Grunnur að sanngjörnu fiskveiðistjórnunarkerfi Friðrik Hansen Guðmundsson skrifar 18. apríl 2012 06:00 Ein af þeim hagsmunaklíkum sem hafa arðrænt íslenskt samfélag í áratugi eru eigendur fiskveiðikvóta, en þeir fengu á sínum tíma gefins fiskveiðikvóta út á það að hafa á þeim tíma verið með veiddan afla. Þessir aðilar segja í dag að 90% af aflaheimildum hafi skipt um eigendur og ef þær væru innkallaðar í dag, væri verið að hegna röngum aðilum sem hafi keypt og greitt fyrir sínar aflaheimildir. Þetta er rangt því stór hluti af kvótanum er í dag hjá sömu aðilum undir nýjum kennitölum. Margir í þessari hagsmunaklíku spiluðu með arðinn af gjafakvótanum í íslensku og erlendu fjármálalífi og fengu síðan þegar illa fór, niðurfelldar gríðarlega skuldir og eru áfram með sín fyrirtæki í rekstri. Rök stjórnvalda voru að farsælla væri að halda þekkingu þessara aðila inni í fyrirtækjunum, en á sama tíma var ekki hægt að gera sömu hluti fyrir önnur íslensk fyrirtæki eða íslensk heimili. Eitthvað hefur stórlega misfarist við stjórnun fiskveiða á þeim 28 árum sem liðin eru frá innleiðingu núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis. Endurskoða þarf vinnubrögð Hafrannsóknastofnunar og komast að því hvers vegna svona illa gengur að byggja upp fiskistofna við landið og ekki hefur verið hægt að vernda uppeldisstöðvar sjávarfiska og laxfiska (sjóbirtings og bleikju) meðan þeir dvelja í sjó. Samkvæmt núverandi kvótakerfi er hið raunverulega eignarhald á íslensku fiskveiðiauðlindinni í höndum erlendra lánadrottna sem hirða mikinn arð af nýtingu hennar. Afleiðing núverandi kvótakerfis með framsali og sölu aflaheimilda er á þann veg að auðlindin er og verður alltaf gríðarlega skuldsett. Áætlaðar skuldir sem nú hvíla á fiskveiðiauðlindinni eru 500 til 900 milljarðar og vaxtagreiðslur af þessum skuldum eru 50 til 100 milljarðar á ári. Aflaverðmæti upp úr sjó eru um 170 milljarðar og það þjónar ekki hagsmunum þjóðarinnar að stjórn auðlindarinnar skuli vera með þeim hætti að allur afrakstur af henni fari í fjármagnskostnað sem endi í höndum erlendra fjármálastofnana. Með breyttu fyrirkomulagi gætu þær fjárhæðir sem nú fara í fjármagnskostnað, farið í sameiginlega sjóði landsmanna í stað þess að flæða úr landi. Breyta þarf lögum um kvótakerfið með það að markmiði að arðurinn af auðlindinni hætti að renna til erlendra fjármálastofnana og verði í þess stað arðgefandi atvinnuvegur til hagsmuna fyrir þjóðarheild. Aflaheimildir ætti að innkalla á einu kjörtímabili og setja í auðlindasjóð landsmanna og leigja síðan út til mest 5-10 ára með uppboðsfyrirkomulagi. Fyrstu árin yrði leigugjaldið nýtt til að greiða skaðabætur til þeirra sem með sannanlegum hætti hafi stofnað til skulda vegna kvótakaupa. Þetta þarf að gera: Ÿ Allar veiðiheimildir fari á uppboðsmarkaði og verði aldrei úthlutað til lengri tíma en 5 ára í senn. Ÿ Allar veiðiheimildir skulu greiddar um leið og þær eru nýttar. Ÿ Öllum fiski skal landað á fiskmarkaði á Íslandi og hann boðinn hæstbjóðanda. Með nýju borgaralegu stjórnmálaafli undir formerkjum „Liberal Democrats“ væri hægt að leggja grunn að miklum breytingum í nýtingu aflaveiðiheimilda og láta sanngjarnan arð af þeim renna til samfélagsins. Klíku- og hagsmunahópar í íslenskri hagsmunapólitík hafa í áratugi sagt okkur að þetta sé ekki hægt eða lofað að breyta þessu og ekkert gert. Það er því ljóst að útbrunnir stjórnmálaflokkar, hagsmunatengdir stjórnmálamenn eða þriðja kynslóð stefnulausra stjórnmálamanna á egósiglingu geta ekki gert þetta og eina leiðin til að þetta geti orðið er að koma til áhrifa nýju borgaralegu stjórnmálafli sem vinnur af alvöru fyrir almenning og þorir að taka á málum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun Aukið við sóun með einhverjum ráðum Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Hvar er hjálpin sem okkur var lofað? Dagmar Valsdóttir Skoðun Slítum stjórnmálasambandi við Ísrael! Ólafur Ingólfsson Skoðun Áform um fleiri strandveiðidaga: Áhættusöm ákvörðun Svanur Guðmundsson Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson Skoðun Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Strandveiðar eru ekki sóun Jón Þór Stefánsson skrifar Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Hvar er hjálpin sem okkur var lofað? Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Áform um fleiri strandveiðidaga: Áhættusöm ákvörðun Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson skrifar Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Slítum stjórnmálasambandi við Ísrael! Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Aukið við sóun með einhverjum ráðum Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Sjá meira
Ein af þeim hagsmunaklíkum sem hafa arðrænt íslenskt samfélag í áratugi eru eigendur fiskveiðikvóta, en þeir fengu á sínum tíma gefins fiskveiðikvóta út á það að hafa á þeim tíma verið með veiddan afla. Þessir aðilar segja í dag að 90% af aflaheimildum hafi skipt um eigendur og ef þær væru innkallaðar í dag, væri verið að hegna röngum aðilum sem hafi keypt og greitt fyrir sínar aflaheimildir. Þetta er rangt því stór hluti af kvótanum er í dag hjá sömu aðilum undir nýjum kennitölum. Margir í þessari hagsmunaklíku spiluðu með arðinn af gjafakvótanum í íslensku og erlendu fjármálalífi og fengu síðan þegar illa fór, niðurfelldar gríðarlega skuldir og eru áfram með sín fyrirtæki í rekstri. Rök stjórnvalda voru að farsælla væri að halda þekkingu þessara aðila inni í fyrirtækjunum, en á sama tíma var ekki hægt að gera sömu hluti fyrir önnur íslensk fyrirtæki eða íslensk heimili. Eitthvað hefur stórlega misfarist við stjórnun fiskveiða á þeim 28 árum sem liðin eru frá innleiðingu núverandi fiskveiðistjórnunarkerfis. Endurskoða þarf vinnubrögð Hafrannsóknastofnunar og komast að því hvers vegna svona illa gengur að byggja upp fiskistofna við landið og ekki hefur verið hægt að vernda uppeldisstöðvar sjávarfiska og laxfiska (sjóbirtings og bleikju) meðan þeir dvelja í sjó. Samkvæmt núverandi kvótakerfi er hið raunverulega eignarhald á íslensku fiskveiðiauðlindinni í höndum erlendra lánadrottna sem hirða mikinn arð af nýtingu hennar. Afleiðing núverandi kvótakerfis með framsali og sölu aflaheimilda er á þann veg að auðlindin er og verður alltaf gríðarlega skuldsett. Áætlaðar skuldir sem nú hvíla á fiskveiðiauðlindinni eru 500 til 900 milljarðar og vaxtagreiðslur af þessum skuldum eru 50 til 100 milljarðar á ári. Aflaverðmæti upp úr sjó eru um 170 milljarðar og það þjónar ekki hagsmunum þjóðarinnar að stjórn auðlindarinnar skuli vera með þeim hætti að allur afrakstur af henni fari í fjármagnskostnað sem endi í höndum erlendra fjármálastofnana. Með breyttu fyrirkomulagi gætu þær fjárhæðir sem nú fara í fjármagnskostnað, farið í sameiginlega sjóði landsmanna í stað þess að flæða úr landi. Breyta þarf lögum um kvótakerfið með það að markmiði að arðurinn af auðlindinni hætti að renna til erlendra fjármálastofnana og verði í þess stað arðgefandi atvinnuvegur til hagsmuna fyrir þjóðarheild. Aflaheimildir ætti að innkalla á einu kjörtímabili og setja í auðlindasjóð landsmanna og leigja síðan út til mest 5-10 ára með uppboðsfyrirkomulagi. Fyrstu árin yrði leigugjaldið nýtt til að greiða skaðabætur til þeirra sem með sannanlegum hætti hafi stofnað til skulda vegna kvótakaupa. Þetta þarf að gera: Ÿ Allar veiðiheimildir fari á uppboðsmarkaði og verði aldrei úthlutað til lengri tíma en 5 ára í senn. Ÿ Allar veiðiheimildir skulu greiddar um leið og þær eru nýttar. Ÿ Öllum fiski skal landað á fiskmarkaði á Íslandi og hann boðinn hæstbjóðanda. Með nýju borgaralegu stjórnmálaafli undir formerkjum „Liberal Democrats“ væri hægt að leggja grunn að miklum breytingum í nýtingu aflaveiðiheimilda og láta sanngjarnan arð af þeim renna til samfélagsins. Klíku- og hagsmunahópar í íslenskri hagsmunapólitík hafa í áratugi sagt okkur að þetta sé ekki hægt eða lofað að breyta þessu og ekkert gert. Það er því ljóst að útbrunnir stjórnmálaflokkar, hagsmunatengdir stjórnmálamenn eða þriðja kynslóð stefnulausra stjórnmálamanna á egósiglingu geta ekki gert þetta og eina leiðin til að þetta geti orðið er að koma til áhrifa nýju borgaralegu stjórnmálafli sem vinnur af alvöru fyrir almenning og þorir að taka á málum.
Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun
„Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson Skoðun
Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson skrifar
Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun
„Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson Skoðun