Þjóð andspænis foringja(r)æði Gunnar Hersveinn skrifar 22. nóvember 2010 18:45 Nauðsynlegt er að breyta stjórnarskránni núna og ekki seinna en það. Ástæðan er sú að í undanfarin áratug hefur landinu verið stjórnað af örfáum körlum og þjóðin hefur glatað sambandi sínu við stjórnarskrána. Foringja(r)æði hefur ríkt, oddvitaræði eða með öðrum orðum: örfáir valdamenn hafa ráðið næstum öllu þinginu og stjórnmálaflokkunum. Hvað lög eru sett og hvernig þau eru framkvæmd. Þetta er ekki bara fullyrðing heldur er nú staðfest í rannsóknarskýrslum Alþingis og skýrslu alþingismanna sjálfra. Einhver gæti sagt að vel sé hægt að búa áfram við þessa stjórnarskrá og hægt sé að lagafæra hana í rólegheitunum eftir því sem þarf. Það skipti engu máli þótt fyrstu tvær síðurnar séu lagðar undir forsetann, mannréttindakaflinn sé aftarlega og ekki sé þess getið að valdið komi frá fólkinu. En svo er ekki. Nauðsynlegt er að breyta stjórnarskránni til að þjóðin eignist á ný lifandi samband við grundvallarlögin. Þetta er ekki breyting breytinganna vegna heldur viðleitni til að byrja upp á nýtt með betri huga. Sá sem hefur lent í því að vera fluttur í sjúkrabíl með blikkandi sírenur og endurlífgaður á síðustu sekúndunni, heitir sér því að breyta líferni sínu. Hann endurskoðar venjur sínar og lífsreglur. Hann setur væntanlega heilsuna fremst og kærleikann til annarra. Hið sama gerir þjóð sem féll fram af hengifluginu. Hún endurskoðar stjórnarskrána sína, bætir í, þéttir og endurraðar til að draga úr líkum á að fáræði ráði aftur för. Hún heitir sér því að efla vald almennings og skapa skilyrði til að hægt sé að vísa málum í þjóðaratkvæðagreiðslu. Hlustum ekki á úrtöluraddir eða þá sem tala gegn breytingum. Hlustum ekki á þá sem engu vilja breyta, þeir styðja gamla valdið og kerfið og vilja ekki breyta líferni sínu. Breyta þarf andanum í stjórnarskránni, þannig að hann verði aftur andi þjóðarinnar en ekki valdsins. Styrkja þarf hlut almennings, bæta virðingu hans og auka ábyrgð þeirra sem fara tímabundið með valdið fyrir þjóðina. Styrkja þarf hlut náttúru og auðlinda landsins í stjórnarskránni, svo tryggt sé að sölumenn eyðileggingarinnar geti ekki öðlast vald yfir gersemum landsins og svipt næstu kynslóðir fegurðinni. Enginn þarf að óttast það að fulltrúar þjóðarinnar í stað fulltrúa stjórnmálaflokka fái tækifæri til að leggja til breytingar á stjórnarskrá Íslands. Enginn þarf að óttast þótt valdmörk Alþingis verði skýrari og sterkari gagnvart framkvæmdavaldinu. Traust á Alþingi getur aðeins vaxið. Margt mjög frambærilegt fólk býður sig fram í það starf að eiga samtal um drög að nýrri stjórnarskrá, leggja fram drög að frumvarpi. Það mun vinna að þessu verkefni af alúð. Ég gef kost á mér í þetta starf, ég er ekki nauðsynlegur í starfið fremur en neinn annar. Ég hef þekkingu á grunngildum Íslendinga og hef skrifað bækur um þau og tel af þeim sökum að sú þekking geti nýst. Niðurstaðan er að tækifærið er núna. Nýr tíðarandi lýðræðis, jafnaðar, sjálfbærni, jafnréttis, samvinnu, fjölskyldu, réttlætis og virðingar knýr á og sú viðleitni að vilja endurskoða stjórnarskrá Íslendinga er mikilvægur þáttur í því að varanleg breyting eigi sér stað. Spurningin er: Hvernig samfélag viljum við vera? Tvisvar voru þjóðfundir haldnir til að laða fram visku þjóðarinnar og tvisvar voru sömu gildin valin. Þjóðin vill sporna gegn spillingu og græðgi gamla tíðarandans og móta heiðarlegt samfélag. Hvernig getum við lagt okkar af mörkum til að festa þjóðgildin í sessi? Meðal annars með því að þjóðin öll taki þátt í ferlinu og geri stjórnarskrána að leiðarljósi sínu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Hersveinn Mest lesið Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason Skoðun Bullandi hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Olíufyrirtækin vissu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm Skoðun Skoðun Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Olíufyrirtækin vissu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Bullandi hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm skrifar Skoðun Vaxtastefna Seðlabankans – á kostnað launafólks Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson skrifar Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit við Ísland? Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir skrifar Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson skrifar Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gefum íslensku séns – að tala íslensku við alla Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson skrifar Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson skrifar Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Sjá meira
Nauðsynlegt er að breyta stjórnarskránni núna og ekki seinna en það. Ástæðan er sú að í undanfarin áratug hefur landinu verið stjórnað af örfáum körlum og þjóðin hefur glatað sambandi sínu við stjórnarskrána. Foringja(r)æði hefur ríkt, oddvitaræði eða með öðrum orðum: örfáir valdamenn hafa ráðið næstum öllu þinginu og stjórnmálaflokkunum. Hvað lög eru sett og hvernig þau eru framkvæmd. Þetta er ekki bara fullyrðing heldur er nú staðfest í rannsóknarskýrslum Alþingis og skýrslu alþingismanna sjálfra. Einhver gæti sagt að vel sé hægt að búa áfram við þessa stjórnarskrá og hægt sé að lagafæra hana í rólegheitunum eftir því sem þarf. Það skipti engu máli þótt fyrstu tvær síðurnar séu lagðar undir forsetann, mannréttindakaflinn sé aftarlega og ekki sé þess getið að valdið komi frá fólkinu. En svo er ekki. Nauðsynlegt er að breyta stjórnarskránni til að þjóðin eignist á ný lifandi samband við grundvallarlögin. Þetta er ekki breyting breytinganna vegna heldur viðleitni til að byrja upp á nýtt með betri huga. Sá sem hefur lent í því að vera fluttur í sjúkrabíl með blikkandi sírenur og endurlífgaður á síðustu sekúndunni, heitir sér því að breyta líferni sínu. Hann endurskoðar venjur sínar og lífsreglur. Hann setur væntanlega heilsuna fremst og kærleikann til annarra. Hið sama gerir þjóð sem féll fram af hengifluginu. Hún endurskoðar stjórnarskrána sína, bætir í, þéttir og endurraðar til að draga úr líkum á að fáræði ráði aftur för. Hún heitir sér því að efla vald almennings og skapa skilyrði til að hægt sé að vísa málum í þjóðaratkvæðagreiðslu. Hlustum ekki á úrtöluraddir eða þá sem tala gegn breytingum. Hlustum ekki á þá sem engu vilja breyta, þeir styðja gamla valdið og kerfið og vilja ekki breyta líferni sínu. Breyta þarf andanum í stjórnarskránni, þannig að hann verði aftur andi þjóðarinnar en ekki valdsins. Styrkja þarf hlut almennings, bæta virðingu hans og auka ábyrgð þeirra sem fara tímabundið með valdið fyrir þjóðina. Styrkja þarf hlut náttúru og auðlinda landsins í stjórnarskránni, svo tryggt sé að sölumenn eyðileggingarinnar geti ekki öðlast vald yfir gersemum landsins og svipt næstu kynslóðir fegurðinni. Enginn þarf að óttast það að fulltrúar þjóðarinnar í stað fulltrúa stjórnmálaflokka fái tækifæri til að leggja til breytingar á stjórnarskrá Íslands. Enginn þarf að óttast þótt valdmörk Alþingis verði skýrari og sterkari gagnvart framkvæmdavaldinu. Traust á Alþingi getur aðeins vaxið. Margt mjög frambærilegt fólk býður sig fram í það starf að eiga samtal um drög að nýrri stjórnarskrá, leggja fram drög að frumvarpi. Það mun vinna að þessu verkefni af alúð. Ég gef kost á mér í þetta starf, ég er ekki nauðsynlegur í starfið fremur en neinn annar. Ég hef þekkingu á grunngildum Íslendinga og hef skrifað bækur um þau og tel af þeim sökum að sú þekking geti nýst. Niðurstaðan er að tækifærið er núna. Nýr tíðarandi lýðræðis, jafnaðar, sjálfbærni, jafnréttis, samvinnu, fjölskyldu, réttlætis og virðingar knýr á og sú viðleitni að vilja endurskoða stjórnarskrá Íslendinga er mikilvægur þáttur í því að varanleg breyting eigi sér stað. Spurningin er: Hvernig samfélag viljum við vera? Tvisvar voru þjóðfundir haldnir til að laða fram visku þjóðarinnar og tvisvar voru sömu gildin valin. Þjóðin vill sporna gegn spillingu og græðgi gamla tíðarandans og móta heiðarlegt samfélag. Hvernig getum við lagt okkar af mörkum til að festa þjóðgildin í sessi? Meðal annars með því að þjóðin öll taki þátt í ferlinu og geri stjórnarskrána að leiðarljósi sínu.
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar
Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar
Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar
Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar
Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar
Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar