Forvitnilegt rannsóknarefni? Halldór Þorsteinsson skrifar 21. september 2013 06:00 Er náinn skyldleiki indóevrópskra tungumála ekki býsna forvitnilegt rannsóknarefni? Þar sem sá sem þetta ritar hefur kennt þó nokkur erlend tungumál um langt árabil hefur sitthvað vakið athygli hans sem er ákaflega forvitnilegt að benda á og það sérstaklega þeim sem kunna að hafa áhuga á slíku efni. Til að byrja með ætla ég að taka fyrir eitt dæmi og það er enska orðið „ford“. Að gamni mínu hef ég spurt nokkra góða enskumenn að því hvað það merki og hafa allflestir þeirra staðið á gati að undanskildum einum. Oxford merkir t.d. uxavað og það er meira að segja til sögnin „ford a river“, þ.e. að fara yfir á vaði. Vað á þýsku er hins vegar „furt“ samanber Frankfurt, er merkir „Frankavað“. Á dönsku er vað „vadested“. Á frönsku er vað „gué“ og „traverser à gué“ þýðir að fara yfir á vaði. Nú er komin röðin að ítölskunni, en á því fagra máli er það „guado“, og nú kemur rúsínan í pylsuendann, því vað á spænsku er „vado“, en úr því að ég er þegar kominn í svo miklar kennarastellingar sakar ekki að geta þess að „d“ á milli sérhljóða á spænsku er borið fram eins og „ð“ á íslensku. Af tómri forvitni fletti ég svo upp franska orðinu „gué“ í Le Petit Robert (fra-fra orðabók) og þar stendur að það sé dregið af latneska orðinu „vadum“ og þar höfum við það klappað og klárt, þ.e. um uppruna orðsins vað. Nú væri ef til vill ráðlegast fyrir mig að hætta að vaða („wade“ á ensku) elginn að minnsta kosti svona í bili. Hver veit nema ég láti aftur í mér heyra um svipað efni? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Er náinn skyldleiki indóevrópskra tungumála ekki býsna forvitnilegt rannsóknarefni? Þar sem sá sem þetta ritar hefur kennt þó nokkur erlend tungumál um langt árabil hefur sitthvað vakið athygli hans sem er ákaflega forvitnilegt að benda á og það sérstaklega þeim sem kunna að hafa áhuga á slíku efni. Til að byrja með ætla ég að taka fyrir eitt dæmi og það er enska orðið „ford“. Að gamni mínu hef ég spurt nokkra góða enskumenn að því hvað það merki og hafa allflestir þeirra staðið á gati að undanskildum einum. Oxford merkir t.d. uxavað og það er meira að segja til sögnin „ford a river“, þ.e. að fara yfir á vaði. Vað á þýsku er hins vegar „furt“ samanber Frankfurt, er merkir „Frankavað“. Á dönsku er vað „vadested“. Á frönsku er vað „gué“ og „traverser à gué“ þýðir að fara yfir á vaði. Nú er komin röðin að ítölskunni, en á því fagra máli er það „guado“, og nú kemur rúsínan í pylsuendann, því vað á spænsku er „vado“, en úr því að ég er þegar kominn í svo miklar kennarastellingar sakar ekki að geta þess að „d“ á milli sérhljóða á spænsku er borið fram eins og „ð“ á íslensku. Af tómri forvitni fletti ég svo upp franska orðinu „gué“ í Le Petit Robert (fra-fra orðabók) og þar stendur að það sé dregið af latneska orðinu „vadum“ og þar höfum við það klappað og klárt, þ.e. um uppruna orðsins vað. Nú væri ef til vill ráðlegast fyrir mig að hætta að vaða („wade“ á ensku) elginn að minnsta kosti svona í bili. Hver veit nema ég láti aftur í mér heyra um svipað efni?
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar