Dauðinn ávallt verið nálægur

Ég vil ekki berjast. Ég vil ekki drepa,“ segir Mustafa Abubakr, þrítugur Kúrdi sem hingað er kominn til að óska eftir hæli.

Hann er stoltur af því að vera frá Kúrdistan, landi sem er raunverulegt en þó ekki til á landakorti sjálfstæðra ríkja. „Auðvitað,“ svarar hann spurður hvort Kúrdar í Írak, Sýrlandi, Tyrklandi og Íran líti á sig sem eina heild, eina þjóð.

„Þetta eru bræður mínir og systur,“ segir hann um Kúrdana, sem vígasveitir Íslamska ríkisins hafa verið að drepa í Sýrlandi og Írak undanfarið.

Mustafa segist ekki vita hvort foreldrar hans séu á lífi, það er ekki svo auðvelt að fá fréttir að heiman. Hann á ekki von á því að snúa nokkurn tímann aftur.„Nei, það væri of erfitt. Ég gæti það aldrei.“

Linnulaust stríð

„Þetta stríð stóð yfir í átta ár. Tómar sprengjur og bardagar. Eftir það fór Saddam að ráðast á Kúrda, og það stóð yfir í þrjú ár. Fimm þúsund manns voru til dæmis drepnir í bænum Halabja.“

Þar er Mustafa að vísa til alræmdrar eiturefnaárásar þann 16. mars árið 1988 þegar eiturgashylkjum var varpað úr herþotum Saddams á bæinn Halabja, en þar búa nú nærri 120 þúsund manns.

„Eftir þetta tímabil tekur Saddam upp á því að fara í stríð við Kúveit,“ heldur Mustafa áfram. Þetta var árið 1991, en þá var Mustafa sjö ára gamall. Síðan þegar Persaflóastríðinu lauk með ósigri Saddams hófu Kúrdar uppreisn gegn honum.

„Eftir það skánaði ástandið svolítið hjá okkur. En svo tóku Kúrdar að berjast innbyrðis. Þar áttu tveir hópar í stríði sín á milli. Svo þegar þeim átökum lauk þá skánaði ástandið aftur um stund, en svo komu loks Bandaríkin og réðust inn í Írak. Þannig að ég spyr: Hvenær á þessu eiginlega að ljúka? Hvenær hætta menn að berjast og kasta sprengjum? Hvenær fær fólk frið til að vera hamingjusamt?“

Hvað vilja þeir Kúrdum?

Nú er það Íslamska ríkið, sem á þessu ári hefur sölsað undir sig stór svæði í Sýrlandi og Írak og herjar þaðan á Kúrdahéruðin í norðurhluta beggja landanna.

„Enn er farið að varpa sprengjum og drepa fólk. Sprengja, sprengja, sprengja. Það sem ég skil ekki er hvað þeir vilja okkur Kúrdum eiginlega. Við höfum aldrei ráðist á aðrar þjóðir. Við höfum okkar eigin menningu og okkar eigið land. Við eigum okkar borgir og okkar tungumál. Við þurfum ekkert á því að halda að aðrir komi til að stjórna okkur. Hvers vegna kemur þetta fólk til okkar að drepa börnin okkar? Það er verið að leggja allt í rúst hjá okkur.“

Hann bendir á að Kúrdar hafi aldrei látið sér detta í hug að fara í stríð út af trúarbrögðum. Þeir hafa barist fyrir réttindum sínum, en trúin hafi aldrei blandast í þau átök.

„Við erum Kúrdar. Við þurfum ekki þessi stríð. Þetta hefur alltaf bara snúist um peninga og olíu hvort sem er. Við verðum að stöðva þetta.“

Hann kann svo sem engin ráð til að stöðva ofbeldið. Kúrdar hafa hins vegar farið fram á aðstoð frá umheiminum. Vígasveitir Íslamska ríkisins megi ekki fá að vaða uppi með voðaverk sín.

Dauðinn sífellt nálægur

Sjálfur segist hann vera svo heppinn að hafa aldrei þurft að taka þátt í hernaði. Hann hafi hins vegar horft upp á fólk deyja í stórum stíl, þar á meðal vini og ættingja. Dauðinn sé sífellt nálægur og þannig hafi það verið alla ævina.

Nokkur ár eru nú liðin frá því honum tókst að flýja land. Fyrst fór hann til Noregs en bíður nú afgreiðslu Útlendingastofnunar. Hann vill ekki kvarta þótt hælisleitendur fái lítið fé til að lifa af, rétt um átta þúsund krónur á viku.

„Já, það er allt í lagi. Það er bara eðlilegt fyrir einn mann,“ segir hann og brosir. Það er stutt í brosið hjá Mustafa, þótt hann hafi átt erfiða ævi. Hann segir vini sína stundum segja að hann brosi of mikið. „En ég get ekki annað. Ég verð að brosa.“ Hann er í sambandi við Kúrda sem búa hér á landi. Þeir eru á milli tíu og tuttugu, segir hann. „Það er gott að hittast og spjalla og elda mat saman. Það hjálpar.“

Sérstæð heimsendatrú býr að baki voðaverkum Íslamska ríkisins í Sýrlandi og Írak

Leiðtogar vígasveita Íslamska ríkisins boða af miklum ákafa allsérstæða heimsendatrú, sem óspart hefur verið notuð til að laða að liðsmenn frá Vesturlöndum. Þar er vísað í forna spádóma úr helgiritum múslima um úrslitaorrustu milli múslima og Rómverja, sem sögð er verða í bænum Dabik í Sýrlandi. 

Beri múslimar sigur úr býtum rís upp nýr og betri heimur, þar sem múslimar þurfa ekki lengur að sæta ofríki Vesturlanda heldur geti lifað upp frá því í sátt og samlyndi og umfram allt í tandurhreinni trú. Í raun er þetta því ekki réttnefnd „heimsendatrú“ heldur frekar „heimsendurnýjunartrú“, rétt eins og hinar ýmsu útgáfur heimsendatrúar kristinna manna sem snúast flestar um einhvers konar endurnýjun heimsins. 

Dabik í Sýrlandi er smábær norður af Aleppo, ekki langt frá landamærum Tyrklands og ekki mjög langt frá Kúrdabænum Kobani, sem vígasveitirnar hafa herjað á af mikilli grimmd undanfarið. 

Í Dabik búa ekki nema þrjú þúsund manns og ekkert bendir til þess að þar sé yfirvofandi eitthvað sem kalla mætti úrslitaorrustu í þessu stríði, sem Íslamska ríkið stendur í.

Dabik er einnig nafn á tímariti, sem Íslamska ríkið hefur gefið út á ensku til að vekja áhuga vígfúsra ungra manna á Vesturlöndum. 

Þetta er eins konar „glanstímarit“, þar sem birtar eru ljótar myndir af limlestum líkum með stóryrtum yfirlýsingum um hetjulega baráttu. Einnig er þar að finna fjölda greina um hugmyndafræði og stefnu samtakanna, sem eins og aðrir öfgasöfnuðir eru ekki í vandræðum með að réttlæta voðaverkin fyrir sjálfum sér.

Íslamska ríkið fetar þarna í fótspor nokkurra annarra róttækra íslamistahreyfinga sem í orði segjast vilja endurreisa forna dýrð og snúa aftur til hreinleika trúarinnar en virðast í raun gera lítið annað en að drepa fólk og kúga. 

Hreinleikann og dýrðina hafa hreintrúarmúslimar sumir hverjir séð í hinu forna kalífaveldi múslima, en kalífar voru þeir leiðtogar nefndir sem upphaflega tóku við af Múhameð spámanni. Síðar gerðu ráðamenn í Tyrkjaveldi tilkall til þessa titils, en með stofnun lýðveldis í Tyrklandi árið 1924 leið hið forna kalífaveldi múslima endanlega undir lok. 

Fyrr á árinu lýstu leiðtogar Íslamska ríkisins svo yfir stofnun kalífaveldis í Sýrlandi og Írak, og þykja taka harla stórt upp í sig með svo digurbarkalegum yfirlýsingum.