignamatið hækkar og áhyggjufullir námsmenn Staðfesta byggingaráform á Fannborgar- og Traðarreit Fólk flytur á landsbyggðina fyrir ódýrara húsnæði og rólegra umhverfi Kanna hvort ástæða sé til að endurvekja kjörstað í Fljótum Vill fá úr skorið hvort „annarlegar hvatir“ liggi að baki sniðgöngunni „Vestfirska efnahagsævintýrið“ í hættu verði veiðigjöldin hækkuð „Allsvakalega vímaður og ölvaður“ kallaði lögreglumenn „fagga og tíkur“ Sparnaðurinn bitni á fjölskyldum Málið alvarlegra en stjórnmálamenn gera sér grein fyrir Frystir Facebook hópinn og rýfur tengsl við Sósíalistaflokkinn Flugmaðurinn hafi verið mjög heppinn Lét öllum illum látum og fær engar bætur Börnin fagna litlu sigrunum með bjölluhringingu Telur að meðleigjandinn hafi kveikt í Kaup á kínverskum kísil „með ólíkindum“ og sérsveitaræfing Sjá meira