Yfirfull fangelsi – hvað er til ráða? 6. ágúst 2009 06:00 Undanfarið hefur verið fjallað um þá staðreynd í fjölmiðlum að fangelsi landsins séu yfirfull. Það sé því ekki pláss til að taka við fleirum og á meðan lengist boðunarlistinn. Í Morgunblaðinu 27. júlí sl. var haft eftir Páli Winkel, forstjóra Fangelsismálastofnunar, að stofnunin sæktist ekki eftir því að taka í notkun bráðabirgðahúsnæði vegna þess að sýnt hafi verið fram á að það sé dýrara að breyta húsi í fangelsi heldur en að byggja fangelsi. Ekki er tilefni þessa bréfs að hafa skoðanir á því hvort það sé rétt eða rangt heldur frekar að benda ráðamönnum á ódýrari lausn, hvernig megi fækka á boðunarlista Fangelsismálastofnunar og einstaklingum í fangelsi í framtíðinni. Um leið mætti spara verulega í fangelsiskerfinu. EKRON býður í dag upp á vistunar- og endurhæfingarúrræði fyrir þá sem minna mega sín úti í samfélaginu og hentar því líka vel fyrir ákveðinn hóp fanga í afplánun, þ.e. þeirra sem geta nýtt sér aðstoð og búið við opið fangelsisúrræði. Eins og allir vita er ekki hægt að reka slíkt heimili, frekar en önnur heimili í landinu, án fjármagns en með tilkomu þess mætti hagræða með því að fækka dýrari úrræðum og taka upp ódýrari. Við slíkan rekstur þarf jafnframt að taka tillit til þess að hægt verði að halda úti vel skipulagðri og markvissri endurhæfingu enda margoft verið sýnt fram m.a. í rannsókn (2007) eftir Margréti Sæmundsdóttur hagfræðing að virk endurhæfing í opnu úrræði skili góðum árangri og leiði til mun lægri kostnaðar þegar til lengra tíma er litið. Við hjá EKRON vitum að úrræðið skilar árangri. Forsvarsmenn EKRON hafa þegar bent Fangelsismálastofnun á þennan vistunar- og endurhæfingarmöguleika. Nú eru liðin tíu ár síðan tekin voru upp fjölbreytt rekstrarform á fangelsum í Bretlandi og hafa CBI, bresku samtök atvinnulífsins gefið út skýrslu þar sem lagt er mat á árangurinn. Samkvæmt þeirri skýrslu hefur verið sýnt fram á ýmsa kosti einkarekinna fangelsa umfram þau ríkisreknu, sbr.: • betri hönnun, • meiri sveigjanleika starfsfólks, • meiri ábyrgðartilfinningu stjórnenda, • gegnsærri fjármálastjórnun, • fylgst er með framförum og vel heppnaðar nýjungar teknar upp, • heildstæðar endurhæfingaráætlanir fyrir fanga. Yfirmaður fangelsismála í breska innanríkisráðuneytinu, Martin Narey, segir reynsluna af þátttöku einkaaðila í rekstri fangelsa vera mjög góða.Samfélagsmál – velferð okkarÍ skýrslu sem undirrituð tók nýlega saman um stöðu þátttakenda í EKRON, kemur eftirfarandi fram:46% þátttakenda hafa afplánað dóma og lögreglan hafði haft afskipti af 51% þátttakenda. Neysla hófst að meðaltali á aldrinum 12 til 14 ára. 77% þátttakenda höfðu orðið fyrir ofbeldi af einhverju tagi í æsku (kynferðis-, líkamlegu og alvarlegu andlegu ofbeldi. 47% þátttakenda hafa greinst með ADHD (ofvirkni með athyglisbrest) og 35% hafa greinst með lesblindu. Allt eru þetta þættir sem vinna þarf með í endurhæfingu þessara einstaklinga.Í efnahagsþrengingum er alltaf hætta fyrir hendi, eins og reynslan sýndi sig í finnsku kreppunni á tíunda áratugnum, að félags- og heilbrigðisvandinn aukist í samfélaginu, - semsagt ávísun á aukin útgjöld fyrir skattgreiðendur í framtíðinni. Þetta er því samfélagsmál og snýst um velferð okkar allra.Á síðastliðnum vetri skipaði félagsmálaráðherra stýrihóp um velferðarvakt. Í skýrslu vaktarinnar kemur m.a. fram að „…hvatt sé til þess að í þeim niðurskurði sem framundan er sé verkefnum forgangsraðað en ekki skorið af öllu velferðarkerfinu því þá er hætta á að þessi hópur en verr þegar þjóðfélagið réttir úr kútnum aftur".Þetta er það sem blasir við okkur ef ekkert verður að gert. Mikilvægt er því að ráðamenn sýni í dag fyrirhyggju, nýti þau vistunar- og endurhæfingarúrræði og þá þekkingu sem starfsfólk hefur aflað sér til þess, á sem hagkvæmastan hátt til að stemma stigu við þeirri þróun sem á sér stað í þjóðfélaginu í dag. Þannig má ná fram hagræðingu og lægri kostnað í framtíðinni.EKRONStarfsemi EKRON er fyrir þá sem eru með skerta vinnuhæfni vegna vímuefnavanda. Mikið er lagt upp úr verklegri kennslu í EKRON og er markmiðið með verklegri kennslu að þátttakendur upplifi vinnu við skemmtileg verkefni þar sem þeir tengja saman huga og hönd og gleymi sér í skapandi starfi um stund og nái að búa til fullunna nytjahluti/ gripi sem lifa áfram með þeim eða öðrum sem minna á vel heppnaða vinnu og árangur. Einnig hefur verið komið á samstarfi við Fjölbrautaskólann við Ármúla.Hægt er að nálgast skýrsluna og aðrar upplýsingar um starfsemi EKRON á heimasíðunni www.ekron.is. Höfundur er félagsráðgjafi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Undanfarið hefur verið fjallað um þá staðreynd í fjölmiðlum að fangelsi landsins séu yfirfull. Það sé því ekki pláss til að taka við fleirum og á meðan lengist boðunarlistinn. Í Morgunblaðinu 27. júlí sl. var haft eftir Páli Winkel, forstjóra Fangelsismálastofnunar, að stofnunin sæktist ekki eftir því að taka í notkun bráðabirgðahúsnæði vegna þess að sýnt hafi verið fram á að það sé dýrara að breyta húsi í fangelsi heldur en að byggja fangelsi. Ekki er tilefni þessa bréfs að hafa skoðanir á því hvort það sé rétt eða rangt heldur frekar að benda ráðamönnum á ódýrari lausn, hvernig megi fækka á boðunarlista Fangelsismálastofnunar og einstaklingum í fangelsi í framtíðinni. Um leið mætti spara verulega í fangelsiskerfinu. EKRON býður í dag upp á vistunar- og endurhæfingarúrræði fyrir þá sem minna mega sín úti í samfélaginu og hentar því líka vel fyrir ákveðinn hóp fanga í afplánun, þ.e. þeirra sem geta nýtt sér aðstoð og búið við opið fangelsisúrræði. Eins og allir vita er ekki hægt að reka slíkt heimili, frekar en önnur heimili í landinu, án fjármagns en með tilkomu þess mætti hagræða með því að fækka dýrari úrræðum og taka upp ódýrari. Við slíkan rekstur þarf jafnframt að taka tillit til þess að hægt verði að halda úti vel skipulagðri og markvissri endurhæfingu enda margoft verið sýnt fram m.a. í rannsókn (2007) eftir Margréti Sæmundsdóttur hagfræðing að virk endurhæfing í opnu úrræði skili góðum árangri og leiði til mun lægri kostnaðar þegar til lengra tíma er litið. Við hjá EKRON vitum að úrræðið skilar árangri. Forsvarsmenn EKRON hafa þegar bent Fangelsismálastofnun á þennan vistunar- og endurhæfingarmöguleika. Nú eru liðin tíu ár síðan tekin voru upp fjölbreytt rekstrarform á fangelsum í Bretlandi og hafa CBI, bresku samtök atvinnulífsins gefið út skýrslu þar sem lagt er mat á árangurinn. Samkvæmt þeirri skýrslu hefur verið sýnt fram á ýmsa kosti einkarekinna fangelsa umfram þau ríkisreknu, sbr.: • betri hönnun, • meiri sveigjanleika starfsfólks, • meiri ábyrgðartilfinningu stjórnenda, • gegnsærri fjármálastjórnun, • fylgst er með framförum og vel heppnaðar nýjungar teknar upp, • heildstæðar endurhæfingaráætlanir fyrir fanga. Yfirmaður fangelsismála í breska innanríkisráðuneytinu, Martin Narey, segir reynsluna af þátttöku einkaaðila í rekstri fangelsa vera mjög góða.Samfélagsmál – velferð okkarÍ skýrslu sem undirrituð tók nýlega saman um stöðu þátttakenda í EKRON, kemur eftirfarandi fram:46% þátttakenda hafa afplánað dóma og lögreglan hafði haft afskipti af 51% þátttakenda. Neysla hófst að meðaltali á aldrinum 12 til 14 ára. 77% þátttakenda höfðu orðið fyrir ofbeldi af einhverju tagi í æsku (kynferðis-, líkamlegu og alvarlegu andlegu ofbeldi. 47% þátttakenda hafa greinst með ADHD (ofvirkni með athyglisbrest) og 35% hafa greinst með lesblindu. Allt eru þetta þættir sem vinna þarf með í endurhæfingu þessara einstaklinga.Í efnahagsþrengingum er alltaf hætta fyrir hendi, eins og reynslan sýndi sig í finnsku kreppunni á tíunda áratugnum, að félags- og heilbrigðisvandinn aukist í samfélaginu, - semsagt ávísun á aukin útgjöld fyrir skattgreiðendur í framtíðinni. Þetta er því samfélagsmál og snýst um velferð okkar allra.Á síðastliðnum vetri skipaði félagsmálaráðherra stýrihóp um velferðarvakt. Í skýrslu vaktarinnar kemur m.a. fram að „…hvatt sé til þess að í þeim niðurskurði sem framundan er sé verkefnum forgangsraðað en ekki skorið af öllu velferðarkerfinu því þá er hætta á að þessi hópur en verr þegar þjóðfélagið réttir úr kútnum aftur".Þetta er það sem blasir við okkur ef ekkert verður að gert. Mikilvægt er því að ráðamenn sýni í dag fyrirhyggju, nýti þau vistunar- og endurhæfingarúrræði og þá þekkingu sem starfsfólk hefur aflað sér til þess, á sem hagkvæmastan hátt til að stemma stigu við þeirri þróun sem á sér stað í þjóðfélaginu í dag. Þannig má ná fram hagræðingu og lægri kostnað í framtíðinni.EKRONStarfsemi EKRON er fyrir þá sem eru með skerta vinnuhæfni vegna vímuefnavanda. Mikið er lagt upp úr verklegri kennslu í EKRON og er markmiðið með verklegri kennslu að þátttakendur upplifi vinnu við skemmtileg verkefni þar sem þeir tengja saman huga og hönd og gleymi sér í skapandi starfi um stund og nái að búa til fullunna nytjahluti/ gripi sem lifa áfram með þeim eða öðrum sem minna á vel heppnaða vinnu og árangur. Einnig hefur verið komið á samstarfi við Fjölbrautaskólann við Ármúla.Hægt er að nálgast skýrsluna og aðrar upplýsingar um starfsemi EKRON á heimasíðunni www.ekron.is. Höfundur er félagsráðgjafi.
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun