Ákvörðunartökufælni Jens Pétur Jensen skrifar 21. ágúst 2014 07:00 Kæra peningastefnunefnd. Ákvörðun ykkar í dag [í gær], 20. ágúst, um að halda mjög háum vöxtum bankans áfram óbreyttum, 13. skiptið í röð, eða frá því í nóvember 2012 (en þá hækkuðu þið vextina um 0,25%) veldur mér vonbrigðum. Hún sýnir mikla hræðslu nefndarmanna við verðbólgu, jafnvel ákvörðunartökufælni, fremur en varfærni. Það er auðvelt að segja bara það sama og síðast, sérstaklega ef það virðist virka. Nú hefði verið mjög gott lag að byrja að lækka vexti því áhrifin á efnahagslífið koma fyrst fram næsta vetur þegar atvinnuleysi verður að líkindum aftur orðið áhyggjuefni og erlendir ferðamenn löngu farnir heim. Þá hefði minni vaxtakostnaður létt undir með íbúðakaupendum, skuldsettum heimilum og atvinnulífinu, sem aftur hefði minnkað þrýstinginn á launahækkanir og blásið fjárfestum byr í brjóst. Háir vextir Seðlabankans hafa nú staðið óbreyttir í tæp tvö ár, þrátt fyrir lækkandi verðbólgu og tiltölulega hægan vöxt efnahagslífsins – utan ferðamála.Efnahagslegt þjóðarböl Hér er lítið dæmi úr raunveruleikanum frá smáfyrirtæki í Reykjavík sem býr við ágæta afkomu: Fyrirtækið býr við lægstu vexti sem Landsbanki Íslands býður fyrirtækjum upp á, skv. Landsbankanum sjálfum, eða 7,95%. Þetta eru samt sem áður geysiháir vextir í öllum samanburði. Innlánsvextir eru einnig mjög háir, eða 4,25% á sjóð félagsins. Vaxtamunurinn er því 3,70%, eða um tvöfalt hærri (um 100% meiri) en gerist í nágrannalöndunum. Þegar ég sagði kollegum mínum erlendis frá háum vöxtum á Íslandi, þá litu þeir á mig fullir efasemda og einn af þeim hrópaði „no you must be joking“! Erlendir og innlendir innstæðueigendur gleðjast þó væntanlega yfir háum vöxtum. Samkvæmt yfirlýsingu ykkar munu Íslendingar áfram búa við geysihátt vaxtastig því núverandi vextir virðast henta spámódelinu vel. Í yfirlýsingunni segir: „og miðað við grunnspá bankans er útlit fyrir að núverandi vaxtastig dugi til að halda verðbólgu í markmiði“. Ég skil þetta þannig að ef grunnspáin breytist ekki verða vextir ekki lækkaðir. Hér veldur hver á heldur. Lokasetningin í yfirlýsingunni vekur hins vegar ugg um að vextir Seðlabankans eigi jafnvel eftir að hækka á næstu misserum. Geysiháir vextir Seðlabanka Íslands eru efnahagslegt þjóðarböl. Hvenær skyldi deilihagkerfið ná til bankanna? Er rafmiðillinn Bitcoin e.t.v. málið? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun The man who would be king Ian McDonald Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Sjá meira
Kæra peningastefnunefnd. Ákvörðun ykkar í dag [í gær], 20. ágúst, um að halda mjög háum vöxtum bankans áfram óbreyttum, 13. skiptið í röð, eða frá því í nóvember 2012 (en þá hækkuðu þið vextina um 0,25%) veldur mér vonbrigðum. Hún sýnir mikla hræðslu nefndarmanna við verðbólgu, jafnvel ákvörðunartökufælni, fremur en varfærni. Það er auðvelt að segja bara það sama og síðast, sérstaklega ef það virðist virka. Nú hefði verið mjög gott lag að byrja að lækka vexti því áhrifin á efnahagslífið koma fyrst fram næsta vetur þegar atvinnuleysi verður að líkindum aftur orðið áhyggjuefni og erlendir ferðamenn löngu farnir heim. Þá hefði minni vaxtakostnaður létt undir með íbúðakaupendum, skuldsettum heimilum og atvinnulífinu, sem aftur hefði minnkað þrýstinginn á launahækkanir og blásið fjárfestum byr í brjóst. Háir vextir Seðlabankans hafa nú staðið óbreyttir í tæp tvö ár, þrátt fyrir lækkandi verðbólgu og tiltölulega hægan vöxt efnahagslífsins – utan ferðamála.Efnahagslegt þjóðarböl Hér er lítið dæmi úr raunveruleikanum frá smáfyrirtæki í Reykjavík sem býr við ágæta afkomu: Fyrirtækið býr við lægstu vexti sem Landsbanki Íslands býður fyrirtækjum upp á, skv. Landsbankanum sjálfum, eða 7,95%. Þetta eru samt sem áður geysiháir vextir í öllum samanburði. Innlánsvextir eru einnig mjög háir, eða 4,25% á sjóð félagsins. Vaxtamunurinn er því 3,70%, eða um tvöfalt hærri (um 100% meiri) en gerist í nágrannalöndunum. Þegar ég sagði kollegum mínum erlendis frá háum vöxtum á Íslandi, þá litu þeir á mig fullir efasemda og einn af þeim hrópaði „no you must be joking“! Erlendir og innlendir innstæðueigendur gleðjast þó væntanlega yfir háum vöxtum. Samkvæmt yfirlýsingu ykkar munu Íslendingar áfram búa við geysihátt vaxtastig því núverandi vextir virðast henta spámódelinu vel. Í yfirlýsingunni segir: „og miðað við grunnspá bankans er útlit fyrir að núverandi vaxtastig dugi til að halda verðbólgu í markmiði“. Ég skil þetta þannig að ef grunnspáin breytist ekki verða vextir ekki lækkaðir. Hér veldur hver á heldur. Lokasetningin í yfirlýsingunni vekur hins vegar ugg um að vextir Seðlabankans eigi jafnvel eftir að hækka á næstu misserum. Geysiháir vextir Seðlabanka Íslands eru efnahagslegt þjóðarböl. Hvenær skyldi deilihagkerfið ná til bankanna? Er rafmiðillinn Bitcoin e.t.v. málið?
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar