Skynsamir menn semja Jakob R. Möller skrifar 11. mars 2011 06:00 Hinn 9. apríl næstkomandi mun atkvæðisbært fólk á Íslandi greiða atkvæði um það hvort lögin um samninga um Icesave við Breta og Hollendinga haldi gildi sínu. Þegar brýn mál bíða ákvörðunar er öðru mikilvægara að rök með og móti séu íhuguð af vandvirkni. Íslendingum er mjög margt betur gefið en að taka vitrænar ákvarðanir eftir skynsamlegar umræður og rökræður hverfa ótrúlega oft í misskilning og tittlingaskít. Undanfarna áratugi hef ég sinnt lögmannsstörfum í Reykjavík fyrir mjög mismunandi viðskiptamenn. Í þeim störfum hef ég m.a. öðlazt þá reynslu að í deilum manna á milli, eða deilum fyrirtækja og stofnana, sé mikilvægt að freista þess að ná sáttum, semja frekar en að fara með mál fyrir dóm. Fornkveðið er: Betri er mögur sátt en feitur dómur. Boðskapurinn er að sjálfsögðu sá að með því að leysa mál með samningum veit hvor aðili um sig hvað hann hreppir og hverju hann sleppir. Jafnframt eru málin þá afgreidd og hægt að taka til við önnur og frjórri verkefni. Sumir Íslendingar á öllum tímum hafa verið miklir málafylgjumenn og haft yndi af því að argast í dómsmálum, hugsanlega sjálfum sér til ánægju en jafnframt öðrum til ama. Að sjálfsögðu er það svo að engum kjósanda fellur að þurfa að „greiða erlendar skuldir óreiðumanna“, þó nú væri. Sú andúð má þó ekki koma í veg fyrir að Íslendingar taki ábyrga afstöðu fyrir sig sjálfa, börn sín og annað ungt fólk. Eftirlitsstofnun EFTA (ESA), sem sinnir eftirliti með framkvæmd samningsins um Evrópska efnahagssvæðið (EES), hefur nú komizt að þeirri bráðabirgðaniðurstöðu að íslenzka ríkið hafi brotið EES-samninginn með því að bæta ekki erlendum innstæðueigendum í Landsbanka Íslands að minnsta kosti þá lágmarksfjárhæð sem reglur EES kveða á um. Virtir íslenzkir lögfræðingar hafa komizt að annarri niðurstöðu. Skoðanir þeirra hafa þó ekki mikla vigt í samanburði við skoðun ESA. Felli íslenzkir kjósendur lögin um Icesave er nánast víst að ESA muni höfða mál fyrir EFTA-dómstólnum á hendur íslenzka ríkinu fyrir samningsbrot. Í langflestum tilvikum sem ESA hefur höfðað mál fyrir EFTA-dómstólnum á hendur samningsríkjunum hefur dómstóllinn fallizt á kröfur eftirlitsstofnunarinnar. Yrði sú niðurstaðan stæði íslenzka ríkið uppi brotlegt við mikilvægan alþjóðasamning, sem Íslendingar eiga mikið undir. Og það sem verra er, Íslendingar stæðu þá uppi sem óreiðumenn sem ekki greiða skuldir sínar. Bretar og Hollendingar þurfa ekki að höfða mál fyrir íslenzkum dómstólum né annarra ríkja til að heimta kröfur sínar vegna Icesave, raunar ósennilegt að þeir myndu gera það. Þótt fjárhæðirnar séu okkur háar eru þær lágar fyrir ríkissjóði Breta og Hollendinga. Íslendingar mundu gjalda þess á alþjóðavettvangi að vera óskilamenn. Það frost sem hefur verið í framtakssemi Íslendinga undanfarin tvö ár mundi halda áfram, traust okkar í útlöndum sem hefur sennilega farið heldur vaxandi undanfarin misseri mundi hverfa eins og vorsnjór í aprílregni. Við mat á því hvort stefna eigi málum til dóms verður ekki síður að huga að því hvað kunni að tapast en hvað kunni að vinnast. Hætt er við því að Íslendingar yrðu litlu betur settir þótt íslenzka ríkið ynni mál sem höfðað væri fyrir íslenzkum dómstólum, fórnarkostnaðurinn kæmi fram á öðrum vettvangi. Ef íslenzka ríkið tapaði málinu er hætt við að Icesave-samningurinn yrði eins og barnaleikur hjá þeirri fjárhæð sem krafan yrði þá um. Þeir sem komnir eru vel yfir miðjan aldur og efnalega vel settir þurfa í sjálfu sér engu að kvíða (öðru en spotti á erlendum grundum). Ungu fólki sem enn liggur mikið á mun sýnast efnalegar framfarir mjög miklu minni en það nú væntir. Framtíð þess væri stefnt í óvissu. Allt til þess að efla enn smáborgaraskap og fávizku þeirra sem vilja allt til vinna að koma höggi á þá sem veittu umboðið til samninga um lyktir Icesave-deilunnar. Hætt er við að stórmennskukast þeirra sem ævinlega vilja segja: Komdu ef þú þorir, sérstaklega ef þeir eru í tryggu skjóli, gæti reynzt dýrkeypt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Icesave Mest lesið Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Sjá meira
Hinn 9. apríl næstkomandi mun atkvæðisbært fólk á Íslandi greiða atkvæði um það hvort lögin um samninga um Icesave við Breta og Hollendinga haldi gildi sínu. Þegar brýn mál bíða ákvörðunar er öðru mikilvægara að rök með og móti séu íhuguð af vandvirkni. Íslendingum er mjög margt betur gefið en að taka vitrænar ákvarðanir eftir skynsamlegar umræður og rökræður hverfa ótrúlega oft í misskilning og tittlingaskít. Undanfarna áratugi hef ég sinnt lögmannsstörfum í Reykjavík fyrir mjög mismunandi viðskiptamenn. Í þeim störfum hef ég m.a. öðlazt þá reynslu að í deilum manna á milli, eða deilum fyrirtækja og stofnana, sé mikilvægt að freista þess að ná sáttum, semja frekar en að fara með mál fyrir dóm. Fornkveðið er: Betri er mögur sátt en feitur dómur. Boðskapurinn er að sjálfsögðu sá að með því að leysa mál með samningum veit hvor aðili um sig hvað hann hreppir og hverju hann sleppir. Jafnframt eru málin þá afgreidd og hægt að taka til við önnur og frjórri verkefni. Sumir Íslendingar á öllum tímum hafa verið miklir málafylgjumenn og haft yndi af því að argast í dómsmálum, hugsanlega sjálfum sér til ánægju en jafnframt öðrum til ama. Að sjálfsögðu er það svo að engum kjósanda fellur að þurfa að „greiða erlendar skuldir óreiðumanna“, þó nú væri. Sú andúð má þó ekki koma í veg fyrir að Íslendingar taki ábyrga afstöðu fyrir sig sjálfa, börn sín og annað ungt fólk. Eftirlitsstofnun EFTA (ESA), sem sinnir eftirliti með framkvæmd samningsins um Evrópska efnahagssvæðið (EES), hefur nú komizt að þeirri bráðabirgðaniðurstöðu að íslenzka ríkið hafi brotið EES-samninginn með því að bæta ekki erlendum innstæðueigendum í Landsbanka Íslands að minnsta kosti þá lágmarksfjárhæð sem reglur EES kveða á um. Virtir íslenzkir lögfræðingar hafa komizt að annarri niðurstöðu. Skoðanir þeirra hafa þó ekki mikla vigt í samanburði við skoðun ESA. Felli íslenzkir kjósendur lögin um Icesave er nánast víst að ESA muni höfða mál fyrir EFTA-dómstólnum á hendur íslenzka ríkinu fyrir samningsbrot. Í langflestum tilvikum sem ESA hefur höfðað mál fyrir EFTA-dómstólnum á hendur samningsríkjunum hefur dómstóllinn fallizt á kröfur eftirlitsstofnunarinnar. Yrði sú niðurstaðan stæði íslenzka ríkið uppi brotlegt við mikilvægan alþjóðasamning, sem Íslendingar eiga mikið undir. Og það sem verra er, Íslendingar stæðu þá uppi sem óreiðumenn sem ekki greiða skuldir sínar. Bretar og Hollendingar þurfa ekki að höfða mál fyrir íslenzkum dómstólum né annarra ríkja til að heimta kröfur sínar vegna Icesave, raunar ósennilegt að þeir myndu gera það. Þótt fjárhæðirnar séu okkur háar eru þær lágar fyrir ríkissjóði Breta og Hollendinga. Íslendingar mundu gjalda þess á alþjóðavettvangi að vera óskilamenn. Það frost sem hefur verið í framtakssemi Íslendinga undanfarin tvö ár mundi halda áfram, traust okkar í útlöndum sem hefur sennilega farið heldur vaxandi undanfarin misseri mundi hverfa eins og vorsnjór í aprílregni. Við mat á því hvort stefna eigi málum til dóms verður ekki síður að huga að því hvað kunni að tapast en hvað kunni að vinnast. Hætt er við því að Íslendingar yrðu litlu betur settir þótt íslenzka ríkið ynni mál sem höfðað væri fyrir íslenzkum dómstólum, fórnarkostnaðurinn kæmi fram á öðrum vettvangi. Ef íslenzka ríkið tapaði málinu er hætt við að Icesave-samningurinn yrði eins og barnaleikur hjá þeirri fjárhæð sem krafan yrði þá um. Þeir sem komnir eru vel yfir miðjan aldur og efnalega vel settir þurfa í sjálfu sér engu að kvíða (öðru en spotti á erlendum grundum). Ungu fólki sem enn liggur mikið á mun sýnast efnalegar framfarir mjög miklu minni en það nú væntir. Framtíð þess væri stefnt í óvissu. Allt til þess að efla enn smáborgaraskap og fávizku þeirra sem vilja allt til vinna að koma höggi á þá sem veittu umboðið til samninga um lyktir Icesave-deilunnar. Hætt er við að stórmennskukast þeirra sem ævinlega vilja segja: Komdu ef þú þorir, sérstaklega ef þeir eru í tryggu skjóli, gæti reynzt dýrkeypt.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun