Stærsta sjávarútvegshöfnin Hjálmar Sveinsson skrifar 28. febrúar 2013 06:00 Gamla höfnin í Reykjavík hefur tekið miklum breytingum undanfarin ár og áratugi eins og borgarbúar vita. Höfnin var upphaflega gerð á árunum 1912 til 1917. Þá voru garðarnir tveir lagðir, Ingólfsgarður og Norðurgarður, sem mynda mynni hafnarinnar með fallegu gulu vitunum hvorum á sínum enda. Harpa stendur á landfyllingu við Ingólfsgarð en gegnt henni, hinum megin við hafnarmynnið, eru hús HB Granda á landfyllingu við Norðurgarð. Fyrirtækið er nú að byggja kæligeymslu á landfyllingunni. Þar verður geymslurými fyrir allt að 6.000 tonnum af fiski sem verður hægt að flytja beint þaðan, með svokölluðum brettaskipum, til áfangastaða erlendis í stað þess að keyra fiskinn í gámum í gegnum miðbæinn inn í Sundahöfn. Það mun létta á þungaumferð á Mýrargötu og Geirsgötu. HB Grandi hefur í samráði við Faxaflóahafnir og Samband íslenskra myndlistarmanna efnt til samkeppni meðal myndlistarmanna um myndlistarverk sem eiga að prýða austurgafl geymslunnar. Lögð verður áhersla á að svæðið á landfyllingunni austur af kæligeymslunni verði aðlaðandi almenningsrými. Það er magnað að standa þarna við Norðurgarðinn, þar sem kæligeymslan er að rísa, og horfa á marglita glerbrynju Hörpu rísa upp úr sjónum. Segja má að þarna við gamla hafnarmynnið standi tvær meginstoðir íslensks samfélags hvor gegnt annarri: Menningin og sjávarútvegurinn.Verðmætasköpun í Vesturhöfn Gamla höfnin var alhliða fiski- og flutningahöfn allt til ársins 1968. Þá færðust vöruflutningar inn í Sundahöfn. Undanfarin ár hefur öll fiskvinnsla verið flutt frá austurhluta hafnarinnar yfir í vesturhlutann. Það vill gleymast að á vesturbakka Gömlu hafnarinnar er einhver stærsta fiskihöfn landsins. Á síðasta ári var 108.000 tonnum af sjávarafla landað í Reykjavík. Ætla má að um 70-75 þúsund tonnum hafi verið landað í Gömlu höfninni en um 40.000 í Sundahöfn. Helstu útvegsfyrirtæki landsins landa afla sínum í Gömlu höfninni: HB Grandi, Brim og Ögurvík. Ekki má gleyma að nefna minni fyrirtæki eins og Fiskkaup, Toppfisk, Aðalbjörgu og Sindrafisk. Sum þeirra eru fjölskyldufyrirtæki þar sem mikilvæg reynsla og þekking hafa safnast í gegnum ættliði. Takmarkaðar aflaheimildir, hátt verð og miklar kröfur á neytendamarkaði hafa orðið til þess að íslensku sjávarútvegsfyrirtækin leita nú allra leiða til að nýta hvert kíló sem best og hámarka verðmæti þess. Það hefur leitt til þess að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki eru í fremstu röð í heiminum þegar kemur að verðmætasköpun og fullnýtingu aflans. Lykill að þessari farsælu þróun er frjótt samstarf við íslensk hátæknifyrirtæki við þróun á vélum, hugbúnaði, tækjum, og veiðarfærum. Af tæplega 170 fyrirtækjum sem starfrækt eru á Grandanum og í Örfirisey tengjast 60 sjávarútvegi beint eða óbeint. Í september á síðasta ári opnuðu Íslenski sjávarklasinn og Faxaflóahafnir „Hús Sjávarklasans“ í Bakkaskemmu við Grandagarð 16. Tilgangurinn er að efla samvinnu tækni- og þjónustufyrirtækja sem tengjast sjávarútvegi. Þar eru nú þegar 11 fyrirtæki. Stefnt er að tvöföldun á þessu rými í Bakkaskemmu þannig að í húsinu verði rösklega 20 fyrirtæki. Að loknum framkvæmdum verður Hús Sjávarklasans mjög öflug tækni- og þjónustumiðstöð í sjávarútvegi, líklega sú stærsta sinnar tegundar í Norður-Atlantshafi.143 milljónir matarskammtar Það er eins og að koma inn í sótthreinsaðan skurðsal þegar maður gengur inn í fiskvinnslusal HB Granda á Norðurgarði. Gestir setja bláa plastpoka yfir skóna, net yfir hárið og sérstaka skegggrisju ef þeir eru skeggjaðir. Þeir þvo hendur sínar fyrst úr sápuvatni og úða svo á þær sótthreinsandi vökva. Og starfsfólkið er einmitt eins og skurðlæknar sem hafa tekið fullkomnustu tækni í þjónustu sína. Í einum salnum er röntgen- og leysiskurðarvél sem fjarlægir beinagarða úr karfaflökum á augabragði og hánákvæmt. Ekki eitt einasta gramm fer til spillis. Þetta er íslensk hugvitssmíð, einstök í heiminum. Vélin er hönnuð og smíðuð af litlu hátæknifyrirtæki sem heitir Valka. Frystihúsið er sérhæft í karfa- og ufsavinnslu. Á síðasta ári fóru í gegnum það 16.000 tonn af fiski. Helstu markaðir eru í Frakklandi og Belgíu. Hausar og bein eru þurrkuð og flutt til Nígeríu. Fimm frystiskip fyrirtækisins lönduðu 21.800 tonnum við Norðurgarð. Sá afli var seldur til Evrópu, Englands og Japan. Sala afurða frá frystihúsinu á Norðurgarði og sala á sjófrystum afurðum nam samtals 15,3 milljörðum króna. Ef allt þetta magn er reiknað í 200 g matarskammta eru það 143 milljónir matarskammtar. Bráðhollir auðvitað. Segja má að allt það magnaða hugvit, þekking, verðmætasköpun sem á bækistöðvar sínar í Vesturhöfninni hafi fallið svolítið í skuggann af flottu glerbrynjunni á Hörpu á Austurbakkanum. Það er hreinasti óþarfi. Reykvíkingar hafa ríka ástæðu til að vera stoltir af stærstu sjávarútvegshöfn landsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hjálmar Sveinsson Mest lesið Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Sjá meira
Gamla höfnin í Reykjavík hefur tekið miklum breytingum undanfarin ár og áratugi eins og borgarbúar vita. Höfnin var upphaflega gerð á árunum 1912 til 1917. Þá voru garðarnir tveir lagðir, Ingólfsgarður og Norðurgarður, sem mynda mynni hafnarinnar með fallegu gulu vitunum hvorum á sínum enda. Harpa stendur á landfyllingu við Ingólfsgarð en gegnt henni, hinum megin við hafnarmynnið, eru hús HB Granda á landfyllingu við Norðurgarð. Fyrirtækið er nú að byggja kæligeymslu á landfyllingunni. Þar verður geymslurými fyrir allt að 6.000 tonnum af fiski sem verður hægt að flytja beint þaðan, með svokölluðum brettaskipum, til áfangastaða erlendis í stað þess að keyra fiskinn í gámum í gegnum miðbæinn inn í Sundahöfn. Það mun létta á þungaumferð á Mýrargötu og Geirsgötu. HB Grandi hefur í samráði við Faxaflóahafnir og Samband íslenskra myndlistarmanna efnt til samkeppni meðal myndlistarmanna um myndlistarverk sem eiga að prýða austurgafl geymslunnar. Lögð verður áhersla á að svæðið á landfyllingunni austur af kæligeymslunni verði aðlaðandi almenningsrými. Það er magnað að standa þarna við Norðurgarðinn, þar sem kæligeymslan er að rísa, og horfa á marglita glerbrynju Hörpu rísa upp úr sjónum. Segja má að þarna við gamla hafnarmynnið standi tvær meginstoðir íslensks samfélags hvor gegnt annarri: Menningin og sjávarútvegurinn.Verðmætasköpun í Vesturhöfn Gamla höfnin var alhliða fiski- og flutningahöfn allt til ársins 1968. Þá færðust vöruflutningar inn í Sundahöfn. Undanfarin ár hefur öll fiskvinnsla verið flutt frá austurhluta hafnarinnar yfir í vesturhlutann. Það vill gleymast að á vesturbakka Gömlu hafnarinnar er einhver stærsta fiskihöfn landsins. Á síðasta ári var 108.000 tonnum af sjávarafla landað í Reykjavík. Ætla má að um 70-75 þúsund tonnum hafi verið landað í Gömlu höfninni en um 40.000 í Sundahöfn. Helstu útvegsfyrirtæki landsins landa afla sínum í Gömlu höfninni: HB Grandi, Brim og Ögurvík. Ekki má gleyma að nefna minni fyrirtæki eins og Fiskkaup, Toppfisk, Aðalbjörgu og Sindrafisk. Sum þeirra eru fjölskyldufyrirtæki þar sem mikilvæg reynsla og þekking hafa safnast í gegnum ættliði. Takmarkaðar aflaheimildir, hátt verð og miklar kröfur á neytendamarkaði hafa orðið til þess að íslensku sjávarútvegsfyrirtækin leita nú allra leiða til að nýta hvert kíló sem best og hámarka verðmæti þess. Það hefur leitt til þess að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki eru í fremstu röð í heiminum þegar kemur að verðmætasköpun og fullnýtingu aflans. Lykill að þessari farsælu þróun er frjótt samstarf við íslensk hátæknifyrirtæki við þróun á vélum, hugbúnaði, tækjum, og veiðarfærum. Af tæplega 170 fyrirtækjum sem starfrækt eru á Grandanum og í Örfirisey tengjast 60 sjávarútvegi beint eða óbeint. Í september á síðasta ári opnuðu Íslenski sjávarklasinn og Faxaflóahafnir „Hús Sjávarklasans“ í Bakkaskemmu við Grandagarð 16. Tilgangurinn er að efla samvinnu tækni- og þjónustufyrirtækja sem tengjast sjávarútvegi. Þar eru nú þegar 11 fyrirtæki. Stefnt er að tvöföldun á þessu rými í Bakkaskemmu þannig að í húsinu verði rösklega 20 fyrirtæki. Að loknum framkvæmdum verður Hús Sjávarklasans mjög öflug tækni- og þjónustumiðstöð í sjávarútvegi, líklega sú stærsta sinnar tegundar í Norður-Atlantshafi.143 milljónir matarskammtar Það er eins og að koma inn í sótthreinsaðan skurðsal þegar maður gengur inn í fiskvinnslusal HB Granda á Norðurgarði. Gestir setja bláa plastpoka yfir skóna, net yfir hárið og sérstaka skegggrisju ef þeir eru skeggjaðir. Þeir þvo hendur sínar fyrst úr sápuvatni og úða svo á þær sótthreinsandi vökva. Og starfsfólkið er einmitt eins og skurðlæknar sem hafa tekið fullkomnustu tækni í þjónustu sína. Í einum salnum er röntgen- og leysiskurðarvél sem fjarlægir beinagarða úr karfaflökum á augabragði og hánákvæmt. Ekki eitt einasta gramm fer til spillis. Þetta er íslensk hugvitssmíð, einstök í heiminum. Vélin er hönnuð og smíðuð af litlu hátæknifyrirtæki sem heitir Valka. Frystihúsið er sérhæft í karfa- og ufsavinnslu. Á síðasta ári fóru í gegnum það 16.000 tonn af fiski. Helstu markaðir eru í Frakklandi og Belgíu. Hausar og bein eru þurrkuð og flutt til Nígeríu. Fimm frystiskip fyrirtækisins lönduðu 21.800 tonnum við Norðurgarð. Sá afli var seldur til Evrópu, Englands og Japan. Sala afurða frá frystihúsinu á Norðurgarði og sala á sjófrystum afurðum nam samtals 15,3 milljörðum króna. Ef allt þetta magn er reiknað í 200 g matarskammta eru það 143 milljónir matarskammtar. Bráðhollir auðvitað. Segja má að allt það magnaða hugvit, þekking, verðmætasköpun sem á bækistöðvar sínar í Vesturhöfninni hafi fallið svolítið í skuggann af flottu glerbrynjunni á Hörpu á Austurbakkanum. Það er hreinasti óþarfi. Reykvíkingar hafa ríka ástæðu til að vera stoltir af stærstu sjávarútvegshöfn landsins.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar